Economisch beeld verslechtert verder in september

Over dit onderwerp zijn nieuwere cijfers beschikbaar. Bekijk de laatste cijfers.
© Hollandse Hoogte / Robin Utrecht
Het conjunctuurbeeld volgens de Conjunctuurklok van het CBS was in september negatiever dan in augustus, meldt het CBS. In de Conjunctuurklok van september presteerden 7 van de 13 indicatoren slechter dan hun langjarige trend.

De conjunctuurklok is een hulpmiddel voor het bepalen van de stand en het verloop van de Nederlandse conjunctuur. In de Conjunctuurklok komt vrijwel alle belangrijke economische informatie samen die het CBS tijdens de afgelopen maand c.q. het afgelopen kwartaal heeft gepubliceerd. Het conjunctuurbeeld volgens de Conjunctuurklok betreft een macro-economisch beeld en het gaat niet in gelijke mate op voor alle huishoudens, bedrijven of regio’s.

Conjunctuurklokindicator (ongewogen gemiddelde van de indicatoren, exclusief bbp, in de Conjunctuurklok)
jaarmaandcyclus (afwijking van de langetermijntrend (=0))
2017januari0,23
2017februari0,29
2017maart0,33
2017april0,37
2017mei0,42
2017juni0,45
2017juli0,48
2017augustus0,54
2017september0,58
2017oktober0,62
2017november0,68
2017december0,73
2018januari0,77
2018februari0,81
2018maart0,84
2018april0,84
2018mei0,86
2018juni0,86
2018juli0,84
2018augustus0,85
2018september0,85
2018oktober0,82
2018november0,82
2018december0,78
2019januari0,73
2019februari0,71
2019maart0,67
2019april 0,64
2019mei0,63
2019juni0,6
2019juli0,57
2019augustus0,53
2019september0,5
2019oktober0,47
2019november0,41
2019december0,49
2020januari0,37
2020februari0,29
2020maart0,18
2020april-0,38
2020mei-1,07
2020juni-2,02
2020juli-2,04
2020augustus-1,36
2020september-1,21
2020oktober-1
2020november-0,93
2020december-0,67
2021januari-0,76
2021februari-0,97
2021maart-0,91
2021april-0,76
2021mei-0,51
2021juni-0,34
2021juli-0,05
2021augustus0,34
2021september0,42
2021oktober0,51
2021november0,59
2021december0,62
2022januari0,59
2022februari0,27
2022maart0,42
2022april0,5
2022mei0,64
2022juni0,66
2022juli0,58
2022augustus0,56
2022september0,44
2022oktober0,31
2022november0,24
2022december0,14
2023januari0,03
2023februari-0,09
2023maart-0,2
2023april-0,33
2023mei-0,47
2023juni-0,58
2023juli-0,68
2023augustus-0,78
2023september-0,84

Consumentenvertrouwen fractie minder negatief

Consumenten waren in september een fractie minder negatief dan een maand eerder. Hun vertrouwen lag ver onder het gemiddelde van de afgelopen twintig jaar. Het vertrouwen van producenten was in september even negatief als in augustus. Het producentenvertrouwen lag ook onder het gemiddelde van de afgelopen twintig jaar.

Consumenten- en producentenvertrouwen (seizoengecorrigeerd)
jaarmaandConsumentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen)Producentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen)
2019januari05,8
2019februari-26,3
2019maart-46,1
2019april-36,7
2019mei-34,7
2019juni 03,3
2019juli23,9
2019augustus03,9
2019september-23,3
2019oktober-13,6
2019november-22,8
2019december-22,9
2020januari-32,5
2020februari-23,7
2020maart-20,2
2020april-22-28,7
2020mei-31-25,1
2020juni-27-15,1
2020juli-26-8,7
2020augustus-29-5,4
2020september-28-4,8
2020oktober-30-5,6
2020november-26-3,8
2020december-20-0,4
2021januari-190,6
2021februari-190,1
2021maart-183,4
2021april-146,5
2021mei-98,8
2021juni-311,5
2021juli-412,3
2021augustus-69,6
2021september-511,1
2021oktober-1012,3
2021november-1912,7
2021december-2510,2
2022januari-289
2022februari-308,5
2022maart-398,7
2022april-4810,8
2022mei-479,9
2022juni-508,1
2022juli-518,4
2022augustus-544,6
2022september-592,6
2022oktober-592,5
2022november-573
2022december-523,3
2023januari-493,6
2023februari-443,7
2023maart-394
2023april-373
2023mei-382,1
2023juni-391
2023juli-390,1
2023augustus-40-2,2
2023september-39-2,2

Consumptie huishoudens en investeringen groeien, export krimpt

In juli 2023 hebben huishoudens 0,4 procent meer aan goederen en diensten besteed, voor prijsveranderingen en koopdagpatroon gecorrigeerd, dan in juli 2022. Ze kochten meer diensten, maar minder goederen.

In juli 2023 was het volume van de investeringen in materiële vaste activa 3,3 procent groter dan een jaar eerder. Dat komt vooral doordat er meer is geïnvesteerd in transportmiddelen (personenauto’s, overige wegvervoer en vliegtuigen) en gebouwen.

Het volume, werkdaggecorrigeerd, van de goederenexport was in juli 0,9 procent kleiner dan in juli 2022. De krimp is ongeveer hetzelfde als een maand eerder. Er zijn in juli vooral minder metaal- en chemische producten uitgevoerd dan een jaar eerder.

Productie industrie ruim 8 procent lager in juli

De gemiddelde dagproductie van de Nederlandse industrie was in juli 8,3 procent lager dan in juli 2022. Ook in de voorgaande maanden van 2023 kromp de productie op jaarbasis. Van juni 2023 op juli 2023 daalde de productie met 0,6 procent.

Meer faillissementen in augustus

In augustus zijn, voor zittingsdagen gecorrigeerd, 12 meer bedrijven failliet verklaard dan in juli. Dat is een stijging van 5 procent. Al 16 maanden op rij is het aantal faillissementen hoger dan in dezelfde maand een jaar eerder.

Prijzen koopwoningen bijna 5 procent lager in augustus

In augustus 2023 waren de prijzen van bestaande koopwoningen gemiddeld 4,8 procent lager dan in augustus 2022. De jaar-op-jaardaling is kleiner dan in de drie voorgaande maanden. Ten opzichte van juli 2023 stegen de prijzen met 0,6 procent.

Minder gewerkte uren en vacatures, meer werklozen

Werknemers en zelfstandigen werkten in het tweede kwartaal van 2023 in totaal ruim 3,6 miljard uur. Dat is, gecorrigeerd voor seizoensinvloeden, 0,2 procent minder dan een kwartaal eerder.

Eind juni stonden er 427 duizend vacatures open, 10 duizend minder dan aan het einde van het eerste kwartaal. Na acht kwartalen groei, tussen medio 2020 en medio 2022, is het aantal vacatures vanaf het derde kwartaal van 2022 afgenomen.

In augustus 2023 waren 364 duizend mensen van 15 tot 75 jaar werkloos. Dat is 3,6 procent van de beroepsbevolking. In de afgelopen drie maanden nam het aantal werklozen toe met gemiddeld 4 duizend per maand.

De omzet van uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling daalde in het tweede kwartaal 2023 met 0,3 procent in vergelijking met een kwartaal eerder.

Bbp daalde met 0,2 procent in tweede kwartaal 2023

Volgens de tweede berekening van het CBS daalde het volume van het bruto binnenlands product (bbp) in het tweede kwartaal van 2023 met 0,2 procent ten opzichte van het voorgaande kwartaal. In het eerste kwartaal daalde het bbp met 0,4 procent. De krimp in het tweede kwartaal is vooral toe te schrijven aan een daling van het handelssaldo en de consumptie door huishoudens.

Bruto binnenlandse product (volume), seizoengecorrigeerd
JaarKwartaalIndex (2015=100)
20161e kwartaal101,2
20162e kwartaal101,4
20163e kwartaal102,6
20164e kwartaal103,4
20171e kwartaal104
20172e kwartaal104,9
20173e kwartaal105,6
20174e kwartaal106,4
20181e kwartaal106,9
20182e kwartaal107,6
20183e kwartaal107,8
20184e kwartaal108,3
20191e kwartaal109,2
20192e kwartaal109,5
20193e kwartaal109,7
20194e kwartaal110,4
20201e kwartaal108,9
20202e kwartaal99,8
20203e kwartaal106,2
20204e kwartaal106,8
20211e kwartaal108,2
20212e kwartaal111,5
20213e kwartaal113,6
20214e kwartaal114,5
20221e kwartaal115,1
20222e kwartaal117,2
20223e kwartaal117
20224e kwartaal118
20231e kwartaal117,5
20232e kwartaal117,3