Economisch beeld verbetert

16-11-2021 09:30

Over dit onderwerp zijn nieuwere cijfers beschikbaar. Bekijk de laatste cijfers.

Het conjunctuurbeeld volgens de Conjunctuurklok van het CBS is in november opnieuw verbeterd, meldt het CBS. In de Conjunctuurklok van medio november presteerden 10 van de 13 indicatoren beter dan hun langjarige trend.

De Conjunctuurklok is een hulpmiddel voor het bepalen van de stand en het verloop van de Nederlandse conjunctuur. In de Conjunctuurklok komt vrijwel alle belangrijke economische informatie samen die het CBS tijdens de afgelopen maand c.q. het afgelopen kwartaal heeft gepubliceerd. Het conjunctuurbeeld volgens de Conjunctuurklok betreft een macro-economisch beeld en het gaat niet in gelijke mate op voor alle huishoudens, bedrijven of regio’s.

Conjunctuurklokindicator (ongewogen gemiddelde van de indicatoren in de Conjunctuurklok)
jaar	maand	cyclus (afwijking van de langetermijntrend (=0))
2014	januari	-0,91
2014	februari	-0,86
2014	maart	-0,83
2014	april	-0,82
2014	mei	-0,8
2014	juni	-0,79
2014	juli	-0,78
2014	augustus	-0,77
2014	september	-0,75
2014	oktober	-0,74
2014	november	-0,7
2014	december	-0,66
2015	januari	-0,62
2015	februari	-0,57
2015	maart	-0,52
2015	april	-0,48
2015	mei	-0,42
2015	juni	-0,37
2015	juli	-0,33
2015	augustus	-0,29
2015	september	-0,26
2015	oktober	-0,25
2015	november	-0,23
2015	december	-0,22
2016	januari	-0,22
2016	februari	-0,2
2016	maart	-0,19
2016	april	-0,18
2016	mei	-0,13
2016	juni	-0,1
2016	juli	-0,06
2016	augustus	-0,01
2016	september	0,03
2016	oktober	0,07
2016	november	0,12
2016	december	0,16
2017	januari	0,2
2017	februari	0,27
2017	maart	0,33
2017	april	0,34
2017	mei	0,44
2017	juni	0,47
2017	juli	0,5
2017	augustus	0,56
2017	september	0,59
2017	oktober	0,63
2017	november	0,69
2017	december	0,74
2018	januari	0,78
2018	februari	0,85
2018	maart	0,89
2018	april	0,88
2018	mei	0,95
2018	juni	0,94
2018	juli	0,96
2018	augustus	0,96
2018	september	0,96
2018	oktober	0,93
2018	november	0,9
2018	december	0,87
2019	januari	0,81
2019	februari	0,81
2019	maart	0,75
2019	april	0,7
2019	mei	0,73
2019	juni	0,67
2019	juli	0,69
2019	augustus	0,64
2019	september	0,6
2019	oktober	0,57
2019	november	0,72
2019	december	0,56
2020	januari	0,56
2020	februari	0,52
2020	maart	0,46
2020	april	0,43
2020	mei	-1,04
2020	juni	-1,98
2020	juli	-1,56
2020	augustus	-1,53
2020	september	-1,16
2020	oktober	-1
2020	november	-0,7
2020	december	-0,62
2021	januari	-0,54
2021	februari	-0,96
2021	maart	-0,69
2021	april	-0,71
2021	mei	-0,27
2021	juni	-0,03
2021	juli	0,35
2021	augustus	0,76
2021	september	0,82
2021	oktober	0,89
2021	november	1,04

Conjunctuurklokindicator (ongewogen gemiddelde van de indicatoren in de Conjunctuurklok)
jaar	maand	cyclus (afwijking van de langetermijntrend (=0))
2014	januari	-0,91
2014	februari	-0,86
2014	maart	-0,83
2014	april	-0,82
2014	mei	-0,8
2014	juni	-0,79
2014	juli	-0,78
2014	augustus	-0,77
2014	september	-0,75
2014	oktober	-0,74
2014	november	-0,7
2014	december	-0,66
2015	januari	-0,62
2015	februari	-0,57
2015	maart	-0,52
2015	april	-0,48
2015	mei	-0,42
2015	juni	-0,37
2015	juli	-0,33
2015	augustus	-0,29
2015	september	-0,26
2015	oktober	-0,25
2015	november	-0,23
2015	december	-0,22
2016	januari	-0,22
2016	februari	-0,2
2016	maart	-0,19
2016	april	-0,18
2016	mei	-0,13
2016	juni	-0,1
2016	juli	-0,06
2016	augustus	-0,01
2016	september	0,03
2016	oktober	0,07
2016	november	0,12
2016	december	0,16
2017	januari	0,2
2017	februari	0,27
2017	maart	0,33
2017	april	0,34
2017	mei	0,44
2017	juni	0,47
2017	juli	0,5
2017	augustus	0,56
2017	september	0,59
2017	oktober	0,63
2017	november	0,69
2017	december	0,74
2018	januari	0,78
2018	februari	0,85
2018	maart	0,89
2018	april	0,88
2018	mei	0,95
2018	juni	0,94
2018	juli	0,96
2018	augustus	0,96
2018	september	0,96
2018	oktober	0,93
2018	november	0,9
2018	december	0,87
2019	januari	0,81
2019	februari	0,81
2019	maart	0,75
2019	april	0,7
2019	mei	0,73
2019	juni	0,67
2019	juli	0,69
2019	augustus	0,64
2019	september	0,6
2019	oktober	0,57
2019	november	0,72
2019	december	0,56
2020	januari	0,56
2020	februari	0,52
2020	maart	0,46
2020	april	0,43
2020	mei	-1,04
2020	juni	-1,98
2020	juli	-1,56
2020	augustus	-1,53
2020	september	-1,16
2020	oktober	-1
2020	november	-0,7
2020	december	-0,62
2021	januari	-0,54
2021	februari	-0,96
2021	maart	-0,69
2021	april	-0,71
2021	mei	-0,27
2021	juni	-0,03
2021	juli	0,35
2021	augustus	0,76
2021	september	0,82
2021	oktober	0,89
2021	november	1,04

Producenten positiever, consumenten negatiever

Producenten waren in oktober positiever dan in september. Het producentenvertrouwen evenaarde in oktober het recordniveau van juli 2021. Consumenten waren echter negatiever dan in september. Het consumentenvertrouwen lag ook onder het langjarige gemiddelde.

Consumenten- en producentenvertrouwen (seizoengecorrigeerd)
jaar	maand	Consumentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen)	Producentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen)
2017	januari	21	6
2017	februari	22	7
2017	maart	24	7,8
2017	april	26	8,3
2017	mei	23	6,1
2017	juni	23	7,2
2017	juli	25	6,6
2017	augustus	26	5,4
2017	september	23	8,5
2017	oktober	23	8,2
2017	november	22	9,1
2017	december	25	8,9
2018	januari	24	10,3
2018	februari	23	10,9
2018	maart	24	9,5
2018	april	25	8,2
2018	mei	23	9,8
2018	juni	23	7,7
2018	juli	23	6,3
2018	augustus	21	5,9
2018	september	19	5,7
2018	oktober	15	5,9
2018	november	13	7,2
2018	december	9	7,5
2019	januari	0	5,8
2019	februari	-2	6,3
2019	maart	-4	6,1
2019	april	-3	6,7
2019	mei	-3	4,7
2019	juni	0	3,3
2019	juli	2	3,9
2019	augustus	0	3,9
2019	september	-2	3,3
2019	oktober	-1	3,6
2019	november	-2	2,8
2019	december	-2	2,9
2020	januari	-3	2,5
2020	februari	-2	3,7
2020	maart	-2	0,2
2020	april	-22	-28,7
2020	mei	-31	-25,1
2020	juni	-27	-15,1
2020	juli	-26	-8,7
2020	augustus	-29	-5,4
2020	september	-28	-4,8
2020	oktober	-30	-5,6
2020	november	-26	-3,8
2020	december	-20	-0,4
2021	januari	-19	0,6
2021	februari	-19	0,1
2021	maart	-18	3,4
2021	april	-14	6,5
2021	mei	-9	8,8
2021	juni	-3	11,5
2021	juli	-4	12,3
2021	augustus	-6	9,6
2021	september	-5	11,1
2021	oktober	-10	12,3

Consumenten- en producentenvertrouwen (seizoengecorrigeerd)
jaar	maand	Consumentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen)	Producentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen)
2017	januari	21	6
2017	februari	22	7
2017	maart	24	7,8
2017	april	26	8,3
2017	mei	23	6,1
2017	juni	23	7,2
2017	juli	25	6,6
2017	augustus	26	5,4
2017	september	23	8,5
2017	oktober	23	8,2
2017	november	22	9,1
2017	december	25	8,9
2018	januari	24	10,3
2018	februari	23	10,9
2018	maart	24	9,5
2018	april	25	8,2
2018	mei	23	9,8
2018	juni	23	7,7
2018	juli	23	6,3
2018	augustus	21	5,9
2018	september	19	5,7
2018	oktober	15	5,9
2018	november	13	7,2
2018	december	9	7,5
2019	januari	0	5,8
2019	februari	-2	6,3
2019	maart	-4	6,1
2019	april	-3	6,7
2019	mei	-3	4,7
2019	juni	0	3,3
2019	juli	2	3,9
2019	augustus	0	3,9
2019	september	-2	3,3
2019	oktober	-1	3,6
2019	november	-2	2,8
2019	december	-2	2,9
2020	januari	-3	2,5
2020	februari	-2	3,7
2020	maart	-2	0,2
2020	april	-22	-28,7
2020	mei	-31	-25,1
2020	juni	-27	-15,1
2020	juli	-26	-8,7
2020	augustus	-29	-5,4
2020	september	-28	-4,8
2020	oktober	-30	-5,6
2020	november	-26	-3,8
2020	december	-20	-0,4
2021	januari	-19	0,6
2021	februari	-19	0,1
2021	maart	-18	3,4
2021	april	-14	6,5
2021	mei	-9	8,8
2021	juni	-3	11,5
2021	juli	-4	12,3
2021	augustus	-6	9,6
2021	september	-5	11,1
2021	oktober	-10	12,3

Consumptie huishoudens, investeringen en uitvoer groeien

Consumenten hebben in het derde kwartaal 5,0 procent meer besteed dan in het derde kwartaal van 2020. Zij gaven vooral meer uit aan horeca, recreatie en cultuur, vervoer en communicatie en aan kleding. Zo was de horeca weer toegankelijk tot middernacht. Ook werd in het derde kwartaal gesport en mocht daarbij publiek aanwezig zijn. Kleinschalige evenementen waren toegestaan en musea en pretparken konden weer bezoekers ontvangen.

In het derde kwartaal van 2021 zijn de investeringen in vaste activa met 2,3 procent gegroeid. Er werd vooral meer geïnvesteerd in machines en woningen. Ook de investeringen in software en R&D waren hoger dan een jaar eerder. De investeringen in personenauto’s waren echter fors lager.

De uitvoer van goederen en diensten lag in het derde kwartaal 7,2 procent hoger dan een jaar eerder. Er gingen vooral meer machines, chemische en metaalproducten naar het buitenland. De uitvoer van diensten was ook hoger dan in het derde kwartaal van 2020.

Productie industrie groeit met bijna 11 procent in september

De gemiddelde dagproductie van de Nederlandse industrie was in september 10,9 procent hoger dan in september 2020. Een maand eerder kwam de groei uit op 9,4 procent. Ten opzichte van september 2019 bedroeg de groei ruim 4 procent.

Minder faillissementen in oktober

Het aantal failliet verklaarde bedrijven, voor zittingsdagen gecorrigeerd, is gedaald. Er zijn in oktober 9 bedrijven minder failliet verklaard dan in september. Het aantal uitgesproken faillissementen is historisch laag.

Prijsstijging koopwoningen loopt opnieuw op

Bestaande koopwoningen waren in september 18,5 procent duurder dan een jaar eerder. Dat is de grootste prijsstijging na juli 2000. De prijsstijging zwakte in 2019 wat af, maar trok daarna steeds verder aan.

Meer gewerkte uren, meer vacatures, minder werklozen

Werknemers en zelfstandigen werkten in het derde kwartaal van 2021 in totaal ongeveer 3,5 miljard uur. Dat is, gecorrigeerd voor seizoensinvloeden, 2,1 procent meer dan een kwartaal eerder.

In het derde kwartaal van 2021 waren er 294 duizend mensen werkloos (volgens de definitie van de International Labour Organization, ILO), 3,1 procent van de beroepsbevolking. Ten opzichte van het tweede kwartaal van 2021 daalde het aantal werklozen met 13 duizend. Hiermee daalde de werkloosheid voor het vierde kwartaal op rij. Ondanks de daling was het niveau in het derde kwartaal nog hoger dan voor de coronacrisis, 277 duizend werklozen in het eerste kwartaal van 2020.

Eind september stonden er 371 duizend vacatures open, 45 duizend meer dan aan het eind van het tweede kwartaal. Hiermee wordt het recordhoogte van het vorige kwartaal (327 duizend) overtroffen.

Een verdere groei van het aantal vacatures, samen met een dalende werkloosheid, leidden in het derde kwartaal van 2021 tot een nog grotere spanning op de arbeidsmarkt. Tegenover elke 100 werklozen stonden 126 vacatures.

De omzet van uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling steeg in het tweede kwartaal 2021 met 3,0 procent in vergelijking met een kwartaal eerder. Ten opzichte van een jaar eerder groeide de omzet met 20,1 procent.

Bruto binnenlandse product (volume), seizoengecorrigeerd
Jaar	Kwartaal	Index (2015=100)
2014	1e kwartaal	97,3
2014	2e kwartaal	97,9
2014	3e kwartaal	98,1
2014	4e kwartaal	99,0
2015	1e kwartaal	99,6
2015	2e kwartaal	99,9
2015	3e kwartaal	100,2
2015	4e kwartaal	100,3
2016	1e kwartaal	101,2
2016	2e kwartaal	101,4
2016	3e kwartaal	102,6
2016	4e kwartaal	103,4
2017	1e kwartaal	103,9
2017	2e kwartaal	104,9
2017	3e kwartaal	105,6
2017	4e kwartaal	106,5
2018	1e kwartaal	106,9
2018	2e kwartaal	107,5
2018	3e kwartaal	107,9
2018	4e kwartaal	108,4
2019	1e kwartaal	109,0
2019	2e kwartaal	109,5
2019	3e kwartaal	109,9
2019	4e kwartaal	110,4
2020	1e kwartaal	108,6
2020	2e kwartaal	99,5
2020	3e kwartaal	107,0
2020	4e kwartaal	107,0
2021	1e kwartaal	106,2
2021	2e kwartaal	110,2
2021	3e kwartaal	112,3

Bruto binnenlandse product (volume), seizoengecorrigeerd
Jaar	Kwartaal	Index (2015=100)
2014	1e kwartaal	97,3
2014	2e kwartaal	97,9
2014	3e kwartaal	98,1
2014	4e kwartaal	99,0
2015	1e kwartaal	99,6
2015	2e kwartaal	99,9
2015	3e kwartaal	100,2
2015	4e kwartaal	100,3
2016	1e kwartaal	101,2
2016	2e kwartaal	101,4
2016	3e kwartaal	102,6
2016	4e kwartaal	103,4
2017	1e kwartaal	103,9
2017	2e kwartaal	104,9
2017	3e kwartaal	105,6
2017	4e kwartaal	106,5
2018	1e kwartaal	106,9
2018	2e kwartaal	107,5
2018	3e kwartaal	107,9
2018	4e kwartaal	108,4
2019	1e kwartaal	109,0
2019	2e kwartaal	109,5
2019	3e kwartaal	109,9
2019	4e kwartaal	110,4
2020	1e kwartaal	108,6
2020	2e kwartaal	99,5
2020	3e kwartaal	107,0
2020	4e kwartaal	107,0
2021	1e kwartaal	106,2
2021	2e kwartaal	110,2
2021	3e kwartaal	112,3

Bbp groeit met 1,9 procent in derde kwartaal 2021

Volgens de eerste berekening van het CBS is het bruto binnenlands product (bbp) in het derde kwartaal van 2021 met 1,9 procent gegroeid ten opzichte van een kwartaal eerder. Dat is vooral toe te schrijven aan een stijging van de consumptie door huishoudens. Ook de consumptie van de overheid droeg positief bij. Ten opzichte van het derde kwartaal 2020 was de omvang van het bbp 5,0 procent groter.

Relevante links

Dossier - Conjunctuur