Zorguitgaven stegen in 2021 met 7,6 procent
Net als in 2020 is de coronacrisis van grote invloed geweest op de zorguitgaven. De zorgbonus en de steunmaatregelen voor zorgaanbieders waren in 2021 veel lager dan in 2020, maar de kosten voor testen en vaccineren waren veel hoger. De totale kosten voor testen en vaccineren waren naar schatting 6,7 miljard euro. In 2020 bedroegen deze kosten naar schatting 1,4 miljard euro, maar toen werd nog niet gevaccineerd. De omvang van de zorgbonus was met iets meer dan 700 miljoen euro veel lager dan de 2,1 miljard euro in 2020.
De omvang van steunmaatregelen voor zorgaanbieders, zowel zorgspecifiek (bedoeld ter compensatie voor omzetdaling met als doel het op peil houden van de zorginfrastructuur) als algemeen, bedroegen in 2021 ongeveer 900 miljoen euro. In 2020 ging het nog om 3,5 miljard euro.
De directe en indirecte kosten van de zorg aan COVID-19-patiënten binnen de Zorgverzekeringswet stegen van 1,4 miljard euro in 2020 naar 1,7 miljard euro in 2021 (cijfers Zorginstituut). Het grootste deel van deze zorg is geleverd door ziekenhuizen.
Grote toename uitgaven aanbieders ondersteunende diensten en preventie
De totale groei van de zorguitgaven met 8,8 miljard euro is ongelijk verdeeld over de verschillende onderdelen van de zorg. De uitgaven aan de ondersteunende diensten (o.a. laboratoria en ziekenvervoer) en aanbieders van preventieve zorg (o.a. de GGD’en) zijn naar verhouding het meest gestegen. Deze uitgaven namen toe van 5,1 miljard euro (2020) naar 9,9 miljard euro (2021). Dit is een toename van meer dan 90 procent en komt vooral door het grootschalig testen op en vaccineren tegen COVID-19.
| Aanbieders | verandering t.o.v. 2020 (mln euro) |
|---|---|
| Geneesmiddelen | -82 |
| Verpleging, verzorging en thuiszorg | 198 |
| Huisartsenpraktijken | 240 |
| Geestelijke gezondheidszorg | 247 |
| Gehandicaptenzorg | 357 |
| Kinderopvang | 437 |
| Medisch-specialistische zorg | 714 |
| Therapeutische middelen | 837 |
| Overige zorg en welzijn (behalve preventie en ondersteunende diensten) | 1025 |
De uitgaven aan leveranciers van therapeutische middelen zijn in 2021 gestegen met ruim 800 miljoen euro ten opzichte van 2020 (+27 procent). Het gaat onder andere om mondkapjes en (zelf)testen, waaronder ook de zelftesten die via scholen zijn verspreid.
Zorguitgaven in 2021 stijgen met 466 euro per persoon
In totaal werd in 2021 per persoon gemiddeld 7 116 euro uitgegeven aan zorg. Dat is 466 euro meer dan in 2020.
| Overheid ( euro) | Wet langdurige zorg ( euro) | Zorgverzekeringswet ( euro) | Aanv.verz., eigen betalingen, bedrijven, buitenland ( euro) | |
|---|---|---|---|---|
| 2021* | 1781 | 1486 | 2827 | 1022 |
| 2020** | 1538 | 1375 | 2771 | 966 |
| * voorlopige cijfers ** nader voorlopige cijfers | ||||
Vooral door de extra uitgaven vanwege de coronacrisis zijn de overheidsuitgaven aan zorg en welzijn per persoon gestegen met 16 procent, ongeveer 243 euro. De gemiddelde uitgaven in relatie tot de Zorgverzekeringswet en de Wet langdurige zorg (Wlz) stegen met respectievelijk 56 euro (2 procent) en 111 euro (8 procent).
De stijging van de uitgaven binnen de Wlz komt onder andere door zorg die eerst uit de Wet maatschappelijke ondersteuning werd betaald, maar in 2021 vanuit de Wlz. Het gaat hier om de zorg voor mensen met een blijvende behoefte aan intensieve geestelijke gezondheidszorg.
De zorguitgaven als percentage van het bruto binnenlands product bedragen in 2021 14,5 procent, dit is gelijk aan 2020. Dat komt omdat de zorguitgaven en het bruto binnenlands product procentueel ongeveer evenveel zijn gegroeid.
| jaar | Zorg en welzijn (% bpp) | Gezondheidszorg internationale afbakening (% bpp) |
|---|---|---|
| 2000 | 10 | 7,7 |
| 2001 | 10,5 | 8,1 |
| 2002 | 11,3 | 8,6 |
| 2003 | 11,9 | 9,1 |
| 2004 | 11,9 | 9,1 |
| 2005 | 11,9 | 9,1 |
| 2006 | 11,7 | 9,1 |
| 2007 | 11,7 | 9,1 |
| 2008 | 12 | 9,3 |
| 2009 | 13,2 | 10 |
| 2010 | 13,4 | 10,2 |
| 2011 | 13,6 | 10,2 |
| 2012 | 13,9 | 10,5 |
| 2013 | 13,8 | 10,6 |
| 2014 | 13,7 | 10,6 |
| 2015 | 13,4 | 10,3 |
| 2016 | 13,4 | 10,3 |
| 2017 | 13,1 | 10,1 |
| 2018 | 13,1 | 10 |
| 2019** | 13,2 | 10,1 |
| 2020** | 14,5 | 11,1 |
| 2021* | 14,5 | 11,2 |
| * voorlopige cijfers ** nader voorlopige cijfers | ||
Het aandeel publiek gefinancierde zorg en welzijn (overheid en verplichte verzekeringen samen) was in 2021 86 procent van alle uitgaven aan zorg en welzijn.
Bronnen
- Databank - Zorginstituut Nederland, Zorgcijfersdatabank.nl
- Website - Jaarverslag 2021, ministerie van VWS
- Statline - Kerncijfers uitgaven zorg en welzijn
- Statline- Uitgaven zorg en welzijn per groep aanbieders
Relevante links
- Longread Hoe betalen wij voor de zorg?
- Privacy - Privacyregels CBS