Beperkte impact conflict Oekraïne op Nederlandse olieverbruik

olietankers voor kust Den Haag
© CBS
De oorlog in Oekraïne heeft vooralsnog weinig effect gehad op het Nederlandse olieverbruik. De raffinaderijsector verbruikte in 2022, ondanks de afgekondigde sancties, nagenoeg dezelfde hoeveelheid ruwe olie en condensaat als in 2021. Het verbruik van motorbrandstoffen door het wegverkeer, bestaande uit lpg, benzine en diesel, is in 2022 ten opzichte van 2021 met 1 procent gedaald. De petrochemische sector verbruikte in 2022 15 procent minder olie voor niet-energetisch verbruik (bijvoorbeeld olie omzetten naar kunststof). Dit meldt het CBS op basis van cijfers over het aanbod en verbruik van aardolie.
Er zijn verschillende sancties ingesteld op invoer van Russische olieproducten, die vooralsnog geen gevolgen hebben gehad op de productie van de raffinaderijen en de afzet van producten door de Nederlandse oliehandel- en opslagbedrijven. Hierbij gaat het om de sancties die de EU heeft ingesteld per 5 december 2022 op de import van ruwe olie en vanaf 5 februari 2023 op de import van diesel uit Rusland. 

Raffinaderijen vervangen Russische olie door inkoop uit andere landen

Nederland importeerde in 2022, ondanks de sancties, nagenoeg dezelfde hoeveelheid ruwe olie en condensaat als in 2021. De herkomstlanden van de olie zijn in de loop van 2022 wel veranderd. Zo is in december 2022 ten opzichte van een half jaar ervoor uit Saoedi-Arabië ruim 900 miljoen kilo, uit Irak 700 miljoen kilo en uit Kazachstan bijna 500 miljoen kilo extra van ruwe olie betrokken. Bij elkaar compenseert dit grotendeels het wegvallen van de maandelijkse Russische import van ongeveer 2 800 miljoen kilo. Nederland voert gemiddeld per maand ruim 8 000 miljoen kilo ruwe olie en condensaat in. De helft daarvan wordt direct doorgevoerd naar andere landen zoals Duitsland en België. De andere helft wordt verbruikt door de raffinaderijen in Nederland. 

Petrochemie produceert minder door hoge gasprijzen en gepland onderhoud

De petrochemische sector verbruikte in 2022 15 procent minder olie voor niet-energetisch verbruik (bijvoorbeeld olie omzetten naar kunststof). Dit is het laagste verbruik sinds 2015. De petrochemische sector produceerde minder vanwege de hoge aardgasprijzen en gepland onderhoud. Daardoor zijn enkele petrochemische processen tijdelijk stilgelegd. Door de verminderde productie zijn er minder oliegrondstoffen verbruikt zoals lpg, nafta en condensaat. Dit blijkt uit een daling van 15 procent ten opzichte van 2021.

Verdubbeling strategische dieselvoorraden 

Om brandstoftekorten bij transport, landbouw en andere voor de samenleving belangrijke sectoren te voorkomen is vooraf door het overheidsorgaan COVA een grote hoeveelheid diesel ingekocht en opgeslagen. De zogenoemde strategische dieselvoorraden door COVA zijn hierdoor gestegen van 633 miljoen kilo in september 2022 naar 1 268 miljoen kilo in januari 2023. Daarnaast zijn ook de andere strategische voorraden groter dan een jaar eerder.

Het binnenlandse verbruik van diesel door wegverkeer, landbouw, bouw en diensten bedraagt ongeveer 450 miljoen kilo per maand. De extra opgeslagen diesel komt vooral uit een stijging van de invoer van 50 procent in de laatste twee maanden van 2022, vooral uit Rusland en India. Door CBS worden de voorraden sinds enkele maanden met verhoogde frequentie gemeten. 

Bronnen