Minder faillissementen in Nederland dan gemiddeld in EU

29-6-2023 00:00

In het eerste kwartaal van 2023 is het aantal faillissementen in Nederland ruimschoots gehalveerd ten opzichte van 2015, terwijl het in de Europese Unie (EU) bijna op hetzelfde niveau lag. Dit meldt het CBS op basis van cijfers van Eurostat over de faillissementen in de Europese Unie.

Vooral tijdens de coronacrisis ontwikkelden de faillissementen in Nederland en de EU zich in verschillende richtingen. In Nederland daalde het aantal bedrijven dat failliet ging naar een historisch laag niveau, terwijl het aantal in de EU steeg. In het tweede kwartaal van 2020 lag het aantal faillissementen zowel in Nederland als in de EU nog op ongeveer 60 procent van het niveau van 2015. Tijdens de coronaperiode hanteerden EU-landen hun eigen coronasteunmaatregelen, die daardoor onderling verschilden. Een deel van het verschil in ontwikkeling is hierdoor te verklaren.

De laatste vijf kwartalen vertoonde het aantal faillissementen in Nederland en de EU weer eenzelfde trend. In die periode nam het aantal bedrijven dat failliet ging elk kwartaal toe.

Faillissementen (seizoen- en kalenderdaggecorrigeerd)
Jaar	Kwartaal	Nederland (2015 = 100)	EU-27 (2015 = 100)
2015	1e kwartaal	114,9	105,5
2015	2e kwartaal	98,4	98,8
2015	3e kwartaal	91,8	99,7
2015	4e kwartaal	94,0	96,0
2016	1e kwartaal	91,6	92,5
2016	2e kwartaal	84,4	93,7
2016	3e kwartaal	78,6	88,4
2016	4e kwartaal	78,5	83,4
2017	1e kwartaal	71,6	83,6
2017	2e kwartaal	66,1	85,1
2017	3e kwartaal	63,0	85,5
2017	4e kwartaal	57,9	87,8
2018	1e kwartaal	59,9	89,1
2018	2e kwartaal	59,5	92,0
2018	3e kwartaal	62,9	90,5
2018	4e kwartaal	60,2	91,1
2019	1e kwartaal	60,4	93,0
2019	2e kwartaal	62,3	89,4
2019	3e kwartaal	67,9	94,9
2019	4e kwartaal	63,3	91,6
2020	1e kwartaal	61,8	80,0
2020	2e kwartaal	63,8	60,9
2020	3e kwartaal	48,1	71,1
2020	4e kwartaal	38,3	71,9
2021	1e kwartaal	31,7	85,4
2021	2e kwartaal	29,8	78,0
2021	3e kwartaal	27,9	75,6
2021	4e kwartaal	30,9	75,0
2022	1e kwartaal	31,3	79,2
2022	2e kwartaal	31,6	79,4
2022	3e kwartaal	35,4	85,7
2022	4e kwartaal	43,6	92,4
2023	1e kwartaal	46,7	95,0
Bron: CBS, Eurostat

Faillissementen (seizoen- en kalenderdaggecorrigeerd)
Jaar	Kwartaal	Nederland (2015 = 100)	EU-27 (2015 = 100)
2015	1e kwartaal	114,9	105,5
2015	2e kwartaal	98,4	98,8
2015	3e kwartaal	91,8	99,7
2015	4e kwartaal	94,0	96,0
2016	1e kwartaal	91,6	92,5
2016	2e kwartaal	84,4	93,7
2016	3e kwartaal	78,6	88,4
2016	4e kwartaal	78,5	83,4
2017	1e kwartaal	71,6	83,6
2017	2e kwartaal	66,1	85,1
2017	3e kwartaal	63,0	85,5
2017	4e kwartaal	57,9	87,8
2018	1e kwartaal	59,9	89,1
2018	2e kwartaal	59,5	92,0
2018	3e kwartaal	62,9	90,5
2018	4e kwartaal	60,2	91,1
2019	1e kwartaal	60,4	93,0
2019	2e kwartaal	62,3	89,4
2019	3e kwartaal	67,9	94,9
2019	4e kwartaal	63,3	91,6
2020	1e kwartaal	61,8	80,0
2020	2e kwartaal	63,8	60,9
2020	3e kwartaal	48,1	71,1
2020	4e kwartaal	38,3	71,9
2021	1e kwartaal	31,7	85,4
2021	2e kwartaal	29,8	78,0
2021	3e kwartaal	27,9	75,6
2021	4e kwartaal	30,9	75,0
2022	1e kwartaal	31,3	79,2
2022	2e kwartaal	31,6	79,4
2022	3e kwartaal	35,4	85,7
2022	4e kwartaal	43,6	92,4
2023	1e kwartaal	46,7	95,0
Bron: CBS, Eurostat

Faillissementsniveau industrie Nederland en EU vergelijkbaar

In de industrie lag het aantal faillissementen zowel in Nederland als in de EU in het eerste kwartaal van 2023 op ongeveer 75 procent van het niveau van 2015. In alle andere onderscheiden bedrijfstakken lag het aantal faillissementen in Nederland op een lager niveau dan gemiddeld in de EU.

Vooral de ontwikkeling van het aantal faillissementen in de horeca week af van het Europese gemiddelde in de coronajaren. Waar in Nederland het aantal faillissementen eerst toenam onder hotels, restaurants en cafés, tot ruim 156 procent van het niveau van 2015 in het tweede kwartaal van 2020, zette daarna een daling in. Voor de EU als geheel gold daarentegen dat het faillissementsniveau in de horeca eerst afnam, om daarna een aantal kwartalen toe te nemen.

Faillissementen horeca (seizoen- en kalenderdaggecorrigeerd)
Jaar	Kwartaal	Nederland (2015 = 100)	EU-27 (2015 = 100)
2020	1e kwartaal	94,5	89,0
2020	2e kwartaal	156,8	70,6
2020	3e kwartaal	64,1	107,6
2020	4e kwartaal	63,5	113,6
2021	1e kwartaal	41,6	139,7
2021	2e kwartaal	39,2	129,2
2021	3e kwartaal	27,5	129,6
2021	4e kwartaal	36,8	110,8
2022	1e kwartaal	29,0	115,5
2022	2e kwartaal	33,6	111,2
2022	3e kwartaal	49,7	140,6
2022	4e kwartaal	62,2	157,1
2023	1e kwartaal	83,1	146,0
Bron: CBS, Eurostat

Faillissementen horeca (seizoen- en kalenderdaggecorrigeerd)
Jaar	Kwartaal	Nederland (2015 = 100)	EU-27 (2015 = 100)
2020	1e kwartaal	94,5	89,0
2020	2e kwartaal	156,8	70,6
2020	3e kwartaal	64,1	107,6
2020	4e kwartaal	63,5	113,6
2021	1e kwartaal	41,6	139,7
2021	2e kwartaal	39,2	129,2
2021	3e kwartaal	27,5	129,6
2021	4e kwartaal	36,8	110,8
2022	1e kwartaal	29,0	115,5
2022	2e kwartaal	33,6	111,2
2022	3e kwartaal	49,7	140,6
2022	4e kwartaal	62,2	157,1
2023	1e kwartaal	83,1	146,0
Bron: CBS, Eurostat

Snellere toename faillissementen Nederland dan in EU

In Nederland nam het aantal faillissementen sneller toe dan gemiddeld in de EU in het eerste kwartaal van 2023. Er gingen 7 procent meer Nederlandse bedrijven failliet ten opzichte van het kwartaal ervoor. Voor de EU als geheel gingen in die periode 3 procent meer bedrijven failliet. Nederland kende eind 2022 ook al een snellere toename (+23 procent) dan de buurlanden.

Ook in Frankrijk (+8 procent) en België (+4 procent) nam het aantal faillissementen sneller toe dan gemiddeld in Europa in de eerste drie maanden van 2023. In Spanje nam het aantal faillissementen juist af.

Vier kwartalen op rij toename faillissementen in Nederlandse horeca

In het eerste kwartaal van 2023 nam het aantal faillissementen in Nederland het sterkst toe in de horeca (+34 procent). Het betekende het vierde kwartaal op rij waarin het aantal faillissementen onder Nederlandse logies-, maaltijd- en drankverstrekkers steeg. In Spanje nam het aantal horecafaillissementen juist af (-18 procent) in het eerste kwartaal van 2023. Zowel voor Spanje als Nederland geldt dat vooral in het derde kwartaal van 2022 het aantal faillissementen in de horeca sterk toenam.

Faillissementen horeca (seizoen- en werkdaggecorrigeerd)
Jaar	Kwartaal	Nederland (% verandering t.o.v. een kwartaal eerder)	Frankrijk (% verandering t.o.v. een kwartaal eerder)	Spanje (% verandering t.o.v. een kwartaal eerder)	EU-27 (% verandering t.o.v. een kwartaal eerder)
2022	1e kwartaal	-21,2	47,5	0,4	4,2
2022	2e kwartaal	15,9	12,7	-7,4	-3,7
2022	3e kwartaal	47,9	18,6	57,2	26,4
2022	4e kwartaal	25,2	1,1	12,7	11,7
2023	1e kwartaal	33,6	18,7	-17,8	-7,1
Bron: CBS, Eurostat

Faillissementen horeca (seizoen- en werkdaggecorrigeerd)
Jaar	Kwartaal	Nederland (% verandering t.o.v. een kwartaal eerder)	Frankrijk (% verandering t.o.v. een kwartaal eerder)	Spanje (% verandering t.o.v. een kwartaal eerder)	EU-27 (% verandering t.o.v. een kwartaal eerder)
2022	1e kwartaal	-21,2	47,5	0,4	4,2
2022	2e kwartaal	15,9	12,7	-7,4	-3,7
2022	3e kwartaal	47,9	18,6	57,2	26,4
2022	4e kwartaal	25,2	1,1	12,7	11,7
2023	1e kwartaal	33,6	18,7	-17,8	-7,1
Bron: CBS, Eurostat

Voor de EU als geheel gold dat in het eerste kwartaal van 2023 er 7 procent minder horecafaillissementen waren ten opzichte van het jaar ervoor.

De cijfers voor Nederland in dit artikel zijn ontleend aan Eurostat en zijn – vanwege seizoencorrecties– niet zonder meer vergelijkbaar met de cijfers over faillissementen in Nederland, die het CBS maandelijks publiceert.

Bronnen

Eurostat - Faillissementen