Zzp’er in zorg en welzijn kiest vooral voor onafhankelijkheid

© Hollandse Hoogte / Tom van Limpt
Zelfstandig ondernemers zonder personeel die in 2023 werkten in zorg en welzijn, noemden het zelf willen bepalen hoeveel en wanneer ze werken, het vaakst als reden om als zelfstandige te werken. Gemiddeld werkten zelfstandig ondernemers zonder personeel in deze sector 32 uur per week. Van alle zzp’ers in zorg en welzijn zou 1 op 10 liever als werknemer werken. Dit meldt het CBS op basis van het nieuwe Zelfstandigenonderzoek, dat wordt uitgevoerd voor het onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn (AZW).

Het aantal zelfstandigen in zorg en welzijn nam de laatste jaren toe tot 178 duizend in 2022, zo blijkt uit de Enquête beroepsbevolking (EBB). De zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) vormden daarvan de grootste groep (75 procent). Van alle werkenden in zorg en welzijn was 81 procent vrouw, van de zzp’ers was 75 procent vrouw.

Onder zowel vrouwen als mannen is het zelf kunnen bepalen hoeveel en wanneer ze werken de meest genoemde reden om zzp’er te worden (46 en 40 procent). Onder vrouwen werd het beter kunnen combineren van werk en privé hierna het meest genoemd (29 procent), onder mannen was dat meer kunnen verdienen (25 procent).

Belangrijkste redenen werken als zzp'er in zorg en welzijn, 2023¹⁾
Redenen werken als zzp'erVrouwen (%)Mannen (%)
Zelf bepalen hoeveel en
wanneer ik werk
46,239,6
Werk en privé beter
kunnen combineren
28,717,5
Vanwege mijn beroep25,720,8
Betere zorg kunnen
geven
24,923,8
Meer verdienen als
zelfstandige
17,525,2
Nieuwe uitdaging17,415,4
Iets voor mezelf opbouwen14,615,6
Niet (meer) voor een
baas werken
1315,5
Altijd al als zelfstandige
willen werken
10,518,5
Minder regelgeving9,111,4
Afwisselender werk811,2
Geen geschikte baan
als werknemer
5,35,7
Op verzoek van mijn
werkgever
2,72,9
Andere reden15,617,5
¹⁾Meerdere antwoorden mogelijk.

In de branches huisartsen en gezondheidscentra (66 procent), en de verpleging, verzorging en thuiszorg (57 procent), werd het zelf willen bepalen hoeveel en wanneer je werkt het vaakst genoemd als de belangrijkste reden om te starten als zzp’er. Alleen in de kinderopvang was het beter kunnen combineren van werk en privé de meest genoemde reden. Dat men geen geschikte baan kon vinden als werknemer, of dat hun werkgever wilde dat ze als zzp’er gingen werken, werd minder vaak als reden genoemd.

Zzp’ers werken meeste uren in kinderopvang

Gemiddeld werkten zelfstandigen zonder personeel in zorg en welzijn 32 uur. Zzp’ers in de kinderopvang werkten met bijna 42 uur gemiddeld de meeste uren per week. Ruim 35 uren waren declarabel, 85 procent van de werkweek van een zzp’er in de kinderopvang. Dit is hoger dan gemiddeld onder alle zzp’ers in zorg en welzijn (75 procent).

In de geestelijke gezondheidszorg is het beeld anders: hier werkten zzp’ers gemiddeld bijna 14 uur per week minder dan in de kinderopvang. Ook was het aandeel declarabele uren kleiner (71 procent). In de jeugdzorg maakten zzp’ers de meeste niet-declarabele uren. Niet-declarabele uren zijn uren die bijvoorbeeld nodig zijn voor verwerving van opdrachten, netwerken of administratie.
Mannelijke zzp’ers in zorg en welzijn werkten gemiddeld 3 declarabele uren meer per week dan hun vrouwelijke collega’s. Het gemiddelde aantal niet-declarabele uren is vrijwel gelijk.

Gewerkte uren zzp'ers in zorg en welzijn, 2023
Branche zorg en welzijnDeclarabele uren (gemiddeld aantal uur per week)Niet-declarabele uren (gemiddeld aantal uur per week)
Zorg en welzijn (Totaal)24,47,7
Kinderopvang35,26,3
Jeugdzorg25,710,5
Verpleging, verzorging en
thuiszorg
27,16,4
Gehandicaptenzorg25,36,7
Ziekenhuizen en overige medisch
specialistische zorg ( incl. UMC's)
26,35,5
Huisartsen en gezondheidscentra25,85,2
Overige zorg en welzijn228,9
Sociaal werk21,89
Geestelijke gezondheidszorg19,88

1 op de 10 zzp’ers liever werknemer

Het overgrote deel (94 procent) van de zzp’ers in zorg en welzijn had eerder een baan als werknemer binnen of buiten zorg en welzijn, of werkte - naast hun werk als zelfstandige - als werknemer. Van alle zelfstandigen zonder personeel in zorg en welzijn, gaf ruim 9 procent aan liever als werknemer te werken. Dit is voor vrouwen en mannen ongeveer gelijk. De redenen die ze daarvoor het meest noemen zijn meer financiële zekerheid en sociale zekerheid. Bij huisartsen en gezondheidscentra was het aandeel zzp’ers dat liever als werknemer zou werken het grootst (15 procent). Ook in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) en sociaal werk was dit met 14 procent relatief vaak.

Liever werkzaam als werknemer, 2023
BrancheAandeel (% zzp'ers zorg en welzijn)
Zorg en welzijn (Totaal)9,3
Huisartsen en gezondheidscentra14,7
Sociaal werk14
Geestelijke gezondheidszorg13,6
Kinderopvang12,7
Gehandicaptenzorg11,8
Ziekenhuizen en overige medisch
specialistische zorg (incl. UMC's)
10,2
Verpleging, verzorging en
thuiszorg
9,4
Jeugdzorg6,8
Overige zorg en welzijn5,5