Bedrijven minder positief over investeringen

© ANP / John van Hamond
De verwachtingen van ondernemers in de industrie en de dienstverlening voor de omvang van hun investeringen zijn in maart 2024 minder positief dan vorig jaar. Ondernemers in de industrie zijn het minst positief gestemd, in de bedrijfstak vervoer en opslag daalden de verwachtingen het meest. Financiële beperkingen worden het meest genoemd als belangrijkste belemmering bij het doen van investeringen. Dit meldt het CBS op basis van de Conjunctuurenquête Nederland van maart 2024.

Ondanks de verslechtering van de verwachtingen is de groep ondernemers die een stijging van hun investeringen verwacht nog wel groter dan de groep die een daling verwacht. Per saldo zijn de verwachtingen daarmee positief, maar lager dan een jaar geleden. Ondernemers in de industrie zijn met een saldo van een half procent nagenoeg neutraal en het minst positief gestemd. In de cultuur, sport en recreatie en de verhuur en handel van onroerend goed zijn ondernemers het meest positief gestemd.

Verwachting investeringen dit jaar vergeleken met vorig jaar
 Maart 2024 (% saldo bedrijven die toe- of afname verwachten)Maart 2023 (% saldo bedrijven die toe- of afname verwachten)
Cultuur, sport en recreatie26,430,4
Verhuur en handel van onroerend goed23,333,0
Informatie en communicatie9,116,7
Vervoer en opslag7,927,5
Zakelijke dienstverlening5,714,3
Horeca5,421,7
Overige dienstverlening3,614,2
Industrie0,513,1

Uit eerder onderzoek met cijfers over 2021 is bekend dat de helft van de totale investeringen door de getoonde bedrijfstakken afkomstig is van de verhuur en handel van onroerend goed. Daarna volgen de industrie (16 procent) en de zakelijke dienstverlening (15 procent). De horeca, de cultuur, sport en recreatie, en de overige dienstverlening hebben met ieder 1 procent een relatief klein aandeel in het totale volume van investeringen.

Merendeel ondernemers ervaart belemmeringen bij het investeren

Bij het doen van investeringen geeft de meerderheid van de ondernemers aan belemmeringen te ervaren. Binnen de verhuur en handel van onroerend goed geven ondernemers met bijna 73 procent het vaakst aan belemmeringen te ervaren. Ondernemers in de informatie en communicatie geven dit met 41 procent het minst vaak aan. In de horeca wil bijna een kwart geen extra investeringen doen. Bij de industrie ligt dit aandeel met bijna 13 procent het laagst.

Financiële beperkingen, zoals gebrek aan middelen of te hoge kosten van financiering, worden het meest genoemd als belemmering bij het investeren. In de bedrijfstak cultuur, sport en recreatie noemen ondernemers dit het vaakst met ruim 34 procent, in de informatie en communicatie met iets meer dan 13 procent het minst vaak. Onvoldoende beschikbaarheid van personeel wordt met ruim 26 procent het vaakst bij de zakelijke dienstverlening genoemd. Bij de verhuur en handel van onroerend goed en de vervoer en opslag vinden bedrijven beleid, wet- en regelgeving relatief vaak belemmerend.

Belangrijkste belemmering met betrekking tot investeringen
 Financiële beperking zoals gebrek aan liquide middelen of hoge kosten van financiering (% bedrijven)Onvoldoende beschikbaarheid van personeel (% bedrijven)Beleid, wet- en regelgeving (% bedrijven)Onvoldoende rendement op investeringen verwacht (% bedrijven)Anders (% bedrijven)Geen, ons bedrijf ervaart geen belemmeringen om te investeren (% bedrijven)Niet van toepassing, ons bedrijf heeft geen extra investeringsdoelen (% bedrijven)
Verhuur en handel van onroerend goed28,24,224,112,63,610,716,6
Vervoer en opslag239,916,413,12,621,113,9
Cultuur, sport en recreatie34,6107,62,53,220,521,6
Industrie19,815,110,46,52,632,712,9
Horeca23,112,86,19,1123,224,7
Zakelijke dienstverlening14,426,54,53,82,827,420,6
Overige dienstverlening20,719,23,232,727,623,6
Informatie en communicatie13,119,42,84,61,139,819,2
 

Technologie meest genoemd als belangrijkste investeringsgebied

Bedrijven kunnen om verschillende redenen investeren. Een van de belangrijkste is om toekomstbestendig te blijven. Ruim 88 procent van de bedrijven geeft aan om deze reden te investeren. Voor die bedrijven is technologie (bijvoorbeeld digitalisering of automatisering) het voornaamste investeringsgebied. In de bedrijfstak informatie en communicatie noemt iets meer dan 45 procent van de ondernemers dit. Productinnovatie of R&D wordt met bijna 31 procent het vaakst in de industrie genoemd. De zakelijke dienstverlening en de horeca investeren het vaakst in personeel, bijvoorbeeld in de vorm van opleidingen of cursussen. Duurzaamheid wordt met bijna 50 procent het vaakst genoemd in de verhuur en handel van onroerend goed.

Voornaamste investeringsgebied om toekomstbestendig te blijven, maart 2024
 Technologie (bijv. digitalisering, automatisering) (% bedrijven)Productinnovatie of R&D (% bedrijven)Personeel (bijv. opleidingen/cursussen) (% bedrijven)Duurzaamheid/maatschappelijk verantwoord ondernemen (% bedrijven)Anders (% bedrijven)
Industrie34,630,714,416,93,4
Informatie en communicatie45,219,331,62,91,0
Zakelijke dienstverlening33,211,640,812,22,3
Vervoer en opslag39,23,619,134,43,6
Horeca22,68,040,823,25,4
Overige dienstverlening25,61,732,836,23,7
Cultuur, sport en recreatie21,65,238,324,410,6
Verhuur en handel van onroerend goed20,80,025,549,54,2