Sterfte in 2023 afgenomen
In het eerste kwartaal van 2023, toen er een veertien weken durende griepepidemie was, overleden er meer mensen dan in het eerste kwartaal van 2022. In de andere kwartalen overleden minder mensen dan in dezelfde kwartalen een jaar eerder. De relatief hoge sterfte in het vierde kwartaal, die sinds het begin van de coronapandemie voorkomt, hield ook in 2023 aan.
COVID-19 als doodsoorzaak vormt een steeds kleiner deel van de sterfte. In de eerste drie kwartalen van 2023 was COVID-19 de doodsoorzaak bij minder dan 2 procent van de overledenen. In 2022 ging het om 5 procent van alle overledenen, in 2021 om 13 procent en in 2020 om 14 procent.
| Jaartal | 1e kwartaal (x 1 000) | 2e kwartaal (x 1 000) | 3e kwartaal (x 1 000) | 4e kwartaal (x 1 000) |
|---|---|---|---|---|
| 2015 | 41,8 | 35,1 | 34,0 | 36,2 |
| 2016 | 40,4 | 35,7 | 34,4 | 38,5 |
| 2017 | 42,5 | 35,5 | 34,3 | 37,9 |
| 2018 | 45,6 | 35,2 | 35,0 | 37,5 |
| 2019 | 40,5 | 36,7 | 35,4 | 39,3 |
| 2020 | 43,2 | 43,0 | 36,1 | 46,3 |
| 2021 | 45,0 | 38,9 | 38,1 | 49,0 |
| 2022 | 43,1 | 41,1 | 39,8 | 46,1 |
| 2023* | 46,7 | 39,6 | 38,1 | 45,0 |
| * voorlopige cijfers | ||||
Meer vrouwen dan mannen overleden
In 2023 overleden 85,6 duizend vrouwen en 83,8 duizend mannen. Al sinds 1997 overlijden er meer vrouwen dan mannen. Dat komt omdat er meer oudere vrouwen zijn in de bevolking. Alleen aan het begin van de coronapandemie, vooral in 2021, overleden er meer mannen dan vrouwen.
| Jaartal | Totaal mannen en vrouwen (x 1 000) | Mannen (x 1 000) | Vrouwen (x 1 000) |
|---|---|---|---|
| 1950 | 75,9 | 39,1 | 36,8 |
| 1951 | 77,6 | 40,3 | 37,3 |
| 1952 | 76,3 | 39,5 | 36,9 |
| 1953 | 80,9 | 42,1 | 38,8 |
| 1954 | 79,6 | 42,0 | 37,7 |
| 1955 | 81,7 | 43,4 | 38,3 |
| 1956 | 84,8 | 44,8 | 40,0 |
| 1957 | 83,0 | 44,1 | 38,9 |
| 1958 | 84,5 | 45,2 | 39,3 |
| 1959 | 86,1 | 46,6 | 39,4 |
| 1960 | 87,8 | 47,5 | 40,3 |
| 1961 | 88,3 | 48,2 | 40,1 |
| 1962 | 94,0 | 51,9 | 42,1 |
| 1963 | 95,7 | 53,1 | 42,7 |
| 1964 | 93,4 | 52,0 | 41,4 |
| 1965 | 98,0 | 54,5 | 43,5 |
| 1966 | 100,5 | 55,6 | 44,9 |
| 1967 | 99,8 | 55,8 | 44,0 |
| 1968 | 105,0 | 58,6 | 46,4 |
| 1969 | 107,6 | 59,6 | 48,1 |
| 1970 | 109,6 | 61,1 | 48,6 |
| 1971 | 110,2 | 61,1 | 49,1 |
| 1972 | 113,6 | 63,2 | 50,4 |
| 1973 | 110,7 | 61,5 | 49,2 |
| 1974 | 109,3 | 60,6 | 48,6 |
| 1975 | 113,7 | 63,5 | 50,2 |
| 1976 | 114,5 | 64,0 | 50,5 |
| 1977 | 110,1 | 61,3 | 48,8 |
| 1978 | 114,4 | 63,6 | 50,8 |
| 1979 | 112,6 | 62,2 | 50,4 |
| 1980 | 114,3 | 63,3 | 51,0 |
| 1981 | 115,5 | 63,5 | 52,0 |
| 1982 | 117,3 | 64,1 | 53,1 |
| 1983 | 117,8 | 64,3 | 53,5 |
| 1984 | 119,8 | 64,8 | 55,0 |
| 1985 | 122,7 | 65,8 | 56,9 |
| 1986 | 125,3 | 66,7 | 58,7 |
| 1987 | 122,2 | 65,0 | 57,2 |
| 1988 | 124,2 | 65,4 | 58,8 |
| 1989 | 128,9 | 67,1 | 61,8 |
| 1990 | 128,8 | 66,6 | 62,2 |
| 1991 | 130,0 | 66,7 | 63,3 |
| 1992 | 129,9 | 66,3 | 63,6 |
| 1993 | 137,8 | 69,9 | 67,9 |
| 1994 | 133,5 | 67,0 | 66,4 |
| 1995 | 135,7 | 68,2 | 67,4 |
| 1996 | 137,6 | 69,0 | 68,6 |
| 1997 | 135,8 | 67,2 | 68,5 |
| 1998 | 137,5 | 68,2 | 69,3 |
| 1999 | 140,5 | 68,9 | 71,6 |
| 2000 | 140,5 | 68,8 | 71,8 |
| 2001 | 140,4 | 68,3 | 72,1 |
| 2002 | 142,4 | 69,0 | 73,4 |
| 2003 | 141,9 | 69,0 | 72,9 |
| 2004 | 136,6 | 66,4 | 70,2 |
| 2005 | 136,4 | 66,4 | 70,0 |
| 2006 | 135,4 | 65,3 | 70,1 |
| 2007 | 133,0 | 64,8 | 68,2 |
| 2008 | 135,1 | 64,9 | 70,2 |
| 2009 | 134,2 | 65,4 | 68,9 |
| 2010 | 136,1 | 66,0 | 70,1 |
| 2011 | 135,7 | 65,3 | 70,5 |
| 2012 | 140,8 | 67,9 | 72,9 |
| 2013 | 141,2 | 68,4 | 72,9 |
| 2014 | 139,2 | 67,1 | 72,1 |
| 2015 | 147,1 | 71,0 | 76,1 |
| 2016 | 149,0 | 72,2 | 76,8 |
| 2017 | 150,2 | 72,7 | 77,6 |
| 2018 | 153,4 | 74,5 | 78,8 |
| 2019 | 151,9 | 74,4 | 77,5 |
| 2020 | 168,7 | 84,3 | 84,4 |
| 2021 | 171,0 | 85,8 | 85,2 |
| 2022 | 170,1 | 83,7 | 86,4 |
| 2023* | 169,4 | 83,8 | 85,6 |
| * voorlopige cijfers | |||
Vooral 80-plussers overleden
In 2023 was 56 procent van de overledenen 80 jaar of ouder. Door de vergrijzing zijn en overlijden er steeds meer ouderen. Vooral in het eerste jaar van de coronapandemie nam de sterfte onder 80-plussers toe, maar sindsdien is dit aantal redelijk stabiel. In de andere leeftijdsgroepen was de sterfte vooral in 2021 hoog en is sindsdien iets afgenomen. Vooral onder mensen jonger dan 65 jaar was er in 2023 minder sterfte dan in 2022.
| Jaartal | 0 tot 65 jaar (x 1 000) | 65 tot 80 jaar (x 1 000) | 80 jaar of ouder (x 1 000) |
|---|---|---|---|
| 1995 | 26,2 | 47,8 | 61,7 |
| 1996 | 26,4 | 48,4 | 62,8 |
| 1997 | 25,7 | 47,5 | 62,6 |
| 1998 | 26,0 | 47,9 | 63,6 |
| 1999 | 26,6 | 48,7 | 65,2 |
| 2000 | 26,7 | 47,6 | 66,2 |
| 2001 | 26,7 | 47,1 | 66,6 |
| 2002 | 26,9 | 46,8 | 68,7 |
| 2003 | 26,9 | 45,5 | 69,6 |
| 2004 | 26,1 | 43,4 | 67,1 |
| 2005 | 25,3 | 42,9 | 68,2 |
| 2006 | 25,0 | 41,6 | 68,8 |
| 2007 | 24,4 | 40,8 | 67,7 |
| 2008 | 24,8 | 40,2 | 70,1 |
| 2009 | 24,5 | 40,0 | 69,8 |
| 2010 | 24,3 | 40,4 | 71,3 |
| 2011 | 23,6 | 40,1 | 72,0 |
| 2012 | 23,4 | 41,4 | 76,0 |
| 2013 | 22,8 | 41,6 | 76,8 |
| 2014 | 22,2 | 41,3 | 75,7 |
| 2015 | 22,1 | 43,7 | 81,3 |
| 2016 | 22,3 | 44,4 | 82,3 |
| 2017 | 21,7 | 44,4 | 84,1 |
| 2018 | 21,6 | 46,0 | 85,8 |
| 2019 | 20,9 | 45,9 | 85,0 |
| 2020 | 21,7 | 51,3 | 95,7 |
| 2021 | 22,7 | 53,6 | 94,7 |
| 2022 | 22,0 | 53,0 | 95,1 |
| 2023* | 21,3 | 52,9 | 95,2 |
| * voorlopige cijfers | |||
Meer Wlz-zorggebruikers overleden
In 2023 overleden bijna 66 duizend mensen die zorg ontvingen vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz), zoals bewoners van verpleeghuizen of gehandicaptenzorginstellingen. Dat waren er 700 meer dan in 2022. Deze stijging (1 procent) is kleiner dan de groei van het aantal mensen dat zorg ontving vanuit de Wlz (4 procent). Hierdoor daalde het aantal overlijdens onder Wlz-zorggebruikers relatief gezien wel: van 185 per duizend zorggebruikers in 2022 naar 180 per duizend in 2023.Weinig verandering per provincie
Door verschillen in bevolkingsomvang en –opbouw varieert het aantal overledenen per provincie. In 2023 veranderde het aantal overledenen per provincie nauwelijks ten opzichte van 2022. In de noordelijke provincies, Gelderland, Overijssel en Zuid-Holland overleden er iets minder mensen dan in 2022, in de overige provincies iets meer.
| Provincie | 2023* (x 1 000) | 2022 (x 1 000) |
|---|---|---|
| Zuid-Holland | 33,7 | 34,2 |
| Noord-Brabant | 26,1 | 25,7 |
| Noord-Holland | 26,0 | 25,9 |
| Gelderland | 20,9 | 21,5 |
| Limburg | 13,2 | 13,0 |
| Utrecht | 11,6 | 11,5 |
| Overijssel | 11,5 | 11,7 |
| Fryslân | 7,0 | 7,1 |
| Groningen | 6,2 | 6,2 |
| Drenthe | 5,8 | 6,0 |
| Zeeland | 4,4 | 4,4 |
| Flevoland | 2,9 | 2,9 |
| * voorlopige cijfers | ||
Levensverwachting toegenomen
De levensverwachting bij geboorte is in 2023 gestegen. Deze komt uit op 80,3 jaar voor mannen en 83,3 jaar voor vrouwen. Dat is voor zowel mannen als vrouwen 3 maanden meer dan de levensverwachting in 2022.
Gemiddeld genomen neemt de levensverwachting ieder jaar een beetje toe, maar tijdens het begin van de coronapandemie daalde deze licht. Sinds 2022 stijgt de levensverwachting weer en is nu ongeveer gelijk aan 2018.
| Jaartal | Mannen (leeftijd) | Vrouwen (leeftijd) |
|---|---|---|
| 1950 | 70,3 | 72,6 |
| 1951 | 70,2 | 72,8 |
| 1952 | 71,0 | 73,3 |
| 1953 | 70,4 | 73,0 |
| 1954 | 71,0 | 73,8 |
| 1955 | 70,9 | 74,1 |
| 1956 | 71,0 | 74,1 |
| 1957 | 71,4 | 74,6 |
| 1958 | 71,5 | 74,8 |
| 1959 | 71,2 | 75,2 |
| 1960 | 71,4 | 75,3 |
| 1961 | 71,5 | 75,7 |
| 1962 | 71,0 | 75,6 |
| 1963 | 71,0 | 75,8 |
| 1964 | 71,3 | 76,3 |
| 1965 | 71,1 | 76,1 |
| 1966 | 71,0 | 76,1 |
| 1967 | 71,2 | 76,6 |
| 1968 | 70,9 | 76,4 |
| 1969 | 70,9 | 76,3 |
| 1970 | 70,8 | 76,5 |
| 1971 | 71,0 | 76,8 |
| 1972 | 70,8 | 76,8 |
| 1973 | 71,3 | 77,1 |
| 1974 | 71,6 | 77,6 |
| 1975 | 71,5 | 77,7 |
| 1976 | 71,5 | 77,9 |
| 1977 | 72,1 | 78,5 |
| 1978 | 72,0 | 78,5 |
| 1979 | 72,5 | 78,9 |
| 1980 | 72,5 | 79,2 |
| 1981 | 72,7 | 79,3 |
| 1982 | 72,7 | 79,4 |
| 1983 | 72,9 | 79,6 |
| 1984 | 73,0 | 79,7 |
| 1985 | 73,1 | 79,7 |
| 1986 | 73,1 | 79,6 |
| 1987 | 73,5 | 80,1 |
| 1988 | 73,7 | 80,2 |
| 1989 | 73,7 | 79,9 |
| 1990 | 73,8 | 80,1 |
| 1991 | 74,1 | 80,2 |
| 1992 | 74,3 | 80,3 |
| 1993 | 74,0 | 80,0 |
| 1994 | 74,6 | 80,3 |
| 1995 | 74,6 | 80,4 |
| 1996 | 74,7 | 80,4 |
| 1997 | 75,2 | 80,6 |
| 1998 | 75,2 | 80,7 |
| 1999 | 75,3 | 80,5 |
| 2000 | 75,5 | 80,6 |
| 2001 | 75,8 | 80,7 |
| 2002 | 76,0 | 80,7 |
| 2003 | 76,2 | 80,9 |
| 2004 | 76,9 | 81,4 |
| 2005 | 77,2 | 81,6 |
| 2006 | 77,6 | 81,9 |
| 2007 | 78,0 | 82,3 |
| 2008 | 78,3 | 82,3 |
| 2009 | 78,5 | 82,7 |
| 2010 | 78,8 | 82,7 |
| 2011 | 79,2 | 82,9 |
| 2012 | 79,1 | 82,8 |
| 2013 | 79,4 | 83,0 |
| 2014 | 79,9 | 83,3 |
| 2015 | 79,7 | 83,1 |
| 2016 | 79,9 | 83,1 |
| 2017 | 80,1 | 83,3 |
| 2018 | 80,2 | 83,3 |
| 2019 | 80,5 | 83,6 |
| 2020 | 79,7 | 83,1 |
| 2021 | 79,7 | 83,0 |
| 2022 | 80,1 | 83,1 |
| 2023* | 80,3 | 83,3 |
| * voorlopige cijfers | ||
CBS is overgegaan op reguliere Sterftestatistiek
In 2023 kwam de oversterfte uit op 12,7 duizend overledenen (8 procent). In 2022 waren dat er 14,7 duizend (9 procent). Deze cijfers zijn gebaseerd op de COVID-19-sterftemonitor, met schattingen van de verwachte sterfte. Het CBS begon aan het begin van de coronapandemie met deze monitor. Eind 2023 is het CBS gestopt met het berekenen van de mogelijke oversterfte op weekbasis. Met de reguliere Sterftestatistiek en Doodsoorzakenstatistiek blijft het CBS zowel het aantal overledenen als de ontwikkelingen in de doodsoorzaken voortdurend monitoren. Oversterfte wordt nog steeds gemonitord via de Sterftemonitor van het RIVM.Bronnen
- StatLine – Sterfte per week
- Tabel – Aantal overledenen in 2023
- Tabel – Doodsoorzaken, 2020-september 2023
Relevante links
- Nieuwsbericht – 2022 derde jaar op rij met oversterfte
- Nieuwsbericht – Sterfte aan COVID-19 verder afgenomen in 2023
- Longread – CBS gaat over naar de reguliere statistieken over sterfte en doodsoorzaken van voor corona
- RIVM – Sterftemonitor
- Monitor Langdurige Zorg – Overledenen naar regio (indeling 2023)
- Eurostat – Wekelijkse datacollectie