Mensen maakten meer gebruik van de bibliotheek in 2022
3,4 miljoen bibliotheekleden
In 2022 waren 3,4 miljoen mensen lid van de bibliotheek. Dat is iets meer dan een jaar eerder, toen ging het om ruim 3,3 miljoen leden. Vergeleken met 2019 ligt het aantal leden echter 0,2 miljoen lager. Het aantal mensen dat lid is van de bibliotheek daalt langzaam de laatste jaren. In coronajaren 2020 en 2021 daalde het aantal leden echter iets harder.
Jaar | Aantal leden ( x mln) |
---|---|
2015 | 3,78 |
2016 | 3,72 |
2017 | 3,70 |
2018 | 3,66 |
2019 | 3,62 |
2020 | 3,49 |
2021 | 3,33 |
2022 | 3,44 |
Bron: CBS, KB |
Gemiddeld 1,8 km afstand tot bibliotheek
In 2022 woonden huishoudens gemiddeld op 1,8 kilometer afstand (gemeten over de autoweg) van een bibliotheeklocatie. De afstand naar de dichtstbijzijnde bibliotheeklocatie varieerde per gemeente. Op Schiermonnikoog en in de Zeeuwse gemeenten Veere en Noord-Beveland was dit bijvoorbeeld 0,6 kilometer, en in het Limburgse Roerdalen 7,0 kilometer.
Gemeenten verschillen in type beschikbare bibliotheekvoorzieningen. Zo heeft Zeeland relatief weinig bibliotheekvestigingen, maar worden in diverse gemeenten bibliobussen ingezet. Daarnaast zijn er gemeenten zonder openbare bibliotheek, en hebben sommige gemeenten een particuliere bibliotheek.
Gemeentenaam | Nabijheid van bibliotheken (alle typen), 2022 (km) |
---|---|
Groningen (gemeente) | 1,6 |
Almere | 2,5 |
Stadskanaal | 1,9 |
Veendam | 2,2 |
Zeewolde | 2,5 |
Achtkarspelen | 3 |
Ameland | 1,3 |
Harlingen | 1,9 |
Heerenveen | 2,6 |
Leeuwarden | 2,8 |
Ooststellingwerf | 2,8 |
Opsterland | 3,1 |
Schiermonnikoog | 0,6 |
Smallingerland | 3 |
Terschelling | 3,8 |
Vlieland | 0,7 |
Weststellingwerf | 2,5 |
Assen | 3 |
Coevorden | 2,1 |
Emmen | 0,9 |
Hoogeveen | 3,4 |
Meppel | 1,9 |
Almelo | 0,9 |
Borne | 1,7 |
Dalfsen | 1,6 |
Deventer | 1,1 |
Enschede | 1,6 |
Haaksbergen | 2,1 |
Hardenberg | 1,8 |
Hellendoorn | 1,7 |
Hengelo (O.) | 1,9 |
Kampen | 2,3 |
Losser | 1,2 |
Noordoostpolder | 4,6 |
Oldenzaal | 1,8 |
Ommen | 2,5 |
Raalte | 1,7 |
Staphorst | 1,9 |
Tubbergen | 3,6 |
Urk | 1,7 |
Wierden | 1,6 |
Zwolle | 1,8 |
Aalten | 1,7 |
Apeldoorn | 1,1 |
Arnhem | 1,7 |
Barneveld | 2,2 |
Beuningen | 1,6 |
Brummen | 1,4 |
Buren | 4 |
Culemborg | 1,7 |
Doesburg | 1,3 |
Doetinchem | 2,4 |
Druten | 1,7 |
Duiven | 2 |
Ede | 1,2 |
Elburg | 1,1 |
Epe | 1,7 |
Ermelo | 1,8 |
Harderwijk | 1,9 |
Hattem | 1,7 |
Heerde | 1,4 |
Heumen | 1,4 |
Lochem | 1,8 |
Maasdriel | 2,4 |
Nijkerk | 1,5 |
Nijmegen | 1,6 |
Oldebroek | 1,5 |
Putten | 2,1 |
Renkum | 1,3 |
Rheden | 1,1 |
Rozendaal | 1,9 |
Scherpenzeel | 1,1 |
Tiel | 2,4 |
Voorst | 1,8 |
Wageningen | 1,5 |
Westervoort | 1,6 |
Winterswijk | 2,7 |
Wijchen | 2,3 |
Zaltbommel | 1,9 |
Zevenaar | 1,9 |
Zutphen | 1,7 |
Nunspeet | 1,8 |
Dronten | 2,4 |
Amersfoort | 1,7 |
Baarn | 1,3 |
De Bilt | 2,1 |
Bunnik | 2,9 |
Bunschoten | 1,8 |
Eemnes | 1,2 |
Houten | 2,6 |
Leusden | 1,3 |
Lopik | 6,3 |
Montfoort | 1 |
Renswoude | 1,2 |
Rhenen | 1,2 |
Soest | 1,8 |
Utrecht (gemeente) | 1,3 |
Veenendaal | 1,9 |
Woudenberg | 1,1 |
Wijk bij Duurstede | 1,2 |
IJsselstein | 1,5 |
Zeist | 2,3 |
Nieuwegein | 1,1 |
Aalsmeer | 2,7 |
Alkmaar | 1,6 |
Amstelveen | 2 |
Amsterdam | 1,3 |
Bergen (NH.) | 1,1 |
Beverwijk | 1,4 |
Blaricum | 2,9 |
Bloemendaal | 1,7 |
Castricum | 1,2 |
Diemen | 1,3 |
Edam-Volendam | 1,3 |
Enkhuizen | 1,4 |
Haarlem | 1,3 |
Haarlemmermeer | 1,9 |
Heemskerk | 1,6 |
Heemstede | 1,4 |
Heiloo | 1,3 |
Den Helder | 1,3 |
Hilversum | 2,1 |
Hoorn | 1,6 |
Huizen | 1,8 |
Landsmeer | 1,1 |
Laren (NH.) | 1 |
Medemblik | 1,3 |
Oostzaan | 0,9 |
Opmeer | 1,5 |
Ouder-Amstel | 0,9 |
Purmerend | 1,5 |
Schagen | 1,8 |
Texel | 3,8 |
Uitgeest | 4,1 |
Uithoorn | 2,5 |
Velsen | 1,3 |
Weesp | 1,5 |
Zandvoort | 1,3 |
Zaanstad | 2,8 |
Alblasserdam | 1,5 |
Alphen aan den Rijn | 2,4 |
Barendrecht | 1,7 |
Drechterland | 1,4 |
Brielle | 1,8 |
Capelle aan den IJssel | 1,5 |
Delft | 1,5 |
Dordrecht | 1,4 |
Gorinchem | 1,6 |
Gouda | 1,1 |
's-Gravenhage (gemeente) | 1,2 |
Hardinxveld-Giessendam | 1 |
Hellevoetsluis | 2,9 |
Hendrik-Ido-Ambacht | 1,3 |
Stede Broec | 1,5 |
Hillegom | 1,4 |
Katwijk | 0,9 |
Krimpen aan den IJssel | 1,6 |
Leiden | 1,5 |
Leiderdorp | 1,4 |
Lisse | 1,5 |
Maassluis | 1,7 |
Nieuwkoop | 2,3 |
Noordwijk | 1,3 |
Oegstgeest | 1,3 |
Oudewater | 1,8 |
Papendrecht | 1,9 |
Ridderkerk | 1,4 |
Rotterdam | 1,4 |
Rijswijk (ZH.) | 1,5 |
Schiedam | 0,9 |
Sliedrecht | 1,6 |
Albrandswaard | 1,7 |
Westvoorne | 1,2 |
Vlaardingen | 1,4 |
Voorschoten | 1,4 |
Waddinxveen | 1,9 |
Wassenaar | 1,9 |
Woerden | 1,8 |
Zoetermeer | 1,9 |
Zoeterwoude | 1,6 |
Zwijndrecht | 1,2 |
Borsele | 0,9 |
Goes | 1,9 |
West Maas en Waal | 2 |
Hulst | 2,8 |
Kapelle | 1 |
Middelburg (Z.) | 1,2 |
Reimerswaal | 0,8 |
Terneuzen | 1,9 |
Tholen | 1,1 |
Veere | 0,6 |
Vlissingen | 1,7 |
De Ronde Venen | 1,5 |
Tytsjerksteradiel | 3,4 |
Asten | 1,8 |
Baarle-Nassau | 2,5 |
Bergen op Zoom | 2,4 |
Best | 1,8 |
Boekel | 1,8 |
Boxtel | 2,1 |
Breda | 1,3 |
Deurne | 2,5 |
Pekela | 2,7 |
Dongen | 1,9 |
Eersel | 3,2 |
Eindhoven | 1,3 |
Etten-Leur | 2,2 |
Geertruidenberg | 1,5 |
Gilze en Rijen | 1,4 |
Goirle | 1,8 |
Helmond | 2,7 |
's-Hertogenbosch | 3,2 |
Heusden | 1,3 |
Hilvarenbeek | 2,3 |
Loon op Zand | 1,1 |
Nuenen, Gerwen en Nederwetten | 1,8 |
Oirschot | 3,3 |
Oisterwijk | 1,9 |
Oosterhout | 1,7 |
Oss | 2,2 |
Rucphen | 2,3 |
Sint-Michielsgestel | 2,2 |
Someren | 2,3 |
Son en Breugel | 1,9 |
Steenbergen | 1,3 |
Waterland | 1,1 |
Tilburg | 2 |
Valkenswaard | 2,2 |
Veldhoven | 2,3 |
Vught | 2,8 |
Waalre | 1,7 |
Waalwijk | 1,6 |
Woensdrecht | 2,4 |
Zundert | 2,2 |
Wormerland | 1,6 |
Landgraaf | 1,5 |
Beek (L.) | 1,8 |
Beesel | 1,5 |
Bergen (L.) | 4,5 |
Brunssum | 1,6 |
Gennep | 2,3 |
Heerlen | 1,4 |
Kerkrade | 1,3 |
Maastricht | 1,9 |
Meerssen | 2,3 |
Mook en Middelaar | 3,1 |
Nederweert | 2,3 |
Roermond | 3 |
Simpelveld | 0,9 |
Stein (L.) | 2 |
Vaals | 1,6 |
Venlo | 1,7 |
Venray | 3,1 |
Voerendaal | 1,3 |
Weert | 1,9 |
Valkenburg aan de Geul | 1,5 |
Lelystad | 2,5 |
Horst aan de Maas | 4 |
Oude IJsselstreek | 1,8 |
Teylingen | 1,2 |
Utrechtse Heuvelrug | 1,3 |
Oost Gelre | 2,1 |
Koggenland | 1,5 |
Lansingerland | 1,4 |
Leudal | 1,4 |
Maasgouw | 1,7 |
Gemert-Bakel | 2 |
Halderberge | 1,6 |
Heeze-Leende | 1,1 |
Laarbeek | 1,3 |
Reusel-De Mierden | 2,3 |
Roerdalen | 7 |
Roosendaal | 1,6 |
Schouwen-Duiveland | 1,1 |
Aa en Hunze | 2,7 |
Borger-Odoorn | 2,4 |
De Wolden | 2,2 |
Noord-Beveland | 0,6 |
Wijdemeren | 2,8 |
Noordenveld | 2 |
Twenterand | 1,3 |
Westerveld | 2,4 |
Lingewaard | 1,2 |
Cranendonck | 1,9 |
Steenwijkerland | 2 |
Moerdijk | 1,7 |
Echt-Susteren | 3,9 |
Sluis | 4,2 |
Drimmelen | 1,4 |
Bernheze | 1,5 |
Alphen-Chaam | 6,4 |
Bergeijk | 2,8 |
Bladel | 1,6 |
Gulpen-Wittem | 3,1 |
Tynaarlo | 2,1 |
Midden-Drenthe | 2,7 |
Overbetuwe | 1,8 |
Hof van Twente | 2,1 |
Neder-Betuwe | 1,2 |
Rijssen-Holten | 1,6 |
Geldrop-Mierlo | 1,4 |
Olst-Wijhe | 2 |
Dinkelland | 1,7 |
Westland | 1,1 |
Midden-Delfland | 2,6 |
Berkelland | 1,9 |
Bronckhorst | 2,5 |
Sittard-Geleen | 1,9 |
Kaag en Braassem | 1,9 |
Dantumadiel | 4,6 |
Zuidplas | 1,6 |
Peel en Maas | 1,6 |
Oldambt | 1,7 |
Zwartewaterland | 1,1 |
Súdwest-Fryslân | 3,2 |
Bodegraven-Reeuwijk | 1,5 |
Eijsden-Margraten | 2,7 |
Stichtse Vecht | 1,9 |
Hollands Kroon | 2,3 |
Leidschendam-Voorburg | 1,4 |
Goeree-Overflakkee | 3,9 |
Pijnacker-Nootdorp | 1,6 |
Nissewaard | 2,6 |
Krimpenerwaard | 1 |
De Fryske Marren | 3,6 |
Gooise Meren | 1,4 |
Berg en Dal | 1,3 |
Meierijstad | 1,7 |
Waadhoeke | 3,6 |
Westerwolde | 2,9 |
Midden-Groningen | 2,2 |
Beekdaelen | 1,6 |
Montferland | 2,2 |
Altena | 1,2 |
West Betuwe | 1,9 |
Vijfheerenlanden | 1,5 |
Hoeksche Waard | 1,7 |
Het Hogeland | 2,6 |
Westerkwartier | 2 |
Noardeast-Fryslân | 4,2 |
Molenlanden | 2 |
Eemsdelta | 2,5 |
Dijk en Waard | 2,3 |
Land van Cuijk | 1,9 |
Maashorst | 1,4 |
Bron: CBS, KB |
Vooral gezinnen met kinderen lid van bibliotheek
In een kwart van alle huishoudens is minimaal één persoon lid van de bibliotheek. Dit aandeel ligt bij paren met kinderen het hoogst (57 procent). In 41 procent van de eenouderhuishoudens had tenminste één persoon een bibliotheekpas. Dit blijkt uit cijfers die het CBS in opdracht van de nationale bibliotheek (KB) heeft samengesteld.
Huishoudtype | % (%) |
---|---|
Eenpersoons huishouden | 7,9 |
Paar zonder kinderen | 16,5 |
Paar met kinderen | 56,7 |
Eenouder- huishouden | 41,3 |
Overig (particulier) huishouden | 17,3 |
Institutioneel huishouden | 6 |
Bron: CBS, KB |
Vooral jongeren lid van de bibliotheek
Gemiddeld is 1 op de 5 mensen lid van de bibliotheek. Jongeren zijn veel vaker lid dan volwassenen. Het lidmaatschap neemt toe zodra kinderen naar school gaan. Zo was 58 procent van de 4- tot 9-jarigen lid van een openbare bibliotheek. Dat loopt op tot bijna 70 procent onder 9- tot 15-jarigen. Daarna zakt het weer iets terug tot 58 procent bij de 15- tot 18-jarigen. Tot 18 jarige-leeftijd is het lidmaatschap gratis, terwijl volwassenen voor hun lidmaatschap betalen. Vanaf 18-jarige leeftijd is minder dan 8 procent lid van de bibliotheek.
Leeftijd | Lid van bibliotheek (%) |
---|---|
0 tot 4 jaar | 28 |
4 tot 9 jaar | 58 |
9 tot 12 jaar | 68 |
12 tot 15 jaar | 67 |
15 tot 18 jaar | 58 |
18 tot 25 jaar | 9 |
25 tot 45 jaar | 5 |
45 tot 65 jaar | 8 |
65 tot 80 jaar | 11 |
80 jaar en ouder | 9 |
Bron: CBS, KB |
Ruim een half miljard euro aan inkomsten
In 2022 hadden bibliotheken 588 miljoen euro aan inkomsten. Dat is 45 miljoen meer dan een jaar eerder. De voornaamste bron van inkomsten komt uit gemeentelijke subsidies en bijdragen (493 miljoen euro). Gebruikersinkomsten, zoals abonnementsgelden, droegen voor 50 miljoen euro bij aan de inkomsten. Personeel en huisvesting vormen de grootste kostenposten.
Bronnen
- StatLine - Openbare bibliotheken
- StatLine - Openbare bibliotheken; leden, collectie, uitleningen vanaf 1900
- Tabel - Tabellen gegevensverzameling bibliotheekleden
- Tabel - Tabel activiteiten openbare bibliotheken, 2017-2022
- Tabel - Tabellen landelijke digitale openbare bibliotheek
- Tabel - Nabijheid van bibliotheekvoorzieningen 2019, 2021 en 2022 versus 2014
Relevante links
- Nieuws - Openbare bibliotheken ook in 2021 door corona geraakt (cbs.nl)
- Nieuws - Nieuws - Minder boeken uitgeleend, toename gebruik online Bibliotheek in 2020 (cbs.nl)
- Website - Dossier bibliotheekstatistiek [kb.nl]
- Website - Dashboard bibliotheekstatistiek [kb.nl]
- Website - Dashboard bibliotheekleden [kb.nl]