Ondernemers in het mkb voelen meer spanning op de arbeidsmarkt

In het middenbedrijf (50 tot 250 werkzame personen) voorziet meer dan 38 procent van de ondernemers een personeelstoename voor 2022, terwijl nog geen 4 procent een afname verwacht. Per saldo voorziet dus bijna 35 procent een uitbreiding, een jaar eerder was dit bijna 9 procent. Ook in het kleinbedrijf (5 tot 50 werkzame personen) nam dit saldo toe in vergelijking met vorig jaar. Toen verwachtte per saldo ongeveer 2 procent een toename van de personeelssterkte, voor 2022 is dit bijna 25 procent. Ook binnen het grootbedrijf (250 werkzame personen of meer) verwachten meer ondernemers een groter personeelsbestand. Het aantal ondernemers in het niet-financiële bedrijfsleven dat per saldo uitbreiding voorziet is niet alleen hoger dan vorig jaar voor 2021, maar ook hoger vergeleken met de jaren voorafgaand aan de coronacrisis.

Meer ondernemers ervaren personeelstekort

In de Conjunctuurenquête wordt elk kwartaal gevraagd welke belemmeringen ondernemers ervaren bij de productie en zakelijke activiteiten. De belemmering die de ondervraagde ondernemers aan het begin van het vierde kwartaal het meest noemden was personeelstekort, meer dan 30 procent gaf dit aan. Vanaf het tweede kwartaal van 2020 nam dit percentage door de coronacrisis flink af. Een jaar later begon dit weer op te lopen en begin oktober 2021 lag het percentage hoger dan ooit gemeten. 

Het percentage ondernemers dat met personeelstekort kampte lag aan het begin van het vierde kwartaal binnen zowel het mkb als het grootbedrijf niet eerder zo hoog. Binnen het middenbedrijf was het aantal ondernemers dat personeelstekort als belangrijkste belemmering ervaarde relatief het grootst, namelijk ruim 34 procent. Voor het grootbedrijf en het kleinbedrijf lag dit percentage respectievelijk op ongeveer 31 en 27 procent.

Voor alle bedrijfstakken lag het aantal ondernemers dat personeelstekort als belemmering meldde relatief gezien hoger binnen het middenbedrijf dan het kleinbedrijf. In de horeca, waar deze belemmering relatief vaak genoemd werd in het vierde kwartaal, was dit verschil het grootst. Meer dan de helft van de horecaondernemers in het middenbedrijf ervaarde personeelstekort als belemmering, voor het kleinbedrijf was dit nog geen 30 procent. Binnen het kleinbedrijf werden ondernemers relatief het vaakst belemmerd door personeelstekort in verhuur en overige zakelijke diensten, waaronder bijvoorbeeld uitzendbureaus en autoverhuurbedrijven vallen. Zowel voor het middenbedrijf als het kleinbedrijf werd personeelstekort het minst vaak ervaren als belemmering binnen verhuur en handel van onroerend goed. 

Aantal openstaande vacatures op recordhoogte

Met ruim 187 duizend stonden er halverwege 2021 ongeveer 82 procent meer vacatures open binnen het mkb dan halverwege 2020. Toen waren er, na het uitbreken van de coronacrisis, 103 duizend openstaande vacatures. Dit was 36 procent minder dan halverwege 2019, toen het nog ging om 161 duizend vacatures. De jaren voorafgaand aan de coronacrisis nam het aantal openstaande vacatures binnen het mkb halverwege het jaar nog toe ten opzichte van een jaar eerder. 

Het aantal openstaande vacatures steeg sterker binnen het mkb dan binnen het grootbedrijf. Daar was de toename ten opzichte van halverwege 2020 ongeveer 51 procent. Het totaal aantal openstaande vacatures binnen Nederland steeg met ruim 66 procent en kwam uit op een aantal van bijna 334 duizend. Hiervan was het mkb goed voor meer dan de helft. Binnen het mkb stonden met ongeveer 67 procent de meeste vacatures open binnen het kleinbedrijf. 

De Staat van het mkb

Deze cijfers over het mkb zijn samengesteld in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat voor de Staat van het mkb van het Nederlands Comité voor Ondernemerschap. Het Comité brengt eens per jaar in een jaarbericht al het relevante materiaal samen, maakt de balans op en blikt vooruit. Bij de duiding van de gegevens is gebruikgemaakt van de inbreng van ondernemers, branches en wetenschappers. Het jaarbericht Staat van het mkb 2021 is door het Comité overhandigd aan demissionair minister Stef Blok van Economische Zaken en Klimaat en is beschikbaar op de website Staatvanhetmkb.nl.