Bijna 1 op de 10 dochters van 80-plussers zwaar belast door mantelzorg

© ANP / Patricia Rehe
37 procent van de kinderen van 80-plussers gaf mantelzorg in 2022. Tien jaar eerder was dat nog 32 procent. Dochters met ouders van 80 jaar of ouder gaven vaker mantelzorg dan zonen. Ook waren ze vaker zwaar belast. In 2022 was 9 procent van de dochters zwaar belast door mantelzorg. Dit blijkt uit nieuw onderzoek op basis van cijfers uit de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen van de GGD’en, het RIVM en het CBS.
Een mantelzorger is iemand die al minimaal 3 maanden of minstens 8 uur per week onbetaalde zorg geeft aan een bekende, zoals een ouder, partner, kind of vriend, als die voor lange tijd hulpbehoevend is. Deze zorg kan bestaan uit huishoudelijke taken, wassen en aankleden, gezelschap houden, vervoer, geldzaken regelen, enzovoort.

In de afgelopen tien jaar nam het aantal 80-plussers met bijna een kwart toe, terwijl het aantal kinderen van 80-plussers iets daalde. In 2022 hadden 1,65 miljoen mensen een of twee ouders van 80 jaar of ouder. In 2012 waren dat er nog 1,67 miljoen. 55- tot 60-jarigen hebben het vaakst ouders van 80-plus: 10 procent heeft er twee, 33 procent heeft er één.

Meer zwaar belaste kinderen van 80-plussers dan tien jaar eerder

In 2012 gaf 32 procent van de kinderen van 80-plussers mantelzorg. Tien jaar later was dit 37 procent. 1 op de 10 kinderen besteedde in 2022 minstens 8 uur per week aan mantelzorg. Van alle kinderen voelde 7 procent zich zwaar belast door mantelzorg: 5 procent redelijk zwaar, 1 procent zeer zwaar en minder dan 1 procent overbelast. In 2012 voelde 5 procent van de kinderen van 80-plussers zich zwaar belast.

Mantelzorg door kinderen van 80-plussers
Mate van mantelzorgenJaartalAandeel (% van kinderen van 80-plussers)
Geeft mantelzorg202236,7
Geeft mantelzorg201232,0
Zwaar belast
door mantelzorg		20226,7
Zwaar belast
door mantelzorg		20124,5
Bron: Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2022 en 2012, GGD’en, CBS en RIVM

Vooral dochters zwaar belast door mantelzorg

Vrouwen geven vaker mantelzorg dan mannen. Bijna de helft van alle dochters van 80-plussers gaf mantelzorg, bij zonen is dat ongeveer een kwart. De mate waarin dochters en zonen belast zijn door mantelzorg verschilt. Zo geeft 14 procent van de dochters minstens 8 uur per week mantelzorg. Onder zonen is dat 7 procent. Van de dochters van 80-plussers voelt 9 procent zich zwaar belast door mantelzorg. Ook dat is lager onder zonen (4 procent).

Dat dochters zich vaker zwaar belast voelen door deze zorg komt niet alleen doordat ze meer tijd besteden aan mantelzorg. Zo voelt 34 procent van de dochters die 8 tot 12 uur mantelzorgen zich zwaar belast tegen 24 procent van de zonen die evenveel uren zorgen.

Belasting door mantelzorg, 2022
KinderenVoelt zich overbelast (% van kinderen van 80-plussers)Voelt zich zeer zwaar belast (% van kinderen van 80-plussers)Voelt zich redelijk zwaar belast (% van kinderen van 80-plussers)Voelt zich enigszins belast (% van kinderen van 80-plussers)Voelt zich niet of nauwelijks belast (% van kinderen van 80-plussers)
Dochters0,51,67,423,114,5
Zonen0,20,43,312,510,0
Bron: Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2022, GGD’en, CBS en RIVM

8 procent van de kinderen die dichtbij wonen is zwaar belast

Kinderen van 80-plussers die dichtbij hun ouders wonen geven vaker mantelzorg dan kinderen die verder weg wonen. Zo geeft 43 procent van de kinderen die minder dan 5 km van hun ouders vandaan wonen mantelzorg. Bij kinderen die minstens 50 km van hun ouders wonen is dat 25 procent. Kinderen die dichtbij wonen voelen zich ook zwaarder belast. Zo voelt 8 procent van de kinderen die dichtbij wonen zich zwaar belast door het mantelzorgen, terwijl dat 5 procent is bij degenen die minstens 50 km van hun ouders vandaan wonen.

Bijna de helft van de kinderen van 80-plussers woont binnen een straal van 5 km van de ouders. Bijna 2 op de 10 wonen minstens 50 km van hen vandaan.

Belasting door mantelzorg naar afstand tot ouders1), 2022
AfstandVoelt zich overbelast (% van kinderen van 80-plussers)Voelt zich zeer zwaar belast (% van kinderen van 80-plussers)Voelt zich redelijk zwaar belast (% van kinderen van 80-plussers)Voelt zich enigszins belast (% van kinderen van 80-plussers)Voelt zich niet of nauwelijks belast (% van kinderen van 80-plussers)
Minder dan 5 km0,51,16,520,415,1
5 tot 10 km0,40,85,518,314,1
10 tot 25 km0,31,25,317,910,7
25 tot 50 km0,30,73,615,38,6
Minstens 50 km0,10,93,712,97,6
Bron: Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2022, GGD'en, CBS en RIVM 1) Hemelsbreed gemeten, bij twee ouders betreft dit de afstand tot de oudste ouder.

Ruim 1 op de 10 enig kinderen zwaar belast door mantelzorg

Enig kinderen geven vaker mantelzorg dan kinderen met broers of zussen. Van de enig kinderen gaf 46 procent mantelzorg. Van de kinderen met één broer of zus gaf 37 procent mantelzorg, en dit neemt af met een toenemend aantal broers of zussen. Ook voelen enig kinderen zich zwaarder belast door de zorg. 11 procent van hen voelde zich zwaar belast, tegen maximaal 7 procent van degenen met broers of zussen.

Van de kinderen van 80-plussers was 8 procent enig kind, 35 procent had één broer of zus en 57 procent had er minstens twee.

Bronnen