Economisch beeld weer minder positief

Over dit onderwerp zijn nieuwere cijfers beschikbaar. Bekijk de laatste cijfers.
© CBS / Nikki van Toorn
Het conjunctuurbeeld volgens de Conjunctuurklok van het CBS was in november minder positief dan in oktober, meldt het CBS. In de Conjunctuurklok van november presteerden 8 van de 13 indicatoren beter dan hun langjarige trend.

De conjunctuurklok is een hulpmiddel voor het bepalen van de stand en het verloop van de Nederlandse conjunctuur. In de Conjunctuurklok komt vrijwel alle belangrijke economische informatie samen die het CBS tijdens de afgelopen maand c.q. het afgelopen kwartaal heeft gepubliceerd. Het conjunctuurbeeld volgens de Conjunctuurklok betreft een macro-economisch beeld en het gaat niet in gelijke mate op voor alle huishoudens, bedrijven of regio’s.

Conjunctuurklokindicator (ongewogen gemiddelde van de indicatoren in de Conjunctuurklok)
jaarmaandcyclus (afwijking van de langetermijntrend (=0))
2015januari-0,58
2015februari-0,53
2015maart-0,47
2015april-0,42
2015mei-0,37
2015juni-0,32
2015juli-0,29
2015augustus-0,25
2015september-0,22
2015oktober-0,22
2015november-0,2
2015december-0,19
2016januari-0,2
2016februari-0,18
2016maart-0,15
2016april-0,13
2016mei-0,08
2016juni-0,08
2016juli-0,04
2016augustus0,01
2016september0,05
2016oktober0,09
2016november0,14
2016december0,19
2017januari0,23
2017februari0,29
2017maart0,34
2017april0,37
2017mei0,43
2017juni0,46
2017juli0,49
2017augustus0,55
2017september0,59
2017oktober0,63
2017november0,7
2017december0,75
2018januari0,79
2018februari0,84
2018maart0,87
2018april0,87
2018mei0,88
2018juni0,87
2018juli0,85
2018augustus0,86
2018september0,85
2018oktober0,83
2018november0,82
2018december0,79
2019januari0,74
2019februari0,72
2019maart0,68
2019april 0,64
2019mei0,62
2019juni0,58
2019juli0,55
2019augustus0,51
2019september0,48
2019oktober0,45
2019november0,41
2019december0,5
2020januari0,38
2020februari0,31
2020maart0,2
2020april-0,36
2020mei-1,06
2020juni-2,02
2020juli-2,03
2020augustus-1,32
2020september-1,16
2020oktober-0,94
2020november-0,89
2020december-0,64
2021januari-0,76
2021februari-1,01
2021maart-0,97
2021april-0,83
2021mei-0,57
2021juni-0,38
2021juli-0,06
2021augustus0,15
2021september0,25
2021oktober0,37
2021november0,47
2021december0,52
2022januari0,5
2022februari0,18
2022maart0,36
2022april0,41
2022mei0,54
2022juni0,54
2022juli0,42
2022augustus0,38
2022september0,23
2022oktober0,09
2022november0,05

Consumenten minder pessimistisch, stemming producenten verbetert

Consumenten waren in november iets minder somber dan in oktober, toen hun vertrouwen een absoluut dieptepunt bereikte. Het consumentenvertrouwen lag ver onder het gemiddelde van de afgelopen twintig jaar. Het vertrouwen van producenten verbeterde in november en lag onverminderd boven het langjarig gemiddelde.

Consumenten- en producentenvertrouwen (seizoengecorrigeerd)
jaarmaandConsumentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen)Producentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen)
2018januari2410,3
2018februari2310,9
2018maart249,5
2018april258,2
2018mei239,8
2018juni237,7
2018juli236,3
2018augustus215,9
2018september195,7
2018oktober155,9
2018november137,2
2018december97,5
2019januari05,8
2019februari-26,3
2019maart-46,1
2019april-36,7
2019mei-34,7
2019juni 03,3
2019juli23,9
2019augustus03,9
2019september-23,3
2019oktober-13,6
2019november-22,8
2019december-22,9
2020januari-32,5
2020februari-23,7
2020maart-20,2
2020april-22-28,7
2020mei-31-25,1
2020juni-27-15,1
2020juli-26-8,7
2020augustus-29-5,4
2020september-28-4,8
2020oktober-30-5,6
2020november-26-3,8
2020december-20-0,4
2021januari-190,6
2021februari-190,1
2021maart-183,4
2021april-146,5
2021mei-98,8
2021juni-311,5
2021juli-412,3
2021augustus-69,6
2021september-511,1
2021oktober-1012,3
2021november-1912,7
2021december-2510,2
2022januari-289
2022februari-308,5
2022maart-398,7
2022april-4810,8
2022mei-479,9
2022juni-508,1
2022juli-518,4
2022augustus-544,6
2022september-592,6
2022oktober-592,5
2022november-573

Consumptie huishoudens, export en investeringen groeien

Het volume, werkdaggecorrigeerd, van de goederenexport was in september 2,9 procent groter dan in september 2021. De groei is iets groter dan in de voorgaande twee maanden. Er werden in september vooral meer transportmiddelen, machines en apparaten uitgevoerd.

In september 2022 hebben huishoudens 2,2 procent meer besteed, voor prijsveranderingen en koopdagen gecorrigeerd, dan in september 2021. Net als in voorgaande maanden hebben ze meer besteed aan diensten, maar minder aan goederen.

In september 2022 was het volume van de investeringen in materiële vaste activa 4,4 procent groter dan een jaar eerder. Dat komt vooral doordat meer is geïnvesteerd in gebouwen en vliegtuigen.

Productie industrie groeit met bijna 5 procent in september

De gemiddelde dagproductie van de Nederlandse industrie was in september 4,6 procent hoger dan in september 2021. De groei is de afgelopen vier maanden redelijk stabiel, maar kleiner dan in de maanden daarvoor.

Aantal faillissementen verder toegenomen in oktober

Er zijn in oktober 45 bedrijven (inclusief eenmanszaken)meer failliet verklaard dan in september. Het aantal uitgesproken faillissementen is laag vergeleken met de periode voor het uitbreken van corona. Het aantal uitgesproken faillissementen in de eerste tien maanden van 2022 is ruim 10 procent hoger dan in dezelfde periode van 2021.

Prijsstijging koopwoningen vlakt ook in oktober verder af

Bestaande koopwoningen waren in oktober 7,8 procent duurder dan een jaar eerder. Een maand eerder bedroeg de stijging 9,4 procent. Het is de zesde maand op rij dat de prijsstijging is afgevlakt.

Ten opzichte van september is de prijsindex bestaande koopwoningen in oktober met 0,5 procent gedaald. Ook in de voorgaande twee maanden daalde de index.

Minder gewerkte uren en vacatures, maar ook minder werklozen

Werknemers en zelfstandigen werkten in het derde kwartaal van 2022 in totaal ongeveer 3,6 miljard uur. Dat is, gecorrigeerd voor seizoensinvloeden, 1,6 procent minder dan een kwartaal eerder.

Eind september stonden er 449 duizend vacatures open, 17 duizend minder dan aan het einde van het tweede kwartaal. Dit is de eerste daling nadat het aantal vacatures acht kwartalen achtereen is toegenomen.

In oktober 2022 waren 365 duizend mensen werkloos, dat is 3,7 procent van de beroepsbevolking. Hiermee was het werkloosheidspercentage lager dan in september (3,8 procent). Gemiddeld over de afgelopen drie maanden nam het aantal werklozen nog wel toe, met 4 duizend per maand.

De omzet van uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling steeg in het tweede kwartaal 2022 met 0,7 procent in vergelijking met een kwartaal eerder.

Bruto binnenlandse product (volume), seizoengecorrigeerd
JaarKwartaalIndex (2015=100)
20151e kwartaal99,6
20152e kwartaal99,9
20153e kwartaal100,2
20154e kwartaal100,3
20161e kwartaal101,2
20162e kwartaal101,4
20163e kwartaal102,6
20164e kwartaal103,4
20171e kwartaal104
20172e kwartaal104,9
20173e kwartaal105,6
20174e kwartaal106,4
20181e kwartaal106,9
20182e kwartaal107,6
20183e kwartaal107,8
20184e kwartaal108,3
20191e kwartaal109
20192e kwartaal109,5
20193e kwartaal109,9
20194e kwartaal110,4
20201e kwartaal108,7
20202e kwartaal100,1
20203e kwartaal106,5
20204e kwartaal106,5
20211e kwartaal106,5
20212e kwartaal110,4
20213e kwartaal112,4
20214e kwartaal113,1
20221e kwartaal113,4
20222e kwartaal116,2
20223e kwartaal115,9

Bbp krimpt in derde kwartaal 2022 met 0,2 procent

Volgens de eerste berekening van het CBS, daalde het bruto binnenlands product (bbp) in het derde kwartaal van 2022 met 0,2 procent ten opzichte van het tweede kwartaal. Dat komt doordat er minder is geïnvesteerd en dan vooral in woningen en infrastructuur.

Volgens de eerste berekening was het bbp in het derde kwartaal van dit jaar 3,1 procent groter dan een jaar eerder. Vooral het handelssaldo, de consumptie door huishoudens en de investeringen droegen bij aan deze groei.