Economisch beeld weer minder positief

30-11-2022 06:30

Over dit onderwerp zijn nieuwere cijfers beschikbaar. Bekijk de laatste cijfers.

Het conjunctuurbeeld volgens de Conjunctuurklok van het CBS was in november minder positief dan in oktober, meldt het CBS. In de Conjunctuurklok van november presteerden 8 van de 13 indicatoren beter dan hun langjarige trend.

De conjunctuurklok is een hulpmiddel voor het bepalen van de stand en het verloop van de Nederlandse conjunctuur. In de Conjunctuurklok komt vrijwel alle belangrijke economische informatie samen die het CBS tijdens de afgelopen maand c.q. het afgelopen kwartaal heeft gepubliceerd. Het conjunctuurbeeld volgens de Conjunctuurklok betreft een macro-economisch beeld en het gaat niet in gelijke mate op voor alle huishoudens, bedrijven of regio’s.

Conjunctuurklokindicator (ongewogen gemiddelde van de indicatoren in de Conjunctuurklok)
jaar	maand	cyclus (afwijking van de langetermijntrend (=0))
2015	januari	-0,58
2015	februari	-0,53
2015	maart	-0,47
2015	april	-0,42
2015	mei	-0,37
2015	juni	-0,32
2015	juli	-0,29
2015	augustus	-0,25
2015	september	-0,22
2015	oktober	-0,22
2015	november	-0,2
2015	december	-0,19
2016	januari	-0,2
2016	februari	-0,18
2016	maart	-0,15
2016	april	-0,13
2016	mei	-0,08
2016	juni	-0,08
2016	juli	-0,04
2016	augustus	0,01
2016	september	0,05
2016	oktober	0,09
2016	november	0,14
2016	december	0,19
2017	januari	0,23
2017	februari	0,29
2017	maart	0,34
2017	april	0,37
2017	mei	0,43
2017	juni	0,46
2017	juli	0,49
2017	augustus	0,55
2017	september	0,59
2017	oktober	0,63
2017	november	0,7
2017	december	0,75
2018	januari	0,79
2018	februari	0,84
2018	maart	0,87
2018	april	0,87
2018	mei	0,88
2018	juni	0,87
2018	juli	0,85
2018	augustus	0,86
2018	september	0,85
2018	oktober	0,83
2018	november	0,82
2018	december	0,79
2019	januari	0,74
2019	februari	0,72
2019	maart	0,68
2019	april	0,64
2019	mei	0,62
2019	juni	0,58
2019	juli	0,55
2019	augustus	0,51
2019	september	0,48
2019	oktober	0,45
2019	november	0,41
2019	december	0,5
2020	januari	0,38
2020	februari	0,31
2020	maart	0,2
2020	april	-0,36
2020	mei	-1,06
2020	juni	-2,02
2020	juli	-2,03
2020	augustus	-1,32
2020	september	-1,16
2020	oktober	-0,94
2020	november	-0,89
2020	december	-0,64
2021	januari	-0,76
2021	februari	-1,01
2021	maart	-0,97
2021	april	-0,83
2021	mei	-0,57
2021	juni	-0,38
2021	juli	-0,06
2021	augustus	0,15
2021	september	0,25
2021	oktober	0,37
2021	november	0,47
2021	december	0,52
2022	januari	0,5
2022	februari	0,18
2022	maart	0,36
2022	april	0,41
2022	mei	0,54
2022	juni	0,54
2022	juli	0,42
2022	augustus	0,38
2022	september	0,23
2022	oktober	0,09
2022	november	0,05

Conjunctuurklokindicator (ongewogen gemiddelde van de indicatoren in de Conjunctuurklok)
jaar	maand	cyclus (afwijking van de langetermijntrend (=0))
2015	januari	-0,58
2015	februari	-0,53
2015	maart	-0,47
2015	april	-0,42
2015	mei	-0,37
2015	juni	-0,32
2015	juli	-0,29
2015	augustus	-0,25
2015	september	-0,22
2015	oktober	-0,22
2015	november	-0,2
2015	december	-0,19
2016	januari	-0,2
2016	februari	-0,18
2016	maart	-0,15
2016	april	-0,13
2016	mei	-0,08
2016	juni	-0,08
2016	juli	-0,04
2016	augustus	0,01
2016	september	0,05
2016	oktober	0,09
2016	november	0,14
2016	december	0,19
2017	januari	0,23
2017	februari	0,29
2017	maart	0,34
2017	april	0,37
2017	mei	0,43
2017	juni	0,46
2017	juli	0,49
2017	augustus	0,55
2017	september	0,59
2017	oktober	0,63
2017	november	0,7
2017	december	0,75
2018	januari	0,79
2018	februari	0,84
2018	maart	0,87
2018	april	0,87
2018	mei	0,88
2018	juni	0,87
2018	juli	0,85
2018	augustus	0,86
2018	september	0,85
2018	oktober	0,83
2018	november	0,82
2018	december	0,79
2019	januari	0,74
2019	februari	0,72
2019	maart	0,68
2019	april	0,64
2019	mei	0,62
2019	juni	0,58
2019	juli	0,55
2019	augustus	0,51
2019	september	0,48
2019	oktober	0,45
2019	november	0,41
2019	december	0,5
2020	januari	0,38
2020	februari	0,31
2020	maart	0,2
2020	april	-0,36
2020	mei	-1,06
2020	juni	-2,02
2020	juli	-2,03
2020	augustus	-1,32
2020	september	-1,16
2020	oktober	-0,94
2020	november	-0,89
2020	december	-0,64
2021	januari	-0,76
2021	februari	-1,01
2021	maart	-0,97
2021	april	-0,83
2021	mei	-0,57
2021	juni	-0,38
2021	juli	-0,06
2021	augustus	0,15
2021	september	0,25
2021	oktober	0,37
2021	november	0,47
2021	december	0,52
2022	januari	0,5
2022	februari	0,18
2022	maart	0,36
2022	april	0,41
2022	mei	0,54
2022	juni	0,54
2022	juli	0,42
2022	augustus	0,38
2022	september	0,23
2022	oktober	0,09
2022	november	0,05

Consumenten minder pessimistisch, stemming producenten verbetert

Consumenten waren in november iets minder somber dan in oktober, toen hun vertrouwen een absoluut dieptepunt bereikte. Het consumentenvertrouwen lag ver onder het gemiddelde van de afgelopen twintig jaar. Het vertrouwen van producenten verbeterde in november en lag onverminderd boven het langjarig gemiddelde.

Consumenten- en producentenvertrouwen (seizoengecorrigeerd)
jaar	maand	Consumentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen)	Producentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen)
2018	januari	24	10,3
2018	februari	23	10,9
2018	maart	24	9,5
2018	april	25	8,2
2018	mei	23	9,8
2018	juni	23	7,7
2018	juli	23	6,3
2018	augustus	21	5,9
2018	september	19	5,7
2018	oktober	15	5,9
2018	november	13	7,2
2018	december	9	7,5
2019	januari	0	5,8
2019	februari	-2	6,3
2019	maart	-4	6,1
2019	april	-3	6,7
2019	mei	-3	4,7
2019	juni	0	3,3
2019	juli	2	3,9
2019	augustus	0	3,9
2019	september	-2	3,3
2019	oktober	-1	3,6
2019	november	-2	2,8
2019	december	-2	2,9
2020	januari	-3	2,5
2020	februari	-2	3,7
2020	maart	-2	0,2
2020	april	-22	-28,7
2020	mei	-31	-25,1
2020	juni	-27	-15,1
2020	juli	-26	-8,7
2020	augustus	-29	-5,4
2020	september	-28	-4,8
2020	oktober	-30	-5,6
2020	november	-26	-3,8
2020	december	-20	-0,4
2021	januari	-19	0,6
2021	februari	-19	0,1
2021	maart	-18	3,4
2021	april	-14	6,5
2021	mei	-9	8,8
2021	juni	-3	11,5
2021	juli	-4	12,3
2021	augustus	-6	9,6
2021	september	-5	11,1
2021	oktober	-10	12,3
2021	november	-19	12,7
2021	december	-25	10,2
2022	januari	-28	9
2022	februari	-30	8,5
2022	maart	-39	8,7
2022	april	-48	10,8
2022	mei	-47	9,9
2022	juni	-50	8,1
2022	juli	-51	8,4
2022	augustus	-54	4,6
2022	september	-59	2,6
2022	oktober	-59	2,5
2022	november	-57	3

Consumenten- en producentenvertrouwen (seizoengecorrigeerd)
jaar	maand	Consumentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen)	Producentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen)
2018	januari	24	10,3
2018	februari	23	10,9
2018	maart	24	9,5
2018	april	25	8,2
2018	mei	23	9,8
2018	juni	23	7,7
2018	juli	23	6,3
2018	augustus	21	5,9
2018	september	19	5,7
2018	oktober	15	5,9
2018	november	13	7,2
2018	december	9	7,5
2019	januari	0	5,8
2019	februari	-2	6,3
2019	maart	-4	6,1
2019	april	-3	6,7
2019	mei	-3	4,7
2019	juni	0	3,3
2019	juli	2	3,9
2019	augustus	0	3,9
2019	september	-2	3,3
2019	oktober	-1	3,6
2019	november	-2	2,8
2019	december	-2	2,9
2020	januari	-3	2,5
2020	februari	-2	3,7
2020	maart	-2	0,2
2020	april	-22	-28,7
2020	mei	-31	-25,1
2020	juni	-27	-15,1
2020	juli	-26	-8,7
2020	augustus	-29	-5,4
2020	september	-28	-4,8
2020	oktober	-30	-5,6
2020	november	-26	-3,8
2020	december	-20	-0,4
2021	januari	-19	0,6
2021	februari	-19	0,1
2021	maart	-18	3,4
2021	april	-14	6,5
2021	mei	-9	8,8
2021	juni	-3	11,5
2021	juli	-4	12,3
2021	augustus	-6	9,6
2021	september	-5	11,1
2021	oktober	-10	12,3
2021	november	-19	12,7
2021	december	-25	10,2
2022	januari	-28	9
2022	februari	-30	8,5
2022	maart	-39	8,7
2022	april	-48	10,8
2022	mei	-47	9,9
2022	juni	-50	8,1
2022	juli	-51	8,4
2022	augustus	-54	4,6
2022	september	-59	2,6
2022	oktober	-59	2,5
2022	november	-57	3

Consumptie huishoudens, export en investeringen groeien

Het volume, werkdaggecorrigeerd, van de goederenexport was in september 2,9 procent groter dan in september 2021. De groei is iets groter dan in de voorgaande twee maanden. Er werden in september vooral meer transportmiddelen, machines en apparaten uitgevoerd.

In september 2022 hebben huishoudens 2,2 procent meer besteed, voor prijsveranderingen en koopdagen gecorrigeerd, dan in september 2021. Net als in voorgaande maanden hebben ze meer besteed aan diensten, maar minder aan goederen.

In september 2022 was het volume van de investeringen in materiële vaste activa 4,4 procent groter dan een jaar eerder. Dat komt vooral doordat meer is geïnvesteerd in gebouwen en vliegtuigen.

Productie industrie groeit met bijna 5 procent in september

De gemiddelde dagproductie van de Nederlandse industrie was in september 4,6 procent hoger dan in september 2021. De groei is de afgelopen vier maanden redelijk stabiel, maar kleiner dan in de maanden daarvoor.

Aantal faillissementen verder toegenomen in oktober

Er zijn in oktober 45 bedrijven (inclusief eenmanszaken)meer failliet verklaard dan in september. Het aantal uitgesproken faillissementen is laag vergeleken met de periode voor het uitbreken van corona. Het aantal uitgesproken faillissementen in de eerste tien maanden van 2022 is ruim 10 procent hoger dan in dezelfde periode van 2021.

Prijsstijging koopwoningen vlakt ook in oktober verder af

Bestaande koopwoningen waren in oktober 7,8 procent duurder dan een jaar eerder. Een maand eerder bedroeg de stijging 9,4 procent. Het is de zesde maand op rij dat de prijsstijging is afgevlakt.

Ten opzichte van september is de prijsindex bestaande koopwoningen in oktober met 0,5 procent gedaald. Ook in de voorgaande twee maanden daalde de index.

Minder gewerkte uren en vacatures, maar ook minder werklozen

Werknemers en zelfstandigen werkten in het derde kwartaal van 2022 in totaal ongeveer 3,6 miljard uur. Dat is, gecorrigeerd voor seizoensinvloeden, 1,6 procent minder dan een kwartaal eerder.

Eind september stonden er 449 duizend vacatures open, 17 duizend minder dan aan het einde van het tweede kwartaal. Dit is de eerste daling nadat het aantal vacatures acht kwartalen achtereen is toegenomen.

In oktober 2022 waren 365 duizend mensen werkloos, dat is 3,7 procent van de beroepsbevolking. Hiermee was het werkloosheidspercentage lager dan in september (3,8 procent). Gemiddeld over de afgelopen drie maanden nam het aantal werklozen nog wel toe, met 4 duizend per maand.

De omzet van uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling steeg in het tweede kwartaal 2022 met 0,7 procent in vergelijking met een kwartaal eerder.

Bruto binnenlandse product (volume), seizoengecorrigeerd
Jaar	Kwartaal	Index (2015=100)
2015	1e kwartaal	99,6
2015	2e kwartaal	99,9
2015	3e kwartaal	100,2
2015	4e kwartaal	100,3
2016	1e kwartaal	101,2
2016	2e kwartaal	101,4
2016	3e kwartaal	102,6
2016	4e kwartaal	103,4
2017	1e kwartaal	104
2017	2e kwartaal	104,9
2017	3e kwartaal	105,6
2017	4e kwartaal	106,4
2018	1e kwartaal	106,9
2018	2e kwartaal	107,6
2018	3e kwartaal	107,8
2018	4e kwartaal	108,3
2019	1e kwartaal	109
2019	2e kwartaal	109,5
2019	3e kwartaal	109,9
2019	4e kwartaal	110,4
2020	1e kwartaal	108,7
2020	2e kwartaal	100,1
2020	3e kwartaal	106,5
2020	4e kwartaal	106,5
2021	1e kwartaal	106,5
2021	2e kwartaal	110,4
2021	3e kwartaal	112,4
2021	4e kwartaal	113,1
2022	1e kwartaal	113,4
2022	2e kwartaal	116,2
2022	3e kwartaal	115,9

Bruto binnenlandse product (volume), seizoengecorrigeerd
Jaar	Kwartaal	Index (2015=100)
2015	1e kwartaal	99,6
2015	2e kwartaal	99,9
2015	3e kwartaal	100,2
2015	4e kwartaal	100,3
2016	1e kwartaal	101,2
2016	2e kwartaal	101,4
2016	3e kwartaal	102,6
2016	4e kwartaal	103,4
2017	1e kwartaal	104
2017	2e kwartaal	104,9
2017	3e kwartaal	105,6
2017	4e kwartaal	106,4
2018	1e kwartaal	106,9
2018	2e kwartaal	107,6
2018	3e kwartaal	107,8
2018	4e kwartaal	108,3
2019	1e kwartaal	109
2019	2e kwartaal	109,5
2019	3e kwartaal	109,9
2019	4e kwartaal	110,4
2020	1e kwartaal	108,7
2020	2e kwartaal	100,1
2020	3e kwartaal	106,5
2020	4e kwartaal	106,5
2021	1e kwartaal	106,5
2021	2e kwartaal	110,4
2021	3e kwartaal	112,4
2021	4e kwartaal	113,1
2022	1e kwartaal	113,4
2022	2e kwartaal	116,2
2022	3e kwartaal	115,9

Bbp krimpt in derde kwartaal 2022 met 0,2 procent

Volgens de eerste berekening van het CBS, daalde het bruto binnenlands product (bbp) in het derde kwartaal van 2022 met 0,2 procent ten opzichte van het tweede kwartaal. Dat komt doordat er minder is geïnvesteerd en dan vooral in woningen en infrastructuur.

Volgens de eerste berekening was het bbp in het derde kwartaal van dit jaar 3,1 procent groter dan een jaar eerder. Vooral het handelssaldo, de consumptie door huishoudens en de investeringen droegen bij aan deze groei.

Relevante links

Visualisatie - Conjunctuurklok en -indicator
Dossier - Conjunctuur
Dashboard - Dashboard economie - conjunctuur