Eerste onderzoek brede welvaart Caribisch Nederland toont wisselend beeld

Haven Bonaire met cruiseschip, brommers en auto's
© CBS

Erratum:

De juiste jaartallen hadden en de juiste tekst had moeten zijn: 2017/2018 en 2021, in de alinea 'Geen significant verschil meer tussen de ervaren gezondheid van mannen en vrouwen'.

In 2021 beschrijven 70,4 procent van de vrouwen op Bonaire en Saba en 70,9 procent van de vrouwen op Sint Eustatius de eigen gezondheid als goed of zeer goed tegenover 75,1 procent, 80,6 procent en 78,4 procent van de mannen. De verschillen tussen mannen en vrouwen in 2021 zijn daarmee niet meer significant.

Op Bonaire en Sint Eustatius gaven in 2017/2018 nog significant meer mannen dan vrouwen aan hun gezondheid als goed of zeer goed te beschouwen. Ondanks dat het verschil tussen de ervaren gezondheid van mannen en vrouwen op deze eilanden niet meer significant is, is de ervaren gezondheid van vrouwen op Saba in de periode 2012 tot en met 2021 wel gedaald.

Bonaire, Saba en Sint Eustatius zijn op de goede weg met armoedebestrijding, één van de internationaal afgesproken duurzaamheidsdoelen. De doelen omtrent ongelijkheid verminderen en gendergelijkheid laten een wisselend beeld zien. De inkomensongelijkheid is op de eilanden hoger dan in Nederland. Dit blijkt uit de Monitor Brede Welvaart en Sustainable Development Goals (SDG’s) die het CBS voor Caribisch Nederland publiceert.
In navolging van de Brede Welvaart in Nederland meet het CBS nu ook de brede welvaart in Caribisch Nederland, in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Voor Bonaire, Saba en Sint Eustatius wordt de brede welvaart in kaart gebracht aan de hand van de Sustainable Development Goals. Op basis van de ontwikkelingen in de periode 2012 tot en met 2021 wordt nagegaan hoe Caribisch Nederland op weg is naar een duurzame samenleving.

De Monitor Brede Welvaart en Sustainable Development Goals Caribisch Nederland is een ontwikkelproject. In deze eerste editie zijn met name economisch gerelateerde onderwerpen in kaart gebracht. Met iedere editie wordt de monitor uitgebreid en de brede welvaart verder in kaart gebracht. Deze eerste editie kijkt naar zeven van de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen.

De monitor is zo opgezet dat andere landen in het Koninkrijk aan kunnen sluiten wanneer ze daar klaar voor zijn.

Toename besteedbaar inkomen

De trendmatige ontwikkeling van het mediaan besteedbaar inkomen is op Bonaire en Saba stijgend. Op Sint Eustatius is het mediaan besteedbaar inkomen stabiel. In 2020 is het (mediaan) besteedbaar inkomen voor Bonaire, Saba en Sint Eustatius respectievelijk 17 500 US dollar, 21 200 US dollar en 18 400 US dollar.

Omdat zeer hoge inkomens het gemiddelde inkomen omhoog trekken, geeft de mediaan een beter beeld van het besteedbaar inkomen. De mediaan is de centrummaat, de waarde midden in een set gegevens.

Mediaan besteedbaar inkomen
StatnaamBonaire (1 000 US dollar)Sint Eustatius (1 000 US dollar)Saba (1 000 US dollar)
201116,5017,6016,70
201216,5018,8018,10
201316,7018,7017,80
201416,8018,7018,20
201517,3020,0018,20
201618,2019,2018,90
201718,2021,0019,90
201817,4019,4019,90
201917,5019,4020,30
202017,5018,4021,20

Bevolking onder de armoedegrens

Het percentage van de bevolking dat beneden de armoedegrens leeft, neemt trendmatig af op Bonaire en Saba. In 2020 leefde daar respectievelijk 23 procent en 20 procent van de bevolking onder de armoedegrens. Op Sint Eustatius leefde dat jaar 28 procent van de bevolking onder de armoedegrens. Het percentage is voor Sint Eustatius stabiel.

Relatieve armoede ¹⁾
EilandBonaire (%)Sint Eustatius (%)Saba (%)
2014252723
2015242924
2016233021
2017232823
2018222721
2019232921
2020232820
¹⁾ Deel van de inwoners dat onder de armoedegrens leeft

Verdeling van het inkomen niet verbeterd

Op Bonaire, Saba en Sint Eustatius verdiende de rijkste twintig procent in 2020 respectievelijk 9,3, 6,5 en 10,3 keer zo veel als de armste twintig procent. Dit is de zogenoemde 80/20 ratio. Deze trend is stabiel en geeft geen indicatie dat het verschil in inkomen aan het veranderen is. In Nederland verdiende de bovenste twintig procent 4,4 keer zo veel als de onderste twintig procent.

80/20 ratio ¹⁾
StatnaamBonaireSint EustatiusSaba
20118,4210,739,55
20128,8410,457,66
20138,9611,098,09
20149,3810,877,54
20159,3511,998,13
20168,6011,927,06
20179,2410,387,40
20189,2811,077,70
20199,0211,518,25
20209,2610,326,54
¹⁾ Verhouding tussen het inkomensaandeel van de 20 procent hoogste inkomens en de 20 procent laagste inkomens

Geen significant verschil meer tussen de ervaren gezondheid van mannen en vrouwen

In 2020 beschrijven 70,4 procent van de vrouwen op Bonaire en Saba en 70,9 procent van de vrouwen op Sint Eustatius de eigen gezondheid als goed of zeer goed tegenover 75,1 procent, 80,6 procent en 78,4 procent van de mannen. De verschillen tussen mannen en vrouwen in 2020 zijn daarmee niet meer significant.

Op Bonaire en Sint Eustatius gaven in 2016 nog significant meer mannen dan vrouwen aan hun gezondheid als goed of zeer goed te beschouwen. Ondanks dat het verschil tussen de ervaren gezondheid van mannen en vrouwen op deze eilanden niet meer significant is, is de ervaren gezondheid van vrouwen op Saba in de periode 2012 tot en met 2021 wel gedaald.

Grijze druk legt mogelijk druk op brede welvaart in de toekomst

De demografische druk geeft inzicht in de verhouding tussen het werkende en het niet-werkende deel van de bevolking. Deze verhoudingen zijn van belang voor de brede welvaart op de lange termijn. De grijze druk (verhouding tussen 65-plussers en 20-64 jarigen) was op Bonaire, Saba en Sint Eustatius in 2020 respectievelijk 21 procent, 21 procent en 24 procent. Ter vergelijking, de grijze druk van Nederland was tegelijkertijd 34 procent.

Grijze druk ¹⁾
StatnaamBonaire (%)Sint Eustatius (%)Saba (%)
201114,6512,9014,75
201215,6013,4713,91
201316,0313,4713,87
201416,1314,0915,95
201516,7415,2817,03
201617,1616,4217,20
201718,4817,8617,79
201819,0418,5417,62
201919,8818,9421,62
202020,1219,5221,65
202120,7320,8023,25
202221,3120,9623,95
¹⁾ Verhouding tussen 65 plussers en 20-64 jarigen

Groene druk Bonaire neemt af, op Sint Eustatius is er een toename

De grijze druk is nog flink lager dan in Nederland, maar de trend op de drie eilanden is stijgend. Een stijgende grijze druk kan brede welvaart op de lange termijn onder druk zetten. De verhouding met de groene druk (verhouding tussen jongeren onder de 20 en 20-64 jarigen) is hierbij belangrijk. Op Bonaire neemt de groene druk af. Een afnemende groene druk zorgt voor minder werkenden in de toekomst. Ook dit kan de brede welvaart op de langere termijn onder druk zetten. Op Sint Eustatius neemt de groene druk juist toe.

Groene druk ¹⁾
StatnaamBonaire (%)Sint Eustatius (%)Saba (%)
201138,3137,3730,06
201237,6035,0623,83
201336,0732,7123,53
201435,6931,1926,27
201535,5932,0828,43
201634,6339,1127,77
201735,7439,0026,40
201835,0038,2024,62
201934,4538,2830,01
202033,6539,2528,89
202133,5640,9931,05
202233,3440,0930,16
¹⁾ Verhouding tussen jongeren onder de 20 en 20-64 jarigen