Inflatie stijgt naar 5,7 procent in december

Met het decembercijfer is ook de inflatie van 2021 bekend. Consumentengoederen en –diensten waren in het afgelopen jaar 2,7 procent duurder dan in 2020.

Energie duurder

De stijging van de inflatie kwam vooral door hogere prijzen van energie (elektriciteit, gas en stadsverwarming). De variabele leveringstarieven van elektriciteit en gas namen verder toe in december. Energie was in december 74,9 procent duurder dan een jaar eerder. In november was de prijsstijging op jaarbasis 57,4 procent.

Prijsstijging voeding

Ook de prijsontwikkeling van voeding had een opwaarts effect op de inflatie. Voedingsmiddelen waren in december 2,6 procent duurder dan in dezelfde maand vorig jaar. In november was dit 1,1 procent. Deze stijging komt met name door de prijsontwikkeling van vlees, groenten en fruit.

Motorbrandstoffen en verblijf bungalowpark drukken inflatie

De prijsontwikkelingen van motorbrandstoffen en een verblijf in een bungalowpark hadden daarentegen een drukkend effect op de ontwikkeling van de inflatie. Motorbrandstoffen waren 27,8 procent duurder dan vorig jaar, in november was dat 33,1 procent. Een verblijf in een bungalowpark was in december 7,1 procent goedkoper dan in dezelfde maand een jaar eerder, in november was een verblijf in een bungalowpark nog 4,6 procent duurder. Het lagere gemiddelde prijsniveau in december 2021 komt doordat de kerstvakantie in 2021 later begon dan in 2020.

Verschil inflatie Nederland en eurozone neemt verder toe

Naast de consumentenprijsindex (CPI) berekent het CBS ook de Europees geharmoniseerde consumentenprijsindex (HICP). Consumentengoederen en –diensten in Nederland waren volgens de HICP in december 6,4 procent duurder dan een jaar eerder, in november was dat 5,9 procent. De inflatie in de eurozone nam volgens voorlopige cijfers toe van 4,9 procent in november naar 5,0 procent in december. Het verschil tussen de HICP van Nederland en de eurozone is verder toegenomen.

De HICP wordt volgens de Europees geharmoniseerde methode berekend zodat deze kan worden vergeleken met andere lidstaten van de Europese Unie. De prijsindexcijfers voor de eurozone en de Europese Unie als geheel worden berekend uit de HICP’s van de afzonderlijke lidstaten. De Europese Centrale Bank (ECB) gebruikt deze cijfers voor het monetaire beleid.

Het belangrijkste conceptuele verschil tussen de CPI en de HICP voor Nederland is dat de HICP in tegenstelling tot de CPI geen rekening houdt met de kosten van het wonen in de eigen woning. In de CPI worden deze kosten berekend aan de hand van de ontwikkeling van woninghuren.

Implicaties coronacrisis op de berekening van de inflatie

Door de overheidsmaatregelen in verband met de coronacrisis zijn sommige diensten na maart 2020 niet of beperkt beschikbaar geweest. In december 2021 betrof dit bijvoorbeeld een bioscoopbezoek. Hierdoor zijn voor een deel van deze diensten geen transacties geweest waarvan de prijzen gemeten konden worden. In aansluiting op de richtlijnen van Eurostat heeft het CBS per situatie gekozen voor de meest passende schattingsmethode. De artikelgroepen waarbinnen prijzen geschat moesten worden in verband met corona maken in december minder dan 1 procent uit van de consumptieve bestedingen. In een notitie worden alle keuzes toegelicht en in een maatwerktabel wordt aangegeven per artikelgroep of er een schatting is gemaakt.

Door de coronacrisis is het uitgavenpatroon van consumenten sterk gewijzigd. De wijziging van het consumptiepatroon heeft invloed op de inflatie in 2021. In een notitie wordt in detail uitgelegd op welke manier de wegingsveranderingen doorwerken op de inflatie.

Dashboard consumentenprijzen

Het dashboard consumentenprijzen toont de inflatie volgens de consumentenprijsindex (CPI) en voor een aantal groepen consumentengoederen en -diensten. Meer prijsindicatoren zijn te vinden in het prijzendashboard.