Meer werknemers in kinderopvang, maar vacaturegraad hoger dan ooit

In het tweede kwartaal van 2022 werkten er 117 duizend werknemers in de kinderopvang. Het verloop van het aantal werknemers tussen 2010 en 2022 is een golfbeweging. In 2010, het eerste jaar waarvoor deze cijfers beschikbaar zijn, telde de kinderopvang 96 duizend werknemers. Dit aantal is gecorrigeerd voor seizoenseffecten. Eind 2012 waren het er opnieuw ongeveer 96 duizend, na twee jaren van groei en twee jaren van krimp.

Minder vraag naar opvang tijdens economische crisis

In de periode na 2012, tijdens de economische crisis, was er minder vraag naar kinderopvang. De werkloosheid nam toe en er kwamen beperkingen op het aantal vergoede uren en de financiële vergoeding voor ouders. Daarnaast daalde tussen 2012 en 2014 ook het aantal kinderen in de opvangleeftijd. In 2014 werd de financiële vergoeding verhoogd.

In 2015 daalde het aantal werknemers tot 78 duizend, gevolgd door een vrijwel constante stijging. De gevolgen van gedwongen sluitingen van de kinderopvang in verband met de coronapandemie waren relatief klein en zorgden voor een tijdelijke afname.

Van de 117 duizend kinderopvangwerknemers in het tweede kwartaal van 2022 was bijna drie kwart jonger dan 45 jaar. Voor alle werkenden in Nederland was dat ongeveer twee derde (59 procent).

Viermaal zoveel vacatures als in begin 2018

De meting van het aantal vacatures in de kinderopvang gaat bij het CBS terug tot begin 2018. Er stonden toen 1,6 duizend vacatures open. In het derde kwartaal van 2022 waren het er ruim vier keer zoveel, namelijk 6,6 duizend.

Ook de vacaturegraad steeg in die periode. Dit cijfer laat de verhouding zien tussen het aantal vacatures en het aantal banen. Zo waren er aan het begin van 2018 op elke duizend banen 17 vacatures. Halverwege 2022 waren dat er ruim drie keer zoveel: 55 per duizend banen.

Naar verhouding veel personeelswisselingen

Werknemers in de kinderopvang wisselen vaak van baan in vergelijking met andere bedrijfstakken. Een deel van de vertrekkers halverwege 2022 (vier op de tien) bleef binnen de kinderopvang werken; een kleiner deel (een op de tien) vertrok dan wel uit de kinderopvang, maar bleef wel binnen de sector zorg en welzijn. De rest (vijf op de tien) vertrok uit de sector.

In 2022 begonnen 33 duizend werknemers (28 procent van alle werknemers in de kinderopvang) in een nieuwe baan in de kinderopvang. Van alle branches in de sector zorg en welzijn was dat percentage alleen hoger in het sociaal werk. Er vertrokken halverwege datzelfde jaar 27 duizend werknemers (25 procent) naar een andere baan binnen of buiten de kinderopvang. Ook dat percentage is een van de hoogste in de sector.

Meeste nieuwe werknemers stromen direct in vanuit opleiding

Van de 33 duizend werknemers die in 2022 gingen werken in de kinderopvang kwam een derde (11 duizend) rechtstreeks van een opleiding. 11 duizend kwamen uit een andere baan in de kinderopvang en 5 duizend hadden al eens eerder in de kinderopvang gewerkt, de zogeheten herintreders. Daarnaast kwamen er 3 duizend uit andere branches binnen de sector en ook ruim 3 duizend van buiten de sector, de zogeheten zij-instromers.

Aantal flexwerkers niet hoger dan gemiddeld

Hoewel er naar verhouding veel wisselingen zijn onder de werknemers in de kinderopvang, is het aantal werknemers met een flexibele arbeidsrelatie in de kinderopvang niet uitzonderlijk hoog. In 2021 waren het er 34 duizend. Dat komt overeen met 29 procent van de totale werkzame beroepsbevolking in de kinderopvang en is vrijwel gelijk aan het percentage voor alle werkenden in Nederland (28).

Naast werknemers met een flexibele arbeidsrelatie worden ook zzp’ers veelal tot de flexwerkers gerekend. Binnen de kinderopvang werkten 11 duizend zzp’ers in 2021, dat is 9 procent van de totale werkzame beroepsbevolking in de kinderopvang. Dat was een kleiner aandeel dan de 12 procent zzp’ers onder alle werkenden.