Vanuit Rusland en Oekraïne 84 miljoen ton aan goederen naar Nederland

Uit Rusland alleen werd er 76 miljoen ton aan goederen naar Nederland vervoerd. De goederen uit Rusland vertegenwoordigden een waarde van 29 miljard euro. Uit Oekraïne kwam ruim 7 miljoen ton met een geschatte waarde van bijna 4 miljard euro. Rusland had in 2020 een aandeel van 13 procent in het totale gewicht van de in Nederland binnenkomende goederen, Oekraïne 1 procent. Daarmee had Rusland, na Duitsland met eveneens 13 procent, de tweede positie qua gewicht van de goederenaanvoer naar Nederland.

Rusland aanzienlijk aandeel in aanvoer minerale brandstoffen

De aanvoer uit Rusland bestond in 2020 voor 40 procent van het gewicht uit ruwe aardolie, 19 procent uit aardolieproducten, 18 procent uit kolen en 9 procent uit aardgas. Daarmee hebben deze fossiele brandstoffen een gezamenlijk aandeel van 85 procent in de aanvoer uit Rusland. Daarnaast bestaat de aanvoer uit Rusland uit onder andere chemische basisproducten en kunstmeststoffen  (4 procent), alsmede hout, pulp, papier, hout- en papierwaren (eveneens 4 procent).

Rusland heeft vooral een groot aandeel in het gewicht van de minerale brandstoffen die in Nederland worden gelost. In 2020 kwam 41 procent van het brutogewicht van de kolen die Nederland binnenkwamen uit Rusland. Voor ruwe aardolie was dit aandeel 31 procent, voor aardgas 20 procent, voor aardolieproducten 18 procent en voor cokes 13 procent. Naast de minerale brandstoffen kwam ook een substantieel deel (12 procent) van het gewicht van hout, pulp, papier, hout- en papierwaren uit een Russische haven. 

Vooral landbouw-, bosbouw- en visserijproducten uit Oekraïne

Uit Oekraïne kwamen in 2020 met name landbouw-, bosbouw- en visserijproducten: deze goederen vertegenwoordigden ruim de helft van de totale aanvoer uit dit land. Hier ging het veelal om natuurproducten, zoals granen en graanproducten (maïs) en plantaardige vetten zoals zonnebloemolie. Daarnaast werden er vooral voedings- en genotmiddelen (14 procent) en ertsen (12 procent) aangevoerd uit Oekraïne.

Als land van herkomst had Oekraïne in 2020 een aandeel van 9 procent in de aanvoer van landbouw-, bosbouw- en visserijproducten. In 2019 was dat 13 procent. Van de granen kwam ongeveer een kwart van het aangevoerde gewicht uit Oekraïne. Van de in Nederland geloste ertsen kwam bijna vier procent uit Oekraïne.

Aanvoer uit Rusland en Oekraïne niet alleen voor binnenlands gebruik

Goederen kunnen om verschillende redenen naar Nederland worden gebracht: voor gebruik in Nederland, voor wederuitvoer naar het buitenland of voor doorvoer naar het buitenland. Binnengekomen goederen die worden doorgevoerd blijven in buitenlandse handen, maar worden op weg van het ene naar het andere land overgeslagen tussen vervoermiddelen binnen Nederland of (tijdelijk) opgeslagen in Nederland. Bij wederuitvoer worden goederen tijdelijk Nederlands eigendom en wordt er vaak nog een minimale bewerking gedaan voordat ze weer worden uitgevoerd. De wederuitvoer is onderdeel van de in- en uitvoer, de doorvoer niet.

Ruim 40 procent van de goederenstroom (naar gewicht) uit Rusland werd in 2020 ingevoerd voor gebruik in Nederland. Iets meer (45 procent) werd na overlading in Nederland doorgevoerd naar andere landen. De rest betrof wederuitvoer. Een dergelijke verdeling komt redelijk overeen met het gemiddelde voor alle landen van herkomst. 

Voor Oekraïne is een dergelijke driedeling niet beschikbaar. Wel bekend is deze voor de landengroep ‘Oost-Europa, incl. Balkan en Kaukasus (niet EU) ’, waarin Oekraïne qua omvang van de handelsrelatie met Nederland relatief dominant is. In de figuur hieronder wordt deze landengroep aangeduid met ‘Oost-Europa (niet-EU)’. Van het goederengewicht uit deze groep was 52 procent bestemd voor binnenlands verbruik, meer dan gemiddeld over alle landen. 34 procent was bestemd voor doorvoer en de rest (15 procent) was bestemd voor wederuitvoer.