Importwaarde Russische aardolie daalde vanaf maart met bijna 14 procent

Olietanker voor kust Nederland
© CBS
Nederland importeerde, ingegeven door Europese sancties tegen Rusland, in de laatste tien maanden van 2022 minder ruwe aardolie uit Rusland dan dezelfde periode in 2021. Uit andere olielanden werd beduidend meer ingevoerd. Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne is de prijs van Russische ruwe aardolie minder sterk gestegen dan de prijs van ruwe aardolie uit andere grote olie-exporterende landen. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers.

Nederland importeerde voor ruim 43 miljard euro aan ruwe aardolie in de periode maart-december 2022. Dit is bijna 78 procent meer dan in dezelfde periode in 2021. Hier spelen vooral de hogere prijzen op de oliemarkt een rol. In hoeveelheid importeerde Nederland circa 15 procent meer ruwe aardolie. De totale waarde van geïmporteerde olie uit Rusland in deze periode daalde van 7,2 miljard euro in 2021 naar 6,2 miljard euro in 2022, een afname van bijna 14 procent. Het overgrote deel van olie dat Nederland importeert komt uit Rusland, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Noorwegen, Saoedi-Arabië en Nigeria. De invoer uit Saoedi-Arabië, Nigeria en de Verenigde Staten nam relatief sterk toe.

Het aandeel van Russische ruwe aardolie in de import van ruwe aardolie is door deze ontwikkelingen gedaald van 29,3 procent in 2021 naar 14,2 procent in 2022. Rusland was daarmee zowel in 2021 als in 2022 nog altijd de belangrijkste importpartner voor ruwe aardolie. 

Invoerwaarde ruwe aardolie, maart - december 2022
LandOntwikkeling (%-verandering t.o.v. een jaar eerder)
Totaal77,8
Saoedi-Arabië 287,3
Nigeria115,3
Verenigde Staten84,9
Noorwegen50,0
Verenigd Koninkrijk46,1
Rusland-13,8

Gestage afname invoer van ruwe aardolie uit Rusland

Sinds de inval van Rusland in Oekraïne heeft de Europese Unie nieuwe sancties opgelegd aan bedrijven die zakendoen met Rusland. De Europese invoer van minerale brandstoffen uit Rusland  werd in 2022 steeds verder aan banden gelegd, mede door een prijsplafond op Russische aardolie en aardolieproducten. Rusland schroefde op haar beurt de leveranties van aardgas aan Europa ook sterk terug. 

De waarde van de Nederlandse invoer van ruwe aardolie uit Rusland nam tot en met maart 2022 nog fors toe, maar daalde daarna vrijwel continu. Uiteindelijk stopte de invoer van ruwe aardolie uit Rusland nagenoeg helemaal in december.

Invoerwaarde ruwe olie Rusland
JaarMaandInvoerwaarde (mln euro)
2021januari525,9
2021februari427,2
2021maart577,0
2021april677,4
2021mei717,3
2021juni793,6
2021juli584,5
2021augustus718,6
2021september671,1
2021oktober922,3
2021november725,1
2021december763,7
2022januari1051,4
2022februari850,2
2022maart1250,3
2022april787,7
2022mei692,8
2022juni880,7
2022juli545,3
2022augustus545,1
2022september592,6
2022oktober448,1
2022november248,9
2022december169,6

Prijs Russische olie relatief sterk gedaald vanaf maart 2022

De prijs voor ruwe aardolie, uitgedrukt in euro’s per vat, is sinds begin 2022 flink gestegen. De prijs steeg met name vanaf maart 2022, toen de oorlog in Oekraïne uitbrak. De prijsontwikkeling van ruwe aardolie oorspronkelijk uit Rusland laat vanaf maart 2022 echter een heel ander verloop zien dan de prijs van ruwe aardolie uit andere landen. Voor die tijd ging de prijs voor Russische olie gelijk op met de gemiddelde prijs die Nederland voor olie betaalde. 

De gemiddelde prijs van Russische olie lag vanaf maart en vooral tussen augustus en oktober lager dan de laagste gerapporteerde olieprijs van de andere vijf grote leveranciers: Groot-Brittannië, de Verenigde Staten, Noorwegen, Saudi-Arabië en Nigeria. Daarna daalde de gemiddelde prijs voor ruwe aardolie over de gehele linie, terwijl de prijs voor Russische olie minder sterk daalde. Op 5 december ging het importverbod op Russische aardolie in waardoor in deze maand veel minder olie verkocht werd, wat een stuwend effect kan hebben gehad op de prijs, waardoor deze meer in lijn is met andere landen dan de maanden ervoor.

Invoerprijzen ruwe olie1
   Andere vijf grootste exporteurs (euro per vat)Minimale en maximale olieprijs bij de vijf exporteurs (euro per vat)Rusland (euro per vat)
2021januari44,4130,94 - 53,8344,29
2021februari49,1043,22 - 56,0448,49
2021maart55,6849,18 - 59,7553,61
2021april55,2048,20 - 60,1151,68
2021mei57,3650,57 - 62,8454,02
2021juni59,2152,13 - 65,0156,97
2021juli62,4844,22 - 76,5958,65
2021augustus63,0354,86 - 68,7958,75
2021september63,2050,01 - 69,4759,64
2021oktober68,6152,88 - 77,1468,01
2021november72,4761,70 - 79,0769,88
2021december67,9252,65 - 79,9766,14
2022januari76,4861,37 - 99,2972,30
2022februari84,1659,09 - 96,5380,09
2022maart102,8660,99 - 127,9888,42
2022april101,0467,13 - 120,9178,64
2022mei104,5474,01 - 116,9387,43
2022juni117,9890,61 - 130,9186,11
2022juli113,6297,06 - 133,6183,13
2022augustus104,8489,32 - 122,1980,57
2022september97,9282,77 - 119,3881,96
2022oktober98,5477,92 - 107,4573,30
2022november95,2570,54 - 107,4972,98
2022december82,2946,61 - 94,2886,40
1) Prijs van Russische olie tot en met 5 december 2022.

Russische olie wordt misschien nog steeds geïmporteerd

Hoewel sinds 5 december een importverbod geldt voor Russische aardolie, kan het zijn dat er nog altijd Russische aardolie geïmporteerd wordt. Als olie vermengd wordt met olie uit andere landen kan men niet aan de samenstelling van de olie vaststellen wat het land van oorsprong is.