Nederland grootste importeur Chinese zonnepanelen

De totale Nederlandse import van zonnepanelen bedroeg 11,9 miljard euro en daarmee was Nederland in 2022 de grootste importeur. Met 10,5 miljard euro is Nederland ook de grootste importeur van zonnepanelen uit China. De VS is de tweede importeur van zonnepanelen, maar haalt nauwelijks panelen uit China. Brazilië staat op de derde plek. Daarna volgt Duitsland als de vierde importeur. Duitsland haalt in verhouding zelf weinig panelen direct uit China. Het gaat vooral om Chinese panelen die Nederland doorvoert naar Duitsland. Spanje is de vijfde importeur, maar haalt meer panelen direct uit China dan Duitsland.

Ruime verdubbeling importwaarde

Tussen 2021 en 2022 is de Nederlandse importwaarde van zonnepanelen ruim verdubbeld. Het importgewicht nam met ongeveer 70 procent toe. Dit verschil heeft te maken met een grote prijsstijging in 2022. Deze stijging komt voor een deel door de grotere vraag (door hogere energieprijzen) en oplopende kosten van vervoer en grondstoffen.

Ongeveer 60 procent van de door Nederland ingevoerde zonnepanelen gaat na invoer meteen door naar andere landen, meestal binnen de EU. Circa 40 procent wordt meteen ingezet in Nederland of opgeslagen in voorraad voor later gebruik, in Nederland of in het buitenland.

Nederland verhandelt niet alleen veel Chinese zonnepanelen, maar gebruikt zelf ook veel panelen. Van alle EU-landen had Nederland het hoogste opgestelde zonnestroomvermogen per inwoner in 2022. Ook was Nederland binnen de EU het land dat relatief het meeste stroom opwekte via zonnestroom (14 procent in 2022), iets meer dan Spanje. In 2021 lagen er zo’n 48 miljoen zonnepanelen in Nederland, en volgens de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland kwamen daar vorig jaar zo'n 10 miljoen panelen bij.

China belangrijk voor groene transitie

China is niet alleen de grootste leverancier van zonnepanelen, maar ook van andere transitieproducten die belangrijk zijn voor de groene transitie in Nederland, Europa en de rest van de wereld. Zo is China ook een belangrijke producent van lithium-ion-accu’s, een essentieel onderdeel van elektrische auto’s. Daarnaast produceert China magneten voor bijvoorbeeld windturbines of elektrische auto’s.

Het Chinese aandeel in de Nederlandse import van deze transitiegoederen is het grootst bij zonnepanelen (89 procent), gevolgd door lithium-ion-accu’s (74 procent) en magneten (68 procent). Het aandeel is wel lager wanneer we doorvoer in buitenlands eigendom (de zogenaamde quasi-doorvoer) loskoppelen van de invoer.

Productie en verwerking van kritieke materialen ook vooral in China

De afhankelijkheid van Chinese transitiegoederen komt deels doordat China wereldwijd een grote rol speelt in de winning en verwerking van kritieke materialen tot eindproducten.

Voor de productie van lithium-ion-accu’s, zonnepanelen, magneten en andere transitiegoederen zijn bijvoorbeeld gallium, magnesium, zeldzame aardmetalen, silicium, germanium of grafiet belangrijk. Bij al deze kritieke materialen heeft China een aandeel van 65 procent of meer in de wereldproductie. In het geval van gallium is dat zelfs 98 procent.

China is zelf een belangrijke producent van kritieke materialen en is verder gespecialiseerd in de verwerking ervan, ook van materialen uit buitenlandse mijnen.

Nederland Handelsland 2023

Nederland Handelsland 2023: export, import en investeringen is een publicatie die het Expertisecentrum Globalisering van het CBS in opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft ontwikkeld. In deze publicatie komen de meest actuele handelsontwikkelingen, de goederen- en dienstenhandel, de directe buitenlandse investeringen, de exportverdiensten voor Nederland en de inzet van de invoer in de Nederlandse economie aan bod.