Prijs van energie 86 procent hoger

gasmeter in oud huis
© Hollandse Hoogte / Richard Brocken
Met de energieprijzen van januari 2022 betaalt een huishouden met een gemiddeld energieverbruik 2800 euro aan energie per jaar. Dat is 1321 euro (86 procent) meer dan een jaar eerder. De stijging van de energierekening komt met name door hogere leveringstarieven van gas en elektriciteit. Belastingmaatregelen compenseren de hogere leveringstarieven gedeeltelijk. De totale energierekening verschilt sterk per huishouden, door verschillen in het verbruik en in de afgesloten contractvormen. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers.

De gevolgen van prijsveranderingen op de energierekening van huishoudens tussen januari 2021 en januari 2022 zijn berekend bij een gelijkblijvend jaarverbruik en op basis van prijzen die in de betreffende maanden door energiemaatschappijen aangeboden werden. De leveringsprijzen van eerder afgesloten meerjarige contracten worden niet meegenomen bij het bepalen van de gemiddelde prijs. Door het verbruik gelijk te houden, zijn de berekende effecten op de energierekening geheel toe te schrijven aan veranderingen van de tarieven voor energie. Het hier genoemde percentage van 86 procent wijkt licht af van het percentage uit de consumentenprijsindex vanwege kleine methodeverschillen.

Energierekening bij gemiddeld verbruik en verandering door prijseffecten 1)
Januari 2022 2) (euro)Prijsverandering t.o.v. januari 2021 3) (euro)Prijsverandering t.o.v. januari 2021(%)
Gas, transportkosten (vast)19131,6%
Gas, leveringskosten (vast)7334,3%
Gas, leveringskosten (variabel)13981096346,2%
Gas, ODE12221,6%
Gas, energiebelasting514214,2%
Totaal jaarbedrag gas€ 2298€ 112593,8%
Elektriciteit, transportkosten (vast)267103,9%
Elektriciteit, leveringskosten (vast)7311,4%
Elektriciteit, leveringskosten (variabel)785625347,6%
Elektriciteit, ODE9122,1%
Elektriciteit, energiebelasting110-176-59,8%
Totaal jaarbedrag elektriciteit€ 1327€ 46251,5%
Teruggave energiebelasting (-)82526647,6%
Totale energierekening€ 2800€ 132186,0%

1) De onderliggende bedragen tellen niet precies op tot het totaal door afronding.
2) De prijzen van januari 2022 zijn berekend met een gemiddeld jaarverbruik over 2022 van 1 169 m3 gas en 2 479 kWh elektriciteit (raming van het Planbureau voor de Leefomgeving).
3) De prijsverandering is berekend met het geschatte gemiddelde jaarverbruik over 2021 en 2022.


Hogere variabele leveringstarieven

De prijs van energie steeg vooral door de hogere variabele leveringstarieven die de consument per kubieke meter gas of kilowattuur elektriciteit betaalt. Deze tarieven stegen in een jaar tijd met bijna 350 procent en dat kost een huishouden met een gemiddeld verbruik op jaarbasis ruim 1 700 euro meer, bijna 1 100 euro meer voor gas en 625 euro meer voor elektriciteit.

Lagere belastingen

Daar staat tegenover dat huishoudens in 2022 minder energiebelasting betalen als tegemoetkoming voor de hogere leveringstarieven. Een huishouden met een gemiddeld jaarverbruik betaalt in 2022 417 euro minder belasting dan een jaar eerder. Huishoudens krijgen 266 euro meer terug via de heffingskorting en de lagere energiebelasting op elektriciteit zorgt voor een voordeel van gemiddeld 176 euro. De opslag duurzame energie (ODE) op gas en elektriciteit gaat licht omhoog, net als de energiebelasting op gas.

Voordeel met een vast meerjarig contract

Als een consument op tijd een vast contract heeft afgesloten voor de leveringstarieven, dan merkt deze nu nog niets van de hogere leveringsprijs. Een huishouden dat in januari 2021 een contract heeft afgesloten met een meerjarige vaste leveringsprijs betaalt nu bij een gemiddeld energieverbruik 1 108 euro. Dat is 404 euro minder op jaarbasis dan in januari 2021. Dit huishouden heeft geen last van stijgende leveringstarieven, maar heeft wel het voordeel van de lagere belastingen.

Energierekening bij een vast contract 1) 2)
Januari 2022 3)Prijsverandering t.o.v.
januari 2021
Gas, transport1913
Gas, levering3890
Gas, belastingen63623
Totaal jaarbedrag gas€ 1216€ 26
Elektriciteit, transport26710
Elektriciteit, levering2490
Elektriciteit, belastingen201-174
Totaal jaarbedrag elektriciteit€ 717€ -164
Teruggave energiebelasting (-)825266
Totale energierekening€ 1108€ -404

1) De onderliggende bedragen tellen niet precies op tot het totaal door afronding.
2) Dit geldt voor een huishouden dat in januari 2021 een contract heeft afgesloten met een vast variabel leveringstarief voor drie jaar met een gemiddelde prijs voor gas van 0,2725 euro per m3 en een gemiddelde prijs voor elektriciteit van 0,0716 euro per kWh.
3) Bij een gemiddeld verbruik van 1 169 m3 gas en 2 479 kWh elektriciteit (raming van het Planbureau voor de Leefomgeving).

Energierekening naar woningtype en aantal bewoners

De totale energierekening verschilt sterk per huishouden en woonvorm: woningtype, bouwjaar, isolatiegraad, huishoudensgrootte, leefpatroon, gebruik van apparaten en stookgedrag zorgen voor een grote spreiding in het energieverbruik van huishoudens. En hoe meer energie een huishouden verbruikt, hoe groter de prijsstijging. Dat komt omdat de prijsstijging per verbruikte hoeveelheid energie groter uitpakt dan het vaste voordeel van de hogere heffingskorting.

Op basis van de prijzen in januari 2022 is een meerpersoonshuishouden in een oude, grote vrijstaande woning op jaarbasis bijna 96 procent meer kwijt aan energiekosten. Een eenpersoonshuishouden in nieuw, klein appartement betaalt 70 procent meer dan in januari 2021.

Prijsstijging van energie per groep van huishoudens1), januari 2022
 Prijs energie (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
Twee of meer bewoners in oude,
grote vrijstaande woning		95,7
Twee of meer bewoners in oude,
grote rijwoning		92,9
Twee of meer bewoners in oude,
middelgrote rijwoning		87,8
Een bewoner in oude, middelgrote
rijwoning		87,0
Twee of meer bewoners in oude,
kleine rijwoning		85,9
Een bewoner in oude, kleine
rijwoning		83,5
Twee of meer bewoners in nieuwe,
middelgrote rijwoning		83,2
Twee of meer bewoners in oud, klein
appartement		82,1
Een bewoner in oud, klein
appartement		76,8
Een bewoner in nieuw, klein
appartement		70,0
1) Prijsverandering bij een gelijkblijvend verbruik.

Effect van verbruik op de energierekening

De prijs van energie en het verbruik bepalen de hoogte van de energierekening. Al jarenlang daalt het gemiddelde verbruik van gas en elektriciteit door huishoudens, onder meer door isolatie van woningen, klimaatverandering, zuinigere apparaten en het zelf opwekken van elektriciteit met zonnepanelen. Het is de verwachting dat deze trend, die door het Planbureau voor de Leefomgeving wordt berekend, op de lange termijn doorzet, waardoor de gemiddelde jaarlijkse energierekening zal dalen. Het effect van een verwacht lager verbruik in 2022 ten opzichte van 2021 op de energierekening is dit jaar gemiddeld bijna 4 procent. Samen met de prijsstijging van 86 procent stijgt de energierekening per saldo met 82 procent ten opzichte van vorig jaar.

In een gezamenlijk artikel van het CBS en het Planbureau voor de Leefomgeving wordt nader ingegaan op de effecten van prijs en verbruik op de energierekening. Ook bevat het artikel meer informatie over de verschillen tussen groepen huishoudens.

Bronnen

Relevante links