Verdiensten aan machine-export meer dan verdubbeld sinds 2015

Na machines was aardgas in 2022 het belangrijkste exportproduct met exportverdiensten van 12,0 miljard euro. Vanwege een zeer hoge gasprijs in 2022, waren de verdiensten aan Nederlands gas hoger dan in 2021 en in 2015, ondanks een lager exportvolume in 2022. Metaal- en metaalproducten (8,1 miljard euro in 2022) zijn daaropvolgend de belangrijkste exportgoederen, gevolgd door aardolieproducten met 8,0 miljard euro (net als aardgas zijn deze verdiensten veel hoger dan in 2021 vanwege hoge energieprijzen). De verdiensten aan de export van organische chemie, zuivel en eieren, hoogwaardige kunststoffen, sierteelt, vlees, en farmaceutische producten bedroegen elk tussen de 5 miljard en de 6 miljard euro.

In dit bericht zijn alleen de verdiensten van de goederenexport van Nederlandse makelij berekend. De verdiensten aan wederuitvoer zijn niet meegeteld. Dat is een goederenstroom waaraan Nederland per euro export relatief weinig verdient. De totale verdiensten van Nederland aan de goederenexport van Nederlandse makelij bedroegen 165,3 miljard euro in 2022, oftewel 17,2 procent van het bbp.

Ruim 44 miljard euro verdiensten aan landbouwexport

De exportgoederen kunnen worden onderverdeeld in zes hoofdgroepen (landbouw, machines en apparaten, fabricaten, chemie, energie, vervoer) voor een totaaloverzicht. Dan zijn landbouwgoederen, inclusief alle voeding en dranken gemaakt van landbouwproducten, de exportgroep waar de Nederlandse economie het meest aan verdient. Het ging om 44,4 miljard euro in 2022. Na landbouw volgen machines en apparaten, fabricaten, chemische producten, energie en vervoermaterieel. Bij energieproducten (aardgas en aardolieproducten) groeiden de verdiensten het sterkst, met 90 procent tussen 2015 en 2022. Daarna volgen machines en apparaten (67 procent), fabricaten (50 procent) en chemie (49 procent). Ook de verdiensten aan landbouwproducten (28 procent) en vervoermaterieel (25 procent) groeiden, maar beduidend minder dan andere goederengroepen.

Alleen bij machines en apparaten stijging van exportmarges sinds 2015

De exportverdiensten gedeeld door de bruto-exportwaarde geeft een indicatie welke goederengroep per euro exportwaarde (exportmarge) het meest winstgevend is. Dat waren machines en apparaten met een exportmarge van gemiddeld 62 eurocent en fabricaten, zoals metaalproducten en kunststofproducten, met gemiddelde verdiensten van 59 eurocent per euro export in 2022. Energieproducten hebben met 40 eurocent de laagste exportmarge. Dit komt door een zeer lage toegevoegde waarde bij aardolieproducten, omdat het gaat om kleine bewerkingen van geïmporteerde ruwe aardolie. Aardgas is daarentegen juist zeer lucratief als het rechtstreeks uit de Nederlandse bodem of zee komt en er voor de export vrijwel geen import nodig is.

Sinds 2015 dalen de exportmarges van de meeste goederengroepen. Door de sterk gestegen export van winstgevende machines, zijn de exportmarges in de categorie machines en apparaten juist iets gestegen.