Ruim 8 procent minder schapen in 2023

Een boer bij zijn schapen met op de achtergrond de skyline van Rotterdam.
© ANP / Peter Hilz
Het aantal schapen is in 2023 met 61 duizend (-8,4 procent) afgenomen ten opzichte van het jaar ervoor. Deze daling is onder andere het gevolg van het blauwtongvirus dat sinds september 2023 heerst in Nederland. Er waren ook minder varkens en runderen dan in 2022. Dit blijkt uit de laatste cijfers van het CBS.

Op 1 december 2023 telde Nederland ruim 662 duizend schapen. Het aantal schapen dat gehouden wordt voor de melk (in Nederland maar een klein deel) en het aantal schapen tot zeven maanden is niet of nauwelijks gedaald. Met name de groepen tussen de zeven maanden en één jaar (-15,6 procent) en ouder dan één jaar (-6,8 procent) zijn in aantal afgenomen.

Het blauwtongvirus heerst onder herkauwers, zoals schapen, geiten en koeien. Het virus kan voornamelijk voor schapen dodelijk zijn. De impact van het virus op het aantal geiten lijkt beperkt: de geitenstapel is met 9 duizend (1,6 procent) afgenomen ten opzichte van 2022. Deze daling is in lijn met de afname van het jaar ervoor.

Landbouwdieren
JaartalSchapen (x 1 000)Geiten (x 1 000)
2018743518
2019758551
2020710557
2021729575
2022723570
2023*662561
*voorlopige cijfers

Vooral minder schapen in Noord-Holland en Fryslân

In Noord-Holland en Fryslân is de afname van het aantal schapen het grootst. In beide provincies nam de schapenstapel met ongeveer 15 duizend af. Procentueel gezien daalde het aantal schapen in de provincie Noord-Holland het meest (15,7 procent). De afname in Fryslân was met 11,5 procent lager, maar nog altijd hoger dan gemiddeld.

In de provincie Utrecht was de afname met 15,4 procent (6,5 duizend schapen) ook ruim bovengemiddeld. In Groningen en Limburg zijn de aantallen vergelijkbaar met vorig jaar. Noord-Brabant is de enige provincie waar het aantal schapen het laatste jaar is gegroeid (+6,4 procent).

Verandering schapenstapel, december 2023* t.o.v. 2022
ProvinciePercentage ( %)
Noord-Brabant6,36
Groningen-0,17
Limburg-0,87
Overijssel-5,90
Zeeland-7,02
Zuid-Holland-7,48
Drenthe-10,65
Gelderland-10,75
Fryslân -11,47
Flevoland-12,07
Utrecht-15,37
Noord-Holland-15,66
*voorlopige cijfers

Daling runderen en varkens zet door

Het aantal runderen en varkens nam vorig jaar licht af. Op 1 december 2023 was het aantal runderen vergeleken met een jaar geleden met bijna 28 duizend (0,7 procent) gedaald naar 3,7 miljoen. De omvang van de rundveestapel schommelt sinds 2018, na de invoering van het fosfaatreductieplan, rond dit aantal. De daling van het afgelopen jaar is met name zichtbaar in de melkveehouderij. Zowel het jongvee voor de melkveehouderij (-1 procent) als het aantal melk- en kalfkoeien (-1,5 procent) daalde licht.

Ook de varkensstapel kromp het laatste jaar iets. Begin december waren er bijna 10,5 miljoen varkens, ongeveer 235 duizend minder (2,2 procent) dan een jaar eerder.

Veestapel
JaartalGeiten (2018=100)Rundvee (2018=100)Schapen (2018=100)Varkens (2018=100)
2018100100100100
2019106101102100
20201081009697
20211111009891
20221101029790
2023*1081018988
*voorlopige cijfers