Meer sojabonen uit Brazilië in 2021 ondanks forse prijsstijging

In euro’s was de import uit Brazilië in 2021 de grootste ooit gemeten. Het record heeft te maken met een hoge prijs, in combinatie met een grote invoerhoeveelheid. Het gaat om een bedrag van 1,1 miljard euro, voor het eerst meer dan een miljard euro. De sojaprijs is onder andere gestegen door droog weer in Brazilië en een toename van de Chinese vraag naar soja.

Ruim drie kwart bonen verwerkt in Nederland

De sojaboon is een peulvrucht die meestal wordt gedroogd, gepeld en daarna industrieel verwerkt tot sojaolie (bijna een vijfde) en sojameel (bijna vier vijfde). Een klein deel betreft schillen en productieverlies. De sojaolie wordt vooral gebruikt voor voeding voor mensen, in bijvoorbeeld margarine, koekjes, soepen en sauzen. Het eiwitrijke sojameel wordt vooral ingezet als voer voor kippen, varkens en koeien. Soms worden de eiwitarme bonenschillen bijgemengd.

Bijna een kwart van alle door Nederland ingevoerde sojabonen gaat meteen door als wederuitvoer voor verwerking in het buitenland. Ruim drie kwart wordt in Nederland verwerkt door met name de diervoederindustrie en in mindere mate door de voedingsmiddelenindustrie en voor non-foodtoepassingen.

Uiteindelijk komt het grootste deel van alle ingevoerde sojabonen op de een of andere manier in het buitenland terecht: als boon, als tussenproduct of als eindproduct. Daarbij wordt ook de indirecte bijdrage aan de export van vlees, zuivel en eieren meegerekend die tot stand komt na het voederen van dieren met soja.

Brazilië grootste leverancier van sojabonen

Brazilië en de Verenigde Staten zijn altijd de grootste leveranciers van sojabonen voor Nederland geweest. De landen hebben elkaar telkens afgewisseld als grootste leverancier. Sinds 2019 is Brazilië weer de belangrijkste leverancier van sojabonen. Brazilië leverde in 2021 58 procent van de Nederlandse invoer van sojabonen. In 2020 was dit nog 52 procent. Het Amerikaanse aandeel is in dezelfde periode gezakt van 35 procent naar 30 procent.

De totale Nederlandse invoer van sojabonen is in 2021 afgenomen met 8 procent van 4,5 miljard kilogram tot 4,2 miljard kilogram. De invoerwaarde nam juist toe met 22 procent van 1,5 miljard tot 1,9 miljard euro.

Drie kwart Braziliaanse sojabonenexport naar China

Nederland is de grootste importeur van sojabonen van alle EU-landen, Spanje is tweede. Nederland en Spanje haalden ongeveer evenveel sojabonen uit Brazilië in 2021. Spanje is procentueel meer dan Nederland op Brazilië gericht en haalt minder soja uit de Verenigde Staten. Duitsland importeert relatief veel bonen uit Nederland en relatief weinig direct uit Brazilië.

De Europese importen verbleken echter bij de Chinese import van sojabonen. China importeerde in 2020 65 procent van de wereldwijde import van sojabonen, en zelfs 76 procent van de bonen uit Brazilië. China importeerde in dat jaar ruim 64 miljard kilogram sojabonen uit Brazilië, dat is 27 keer meer dan Nederland.

Wereldwijd was Nederland in 2020 de derde importeur van sojabonen (na China en Argentinië) en ook de derde importeur van sojabonen uit Brazilië (na China en Thailand).