Nederlandse economie groeit met 4,5 procent in 2022
In maart 2022 verdwenen de laatste coronabeperkende maatregelen. Eind februari viel Rusland Oekraïne binnen wat ook de Nederlandse economie verstoorde. De inflatie liep hierdoor snel op. Dat weerhield huishoudens er niet van om meer te besteden dan ooit (gecorrigeerd voor prijsveranderingen).
Economische groei vooral door meer werken en meer consumeren
De economische groei in 2022 was voor ruim de helft te danken aan de kooplust van huishoudens. Consumenten hadden genoeg inkomen om ondanks de hogere prijzen meer goederen en diensten aan te schaffen. De lonen stegen niet zo snel als de inflatie, maar huishoudens werkten wel veel meer. Vorig jaar kwamen er 441 duizend banen bij. Het deel van de bevolking van 15 tot 75 jaar dat betaald werk heeft, was niet eerder zo hoog als in 2022.
De economie kan groeien als er meer uren worden gewerkt en/of werkenden productiever zijn. Op de lange termijn wordt de meeste economische groei geboekt door werkenden die productiever zijn (hogere arbeidsproductiviteit). De groei in 2022 kwam vooral door de toename van het aantal gewerkte uren met 3,8 procent. De arbeidsproductiviteit, hier berekend als het bruto binnenlands product (bbp) per gewerkt uur, nam veel minder toe.
| Jaar | Bbp (% verandering t.o.v. een jaar eerder) | Arbeidsproductiviteit (% verandering t.o.v. een jaar eerder) | Gewerkte uren (% verandering t.o.v. een jaar eerder) |
|---|---|---|---|
| 2001 | 2,3 | 1,0 | 1,3 |
| 2002 | 0,2 | 0,7 | -0,5 |
| 2003 | 0,2 | 1,3 | -1,1 |
| 2004 | 2,0 | 1,7 | 0,3 |
| 2005 | 2,1 | 2,4 | -0,3 |
| 2006 | 3,5 | 1,5 | 1,9 |
| 2007 | 3,8 | 0,9 | 2,9 |
| 2008 | 2,2 | 0,6 | 1,6 |
| 2009 | -3,7 | -2,3 | -1,4 |
| 2010 | 1,3 | 2,1 | -0,7 |
| 2011 | 1,6 | 0,6 | 0,9 |
| 2012 | -1,0 | -0,1 | -0,9 |
| 2013 | -0,1 | 0,8 | -0,9 |
| 2014 | 1,4 | 0,7 | 0,7 |
| 2015 | 2,0 | 1,0 | 1,0 |
| 2016 | 2,2 | -0,2 | 2,3 |
| 2017 | 2,9 | 0,5 | 2,3 |
| 2018 | 2,4 | -0,3 | 2,7 |
| 2019 | 2,0 | -0,7 | 2,6 |
| 2020 | -3,9 | -1,1 | -2,8 |
| 2021 | 4,9 | 1,5 | 3,3 |
| 2022 | 4,5 | 0,6 | 3,8 |
Meer uitgegeven aan horeca, recreatie, cultuur en vervoer
Consumenten gaven (gecorrigeerd voor prijsveranderingen) 6,6 procent meer uit dan in 2021. Dat is een historisch grote stijging. Ze hebben vooral meer besteed aan diensten zoals horeca, recreatie, cultuur, vervoer en communicatie. In 2022 was de samenleving bijna het hele jaar weer ‘open’, terwijl in 2021 bijna de helft van het jaar een harde lockdown gold.
Huishoudens besteedden dus vooral meer in de bedrijfstakken die in 2020 en 2021 zwaar werden getroffen door coronamaatregelen. Zo groeide de toegevoegde waarde (het verschil tussen productie en verbruik van energie, materialen en diensten) van de bedrijfstak cultuur, sport, recreatie en overige diensten in 2022 met 34 procent het hardst van alle bedrijfstakken. Wel lag de toegevoegde waarde van deze bedrijfstak in 2022 nog iets onder het niveau van voor corona.
Binnen de zakelijke dienstverlening groeiden vooral de reissector, de uitzendbranche en de specialistische zakelijke dienstverlening (zoals management- en adviesbureaus, en architecten- en ingenieursbureaus). In de sector handel, vervoer en horeca groeiden vooral de horeca en de vervoerssector. Mensen konden weer naar het restaurant of café en op vakantie naar het buitenland. Ook in het openbaar vervoer werden vorig jaar meer personen vervoerd dan in 2021.
| Bedrijfstak | 2022 (% verandering t.o.v. jaar eerder) | 2021 (% verandering t.o.v. jaar eerder) |
|---|---|---|
| Cultuur, sport, recreatie en overige diensten | 34,0 | -4,0 |
| Energiebedrijven | 9,8 | 6,3 |
| Zakelijke dienstverlening | 8,8 | 7,1 |
| Handel, horeca, vervoer en opslag | 7,0 | 8,2 |
| Informatie en communicatie | 4,3 | 7,1 |
| Verhuur en handel onroerend goed | 3,8 | 2,5 |
| Industrie | 2,9 | 6,9 |
| Bouwnijverheid | 2,9 | 2,1 |
| Overheid, onderwijs en zorg | 2,4 | 4,6 |
| Landbouw, bosbouw en visserij | -1,1 | 2,4 |
| Financiële instellingen | -1,4 | -0,7 |
| Water en afval | -2,4 | 0,4 |
| Delfstoffenwinning | -11,0 | -17,0 |
Nederlandse economie groeit harder dan in de omringende landen
De groei van de Nederlandse economie in 2022 was groter dan in de omringende landen en ook groter dan gemiddeld in de Europese Unie. In 2021 was dat anders: toen was de groei in Nederland wat kleiner dan in meeste buurlanden. Dat kwam doordat de krimp van de Nederlandse economie in 2020 ook kleiner was.
De economie van de Europese Unie (EU27) groeide met 3,6 procent harder dan die van China (3,0 procent) en de Verenigde Staten (2,1 procent). In alle genoemde landen was de groei kleiner dan in 2021.
| Land | 2022 (% verandering t.o.v. een jaar eerder) | 2021 (% verandering t.o.v. een jaar eerder) |
|---|---|---|
| Nederland | 4,5 | 4,9 |
| VK | 4,0 | 7,6 |
| België | 3,1 | 6,1 |
| Frankrijk | 2,6 | 6,8 |
| Duitsland | 1,8 | 2,6 |
| EU27* | 3,6 | 5,4 |
| China | 3,0 | 8,4 |
| VS | 2,1 | 5,9 |
| Bron: CBS, Eurostat | ||
| * 2022 op basis van seizoengecorrigeerde kwartaalcijfers | ||
Bronnen
- Artikel - De Nederlandse economie in 2022
Relevante links
- Visualisatie - Dashboard economie