Meisjes in 2020/’21 opnieuw lager schooladvies

Een kijkje in groep 8 van een basisschool
© Hollandse Hoogte / Werry Crone
Meisjes in groep acht kregen in het schooljaar 2020/’21 een lager schooladvies dan in de jaren vóór de coronapandemie, net als een jaar eerder. Bij jongens lagen de schooladviezen weer iets hoger. In 2019/’20 pakten de schooladviezen voor zowel meisjes als jongens lager uit door het wegvallen van de eindtoets. De sekseverschillen in de schooladviezen zijn de afgelopen twee schooljaren toegenomen in het voordeel van jongens. Dit blijkt uit onderzoek van het CBS.

Definitief schooladvies
JaartalJongens (%)Meisjes (%)
Lager dan vmbo-g/t
2020/'2123,624,4
2019/'20¹⁾26,526,8
2018/'19²⁾24,423,3
2017/'1823,622,8
2016/'1723,322,6
Vmbo-g/t en havo
2020/'2143,344,6
2019/'20¹⁾44,645,5
2018/'19²⁾44,445,8
2017/'1844,846,1
2016/'1745,146,3
Havo/vwo en hoger
2020/'2133,031,1
2019/'20¹⁾28,927,7
2018/'19²⁾31,230,9
2017/'1831,631,1
2016/'1731,631,1
1) In 2019/'20 was het eerste advies ook het definitieve advies, omdat de eindtoets niet werd afgenomen. 2) Zie de toelichting afwijkende eindadviezen in 2018/'19.

Meer meisjes met advies lager dan vmbo-g/t

Het aandeel meisjes met een schooladvies lager dan vmbo-g/t (gemengd/theoretisch) nam in het schooljaar 2020/’21 verder toe. In 2016/’17 kreeg 22,6 procent van de meisjes dat advies, in 2020/’21 was dat toegenomen tot 24,4 procent. Het aandeel meisjes met een schooladvies vmbo-g/t of havo nam iets verder af, van 46,3 procent in 2016/’17 naar 43,6 procent vorig schooljaar, terwijl het aandeel meisjes met een havo/vwo- of vwo-advies met 31,1 procent nauwelijks veranderde ten opzichte van 2018/’19 (30,9 procent).

Schooladvies jongens weer wat hoger

Meisjes haalden in coronajaar 2019/’20, mede als gevolg van het wegvallen van de eindtoets, gemiddeld een lager advies en waren in 2020/’21 nog niet terug op het adviesniveau van voor corona. Voor jongens was dat wel het geval. Ook zij hadden in 2019/’20 lagere adviezen, maar zij kregen in het schooljaar 2020/’21 een schooladvies dat iets boven het niveau van vóór de coronapandemie lag. Het aandeel schooladviezen op het niveau lager dan vmbo-g/t daalde ten opzichte van 2018/’19, net als het aandeel adviezen op vmbo-g/t- en havo-niveau. Het aandeel jongens met een advies op havo/vwo- of vwo-niveau nam toe van 31,2 procent naar 33,0 procent.

Sekseverschillen in schooladviezen toegenomen

De sekseverschillen in de schooladviezen zijn de afgelopen twee schooljaren toegenomen. Dat komt deels doordat onder jongens de groep met een havo/vwo- of vwo-advies sneller is toegenomen dan onder meisjes. Het aandeel meisjes met een specifiek vwo-advies is zelfs gedaald (van 20,0 procent in 2018/’19 tot 19,5 procent in 2020/’21). Daarnaast zijn er enkele opvallende ontwikkelingen. Zo kregen meisjes in de periode 2016/’17 tot en met 2018/’19 vergeleken met jongens minder vaak een schooladvies op het niveau lager dan vmbo-g/t en dat verschil nam jaar op jaar toe. Sinds 2019/’20 is er sprake van een ommekeer; het aandeel meisjes met een dergelijk advies was voor het eerst iets groter dan onder jongens. Afgelopen schooljaar is dit verschil verder toegenomen.

Ook waren er tot en met 2018/’19 weliswaar íets meer jongens dan meisjes met een havo/vwo- of vwo-advies, maar die verschillen waren relatief klein. In 2019/’20 en 2020/'21 is dat verschil groter geworden in het nadeel van meisjes.

Toetsadvies meisjes ook in 2020/’21 hoger

Het aandeel meisjes dat op hun eindtoets een score haalt die hoger ligt dan het eerste schooladvies ligt hoger dan onder jongens. En dat geldt voor ieder niveau van het eerste schooladvies. Die trend is sinds 2016/’17 niet veranderd. Zo haalde in 2020/’21 56 procent van de meisjes en 54 procent van de jongens met een eerste schooladvies lager dan vmbo-g/t een hoger toetsadvies. Bij jongens en meisjes met een vmbo-g/t- of havo-advies was het verschil nog iets groter.

Dit betekent dat meisjes vaker dan jongens in aanmerking komen om het schooladvies naar boven te laten bijstellen. De basisschool is verplicht dit te overwegen, in overleg met de ouders en de leerling.

Toetsadvies hoger dan eerste schooladvies¹⁾
JaartalJongens (%)Meisjes (%)
Lager dan vmbo-g/t
2020/'2153,956,1
2018/'19²⁾61,263,2
2017/'1839,940,9
2016/'1736,138,9
Vmbo-g/t en havo
2020/'2141,544,0
2018/'19²⁾45,949,3
2017/'1843,045,0
2016/'1742,946,2
Havo/vwo en hoger³⁾
2020/'2110,211,7
2018/'19²⁾8,610,8
2017/'189,110,0
2016/'179,510,9
1) Wegens de Coronapandemie werd in 2019/'20 geen eindtoets afgenomen. 2) Zie toelichting op afwijkende adviezen in 2018/’19 3) Leerlingen met een eerste schooaldvies vwo kunnen per definitie geen hoger toetsadvies behalen

Hogere toetsscore leidt niet altijd tot bijgesteld advies

Meisjes behalen in vergelijking met hun eerste advies vaker een hogere score op de eindtoets dan jongens. Vervolgens krijgen zij gemiddeld over de niveaus vaker dan jongens een naar boven bijgesteld advies. Van de meisjes met een eerste schooladvies lager dan vmbo-g/t en een toetsadvies dat hoger is dan hun eerste advies, krijgt 26,5 procent een bijstelling van het advies naar boven. Bij de jongens is dat 24,6 procent. Met een eerste advies op vmbo-g/t- en havo-niveau zijn de verschillen tussen jongens en meisjes, met respectievelijk 25,9 procent en 27,3 procent, kleiner.

Voor groep 8-leerlingen met een eerste advies havo/vwo en een toetsadvies vwo ligt dit anders. In 2016/’17 en vooral ook in 2018/’19 kregen jongens in die situatie vaker dan meisjes een bijstelling van hun advies naar boven. In 2017/’18 en 2020/’21 was er nauwelijks of geen verschil.

Leerlingen met bijstelling na hoger toetsadvies¹⁾
JaartalJongens (%)Meisjes (%)
Lager dan vmbo-g/t
2020/'2124,626,5
2018/'19²⁾22,324,7
2017/'1824,626,7
2016/'1726,328,6
Vmbo-g/t en havo
2020/'2125,927,3
2018/'19²⁾21,922,7
2017/'1821,422,7
2016/'1721,421,4
Havo/vwo en hoger³⁾
2020/'2129,529,5
2018/'19²⁾28,425,1
2017/'1822,823,0
2016/'1722,721,6
1) Wegens de Coronapandemie werd in 2019/'20 geen eindtoets afgenomen. 2) Zie toelichting op afwijkende adviezen in 2018/’19 3) Leerlingen met een eerste schooaldvies vwo kunnen per definitie geen hoger toetsadvies behalen

Toelichting afwijkende adviezen in 2018/’19:

In het schooljaar 2018/’19 bleek dat ongeveer 11 procent van de leerlingen een onjuist en in de meeste gevallen te hoog toetsadvies had gekregen als gevolg van een fout bij het vertalen van de behaalde score van een leerling op de eindtoets naar een toetsadvies voor het best passende brugklastype (Algemene Bestuursdienst BZK, 2019).

Bronnen