2,4 miljard euro aan dienstenexport naar Rusland in 2021

kantoren op de Zuidas
© Hollandse Hoogte / Joris van Gennip
Nederland exporteerde in 2021 voor ruim 2,4 miljard euro aan diensten naar Rusland. Nederlandse bedrijven exporteerden vooral diensten voor vervoer per pijplijn, handelsdiensten en computerdiensten inclusief licentievergoedingen. Dat meldt het CBS op basis van voorlopige cijfers over de internationale dienstenhandel, die gaan over de periode vóór de Russische inval in Oekraïne.

Na de daling in coronajaar 2020 herstelde de dienstenexport naar Rusland in 2021 grotendeels en vertegenwoordigde 1,2 procent van de totale Nederlandse dienstenexport. Hiermee is het exportaandeel net iets hoger dan in 2019. In 2021 stond Rusland op de 18e plaats van alle afzetmarkten voor diensten. Daarmee ontving het land net wat meer Nederlandse diensten dan Finland. De grootste afzetmarkten voor Nederlandse diensten zijn het Verenigd Koninkrijk (13,7 procent), Duitsland (12,8 procent) en de Verenigde Staten (11,7 procent).

Internationale dienstenhandel met Rusland1)
StroomImport (mld euro)Export (mld euro)
20140,5892,066
20150,5871,837
20160,5141,640
20170,7932,648
20181,2142,480
20190,9262,544
20200,4891,871
2021*0,5832,433
1) De cijfers voor 2014 t/m 2019 zijn gebaseerd op een voorlopige teruglegging. * voorlopige cijfers


Nederland importeerde in 2021 voor 583 miljoen euro aan diensten uit Rusland. Het ging voornamelijk om verschillende (vracht)vervoersdiensten en zakelijke diensten, zoals juridische en boekhoudkundige diensten of technische diensten. De dienstenimport uit Rusland was 19 procent hoger dan in 2020. Toch lag de importwaarde van diensten uit Rusland nog steeds onder het niveau van voor de coronacrisis. Als leverancier van diensten staat Rusland met een importaandeel van 0,3 procent een stuk lager dan bij de dienstenexport, namelijk op de 37e plaats. De lijst met grootste leveranciers van diensten aan Nederland wordt aangevoerd door de Verenigde Staten (19,1 procent), het Verenigd Koninkrijk (16,6 procent) en Duitsland (10,9 procent).

Dienstenuitvoer naar Rusland lucratiefst

Aan de dienstenexport naar Rusland hield de Nederlandse economie in 2020 in totaal 789 miljoen euro over. Dit is de exportwaarde minus de waarde van de import van goederen en diensten die nodig was in de hele Nederlandse productieketen om de uitvoer naar Rusland te produceren. Aan de export van diensten naar Rusland hield Nederland per euro meer over dan aan de uitvoer van goederen van Nederlandse makelij en de wederuitvoer van goederen.

Rusland haalt meeste diensten uit Turkije, Nederland negende

Nederland is voor Rusland de 9e leverancier van diensten. In 2019, het recentste jaar waarover bij de OESO data beschikbaar is, kwam 3,5 procent van de door Rusland geïmporteerde diensten uit Nederland. Dat is al tien jaar constant. Rusland is voor bijna de helft van de invoer van haar diensten afhankelijk van landen uit de Europese Unie (47,5 procent), met name Duitsland, Cyprus en Ierland. Andere landen waar Rusland veel diensten uit betrekt zijn Turkije (7,7 procent), de Verenigde Staten (4,0 procent), China (3,7 procent) en Zwitserland (3,3 procent).

Voor de export komt Nederland op de 10e plaats als afnemer van diensten uit Rusland. Dat was in 2019 circa 2,6 procent van de totale Russische dienstenexport, en ook dat aandeel is al tien jaar constant. Bijna 36 procent van de diensten die Rusland internationaal afzet gaan naar EU-landen. Andere belangrijke exportpartners zijn de VS (6,5 procent), China (6,2 procent) en Zwitserland (6,1 procent).

10 grootste handelspartners voor Russische dienstenhandel, 2019
PartnerAandeel (%)
Russische export
Verenigde Staten6,5
China6,2
Zwitserland6,1
Duitsland5,6
Cyprus5,4
Verenigd Koninkrijk4,8
Kazachstan3,7
Frankrijk2,7
Wit-Rusland2,6
Nederland2,6
Russische import
Turkije7,7
Duitsland5,5
Cyprus5,4
Ierland5,3
Verenigd Koninkrijk5,1
Frankrijk4,8
Verenigde Staten4,0
China3,7
Nederland3,5
Zwitserland3,3
Bron: OESO

Oekraïne 13 plaatsen vooruit als importpartner

In 2021 importeerde Nederland voor 167 miljoen euro aan diensten uit Oekraïne. Dat is 2,7 keer zoveel als in 2014. Daarmee is Oekraïne opgeklommen tot onze 56e importpartner in 2021: in 2014 stond het nog op de 69e plaats. Het Oekraïense importbelang is relatief beperkt, maar wel beduidend meer dan in 2014. Dit zijn met name vervoersondersteunende diensten, professionele en managementadvies diensten, telecommunicatie, computer- en informatiediensten en reisverkeer. De Nederlandse dienstenexport naar Oekraïne bedroeg in 2021 212 miljoen euro: een exportaandeel van 0,1 procent van de totale dienstenexport uit Nederland. De meest geëxporteerde diensten zijn zakelijke en technische diensten, luchtvaart en telecommunicatie, computer- en informatiediensten.

Internationale dienstenhandel met Oekraïne1)
StroomImport (mln euro)Export (mln euro)
201463153
201581153
201672132
2017127177
2018191176
2019182184
2020153145
2021*167212
1) De cijfers voor 2014 t/m 2019 zijn gebaseerd op een voorlopige teruglegging. * voorlopige cijfers