Economisch beeld verslechtert verder in oktober

Over dit onderwerp zijn nieuwere cijfers beschikbaar. Bekijk de laatste cijfers.
© CBS / Nikki van Toorn
Het conjunctuurbeeld volgens de Conjunctuurklok van het CBS was in oktober negatiever dan in september, meldt het CBS. In de Conjunctuurklok van oktober presteerden 7 van de 13 indicatoren slechter dan hun langjarige trend.

De conjunctuurklok is een hulpmiddel voor het bepalen van de stand en het verloop van de Nederlandse conjunctuur. In de Conjunctuurklok komt vrijwel alle belangrijke economische informatie samen die het CBS tijdens de afgelopen maand c.q. het afgelopen kwartaal heeft gepubliceerd. Het conjunctuurbeeld volgens de Conjunctuurklok betreft een macro-economisch beeld en het gaat niet in gelijke mate op voor alle huishoudens, bedrijven of regio’s.

Conjunctuurklokindicator (ongewogen gemiddelde van de indicatoren, exclusief bbp, in de Conjunctuurklok)
jaarmaandcyclus (afwijking van de langetermijntrend (=0))
2017januari0,22
2017februari0,29
2017maart0,33
2017april0,36
2017mei0,42
2017juni0,45
2017juli0,48
2017augustus0,54
2017september0,58
2017oktober0,62
2017november0,68
2017december0,73
2018januari0,76
2018februari0,81
2018maart0,84
2018april0,84
2018mei0,86
2018juni0,86
2018juli0,84
2018augustus0,85
2018september0,84
2018oktober0,82
2018november0,82
2018december0,78
2019januari0,73
2019februari0,71
2019maart0,67
2019april 0,64
2019mei0,63
2019juni0,6
2019juli0,57
2019augustus0,53
2019september0,5
2019oktober0,47
2019november0,41
2019december0,49
2020januari0,37
2020februari0,29
2020maart0,18
2020april-0,37
2020mei-1,06
2020juni-2,01
2020juli-2,03
2020augustus-1,35
2020september-1,2
2020oktober-0,99
2020november-0,92
2020december-0,66
2021januari-0,75
2021februari-0,96
2021maart-0,9
2021april-0,75
2021mei-0,5
2021juni-0,33
2021juli-0,04
2021augustus0,35
2021september0,43
2021oktober0,52
2021november0,61
2021december0,64
2022januari0,6
2022februari0,28
2022maart0,43
2022april0,52
2022mei0,66
2022juni0,68
2022juli0,61
2022augustus0,59
2022september0,47
2022oktober0,35
2022november0,29
2022december0,19
2023januari0,08
2023februari-0,03
2023maart-0,14
2023april-0,26
2023mei-0,4
2023juni-0,52
2023juli-0,63
2023augustus-0,74
2023september-0,82
2023oktober-0,88

Consumenten- en producentenvertrouwen iets minder negatief

Consumenten waren in oktober wat minder negatief dan een maand eerder. Hun vertrouwen lag ver onder het gemiddelde van de afgelopen twintig jaar. Het vertrouwen van producenten was in oktober ook wat minder negatief dan in september. Het producentenvertrouwen lag ook onder het gemiddelde van de afgelopen twintig jaar.

Consumenten- en producentenvertrouwen (seizoengecorrigeerd)
jaarmaandConsumentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen)Producentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen)
2019januari05,8
2019februari-26,3
2019maart-46,1
2019april-36,7
2019mei-34,7
2019juni 03,3
2019juli23,9
2019augustus03,9
2019september-23,3
2019oktober-13,6
2019november-22,8
2019december-22,9
2020januari-32,5
2020februari-23,7
2020maart-20,2
2020april-22-28,7
2020mei-31-25,1
2020juni-27-15,1
2020juli-26-8,7
2020augustus-29-5,4
2020september-28-4,8
2020oktober-30-5,6
2020november-26-3,8
2020december-20-0,4
2021januari-190,6
2021februari-190,1
2021maart-183,4
2021april-146,5
2021mei-98,8
2021juni-311,5
2021juli-412,3
2021augustus-69,6
2021september-511,1
2021oktober-1012,3
2021november-1912,7
2021december-2510,2
2022januari-289
2022februari-308,5
2022maart-398,7
2022april-4810,8
2022mei-479,9
2022juni-508,1
2022juli-518,4
2022augustus-544,6
2022september-592,6
2022oktober-592,5
2022november-573
2022december-523,3
2023januari-493,6
2023februari-443,7
2023maart-394
2023april-373
2023mei-382,1
2023juni-391
2023juli-390,1
2023augustus-40-2,2
2023september-39-2,2
2023oktober-38-1,8

Consumptie huishoudens, investeringen en export groeien

Het volume, werkdaggecorrigeerd, van de goederenexport was in augustus 0,6 procent groter dan in augustus 2022. De groei volgt op een paar maanden met krimp. In augustus was vooral de export van machines, apparaten en transportmiddelen groter.

In augustus 2023 hebben huishoudens 0,5 procent meer goederen en diensten gekocht, voor prijsveranderingen en koopdagpatroon gecorrigeerd, dan in augustus 2022. Opnieuw kochten ze meer diensten, maar minder goederen.

In augustus 2023 was het volume van de investeringen in materiële vaste activa 6,3 procent groter dan een jaar eerder. Dat komt vooral doordat er meer is geïnvesteerd in transportmiddelen (vrachtwagens, personenauto’s en vliegtuigen), gebouwen en infrastructuur.

Productie industrie 8 procent lager in augustus

De gemiddelde dagproductie van de Nederlandse industrie was in augustus 8,0 procent lager dan in augustus 2022. Ook in de voorgaande maanden van 2023 kromp de productie op jaarbasis. Ten opzichte van juli daalde de productie met 0,7 procent in augustus.

Meer faillissementen in september

In september zijn, voor zittingsdagen gecorrigeerd, 25 meer bedrijven failliet verklaard dan in augustus. Dat is een stijging van 9 procent. De trend van het aantal faillissementen is ruim een jaar stijgend.

Prijzen koopwoningen 3,5 procent lager in september

In september 2023 waren de prijzen van bestaande koopwoningen gemiddeld 3,5 procent lager dan in september 2022. De prijsdaling is opnieuw kleiner dan een maand eerder. Ten opzichte van augustus 2023 stegen de prijzen met 0,6 procent.

Minder gewerkte uren en vacatures, meer werklozen

Werknemers en zelfstandigen werkten in het tweede kwartaal van 2023 in totaal ruim 3,6 miljard uur. Dat is, gecorrigeerd voor seizoensinvloeden, 0,2 procent minder dan een kwartaal eerder.

Eind juni stonden er 427 duizend vacatures open, 10 duizend minder dan aan het einde van het eerste kwartaal. Na acht kwartalen groei, tussen medio 2020 en medio 2022, is het aantal vacatures vanaf het derde kwartaal van 2022 afgenomen.

In september waren er 371 duizend werklozen van 15 tot 75 jaar. Dat is 3,7 procent van de beroepsbevolking. De werkloosheid nam in de afgelopen drie maanden met gemiddeld 6 duizend per maand toe.

De omzet van uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling daalde in het tweede kwartaal 2023 met 0,3 procent in vergelijking met een kwartaal eerder.

Bbp daalde met 0,2 procent in tweede kwartaal 2023

Volgens de tweede berekening van het CBS daalde het volume van het bruto binnenlands product (bbp) in het tweede kwartaal van 2023 met 0,2 procent ten opzichte van het voorgaande kwartaal. In het eerste kwartaal daalde het bbp met 0,4 procent. De krimp in het tweede kwartaal is vooral toe te schrijven aan een daling van het handelssaldo en de consumptie door huishoudens.

Bruto binnenlandse product (volume), seizoengecorrigeerd
JaarKwartaalIndex (2015=100)
20161e kwartaal101,2
20162e kwartaal101,4
20163e kwartaal102,6
20164e kwartaal103,4
20171e kwartaal104
20172e kwartaal104,9
20173e kwartaal105,6
20174e kwartaal106,4
20181e kwartaal106,9
20182e kwartaal107,6
20183e kwartaal107,8
20184e kwartaal108,3
20191e kwartaal109,2
20192e kwartaal109,5
20193e kwartaal109,7
20194e kwartaal110,4
20201e kwartaal108,9
20202e kwartaal99,8
20203e kwartaal106,2
20204e kwartaal106,8
20211e kwartaal108,2
20212e kwartaal111,5
20213e kwartaal113,6
20214e kwartaal114,5
20221e kwartaal115,1
20222e kwartaal117,2
20223e kwartaal117
20224e kwartaal118
20231e kwartaal117,5
20232e kwartaal117,3