Nederlanders pessimistischer over toekomst samenleving

In dit onderzoek werd het pessimisme gemeten aan de hand van een vraag en twee stellingen. Op de vraag ‘Hoe vind je dat het over het algemeen gaat in Nederland?’ gaf in 2021 de meerderheid (57 procent) van de 15-plussers aan dat het de verkeerde kant op gaat. Hiervan zei 39 procent dat het een beetje de verkeerde kant op gaat en 19 procent dat het duidelijk de verkeerde kant op gaat. Daarnaast zei 44 procent het eens te zijn met de stelling ‘Voor de meeste mensen wordt het leven eerder slechter dan beter’, terwijl dit in 2018 nog 35 procent was. Met de stelling ‘Zoals de zaken er nu voor staan ziet de toekomst er hoopvol uit’ was 39 procent het oneens. In 2018 was dit 26 procent.

Meer pessimisme onder ouderen

In vergelijking met 2018 is het pessimisme in 2021 onder alle leeftijdsgroepen toegenomen. Wel zijn jongeren over het algemeen minder pessimistisch dan ouderen. Zo vindt 36 procent van 15- tot 25-jarigen dat het leven eerder slechter dan beter wordt. Bij 75-plussers is dit 53 procent. Daarnaast is 50 procent van de 15- tot 25-jarigen van mening dat het in Nederland de verkeerde kant op gaat, terwijl dit bij 75-plussers 62 procent is.

Pessimisme vooral toegenomen onder hoger opgeleiden

In 2021 is het pessimisme onder 15-plussers binnen alle opleidingsniveaus toegenomen ten opzichte van 2018, met name onder hoger opgeleiden. Zo was 23 procent van de mensen met opleidingsniveau hbo- of wo-bachelor in 2018 het oneens met de stelling ‘De toekomst ziet er hoopvol uit’. In 2021 is dit toegenomen naar 37 procent. Van de hoger opgeleiden met een hbo-of wo-bachelor vond 23 procent in 2018 nog dat het leven eerder slechter dan beter wordt, in 2021 was dit 35 procent. De hoger opgeleiden die vinden dat het met Nederland de verkeerde kant op gaat lieten de sterkste toename zien: van 32 procent in 2018, naar 56 procent in 2021. Onder mensen met lagere opleidingsniveaus was een vergelijkbaar patroon zichtbaar, maar bij deze groepen was de toename over het algemeen minder groot.

Ondanks de toename bij hoger opgeleiden, is het pessimisme onder lager opgeleiden groter. Wel zijn de verschillen tussen de opleidingsniveaus onderling in 2021 kleiner geworden ten opzichte van 2018.