Sterkste inflatie in bijna 20 jaar

4-11-2021 06:30

Over dit onderwerp zijn nieuwere cijfers beschikbaar. Bekijk de laatste cijfers.

Consumentengoederen en -diensten waren in oktober 3,4 procent duurder dan een jaar eerder, meldt het CBS. In september was dat 2,7 procent. De inflatie in oktober was de hoogste na april 2002. Onder andere de prijsontwikkeling van gas en elektriciteit droeg bij aan de hogere inflatie.

Consumentenprijzenindex (CPI)
jaar	maand	mutatie (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
2015	januari	0
2015	februari	0,2
2015	maart	0,4
2015	april	0,6
2015	mei	1,1
2015	juni	1
2015	juli	1
2015	augustus	0,8
2015	september	0,6
2015	oktober	0,6
2015	november	0,7
2015	december	0,7
2016	januari	0,6
2016	februari	0,6
2016	maart	0,6
2016	april	0
2016	mei	0
2016	juni	0
2016	juli	-0,2
2016	augustus	0,2
2016	september	0,1
2016	oktober	0,4
2016	november	0,6
2016	december	1
2017	januari	1,7
2017	februari	1,8
2017	maart	1,1
2017	april	1,6
2017	mei	1,1
2017	juni	1,1
2017	juli	1,3
2017	augustus	1,4
2017	september	1,5
2017	oktober	1,3
2017	november	1,5
2017	december	1,3
2018	januari	1,5
2018	februari	1,2
2018	maart	1
2018	april	1,1
2018	mei	1,7
2018	juni	1,7
2018	juli	2,1
2018	augustus	2,1
2018	september	1,9
2018	oktober	2,1
2018	november	2
2018	december	2
2019	januari	2,2
2019	februari	2,6
2019	maart	2,8
2019	april	2,9
2019	mei	2,4
2019	juni	2,7
2019	juli	2,5
2019	augustus	2,8
2019	september	2,6
2019	oktober	2,7
2019	november	2,6
2019	december	2,7
2020	januari	1,8
2020	februari	1,6
2020	maart	1,4
2020	april	1,2
2020	mei	1,2
2020	juni	1,6
2020	juli	1,7
2020	augustus	0,7
2020	september	1,1
2020	oktober	1,2
2020	november	0,8
2020	december	1
2021	januari	1,6
2021	februari	1,8
2021	maart	1,9
2021	april	1,9
2021	mei	2,1
2021	juni	2
2021	juli	1,4
2021	augustus	2,4
2021	september	2,7
2021	oktober	3,4

Consumentenprijzenindex (CPI)
jaar	maand	mutatie (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
2015	januari	0
2015	februari	0,2
2015	maart	0,4
2015	april	0,6
2015	mei	1,1
2015	juni	1
2015	juli	1
2015	augustus	0,8
2015	september	0,6
2015	oktober	0,6
2015	november	0,7
2015	december	0,7
2016	januari	0,6
2016	februari	0,6
2016	maart	0,6
2016	april	0
2016	mei	0
2016	juni	0
2016	juli	-0,2
2016	augustus	0,2
2016	september	0,1
2016	oktober	0,4
2016	november	0,6
2016	december	1
2017	januari	1,7
2017	februari	1,8
2017	maart	1,1
2017	april	1,6
2017	mei	1,1
2017	juni	1,1
2017	juli	1,3
2017	augustus	1,4
2017	september	1,5
2017	oktober	1,3
2017	november	1,5
2017	december	1,3
2018	januari	1,5
2018	februari	1,2
2018	maart	1
2018	april	1,1
2018	mei	1,7
2018	juni	1,7
2018	juli	2,1
2018	augustus	2,1
2018	september	1,9
2018	oktober	2,1
2018	november	2
2018	december	2
2019	januari	2,2
2019	februari	2,6
2019	maart	2,8
2019	april	2,9
2019	mei	2,4
2019	juni	2,7
2019	juli	2,5
2019	augustus	2,8
2019	september	2,6
2019	oktober	2,7
2019	november	2,6
2019	december	2,7
2020	januari	1,8
2020	februari	1,6
2020	maart	1,4
2020	april	1,2
2020	mei	1,2
2020	juni	1,6
2020	juli	1,7
2020	augustus	0,7
2020	september	1,1
2020	oktober	1,2
2020	november	0,8
2020	december	1
2021	januari	1,6
2021	februari	1,8
2021	maart	1,9
2021	april	1,9
2021	mei	2,1
2021	juni	2
2021	juli	1,4
2021	augustus	2,4
2021	september	2,7
2021	oktober	3,4

Stijgende energieprijzen

De toename van de inflatie kwam vooral door hogere prijzen van gas en elektriciteit. De prijsstijging jaar op jaar van gas nam toe van 18,3 procent in september naar 30,6 procent in oktober. Elektriciteit was 39,6 procent duurder dan in oktober 2020. In september was de prijsstijging 24,4 procent.

Prijsindex gas
Maand	2021 (2015=100)	2020 (2015=100)
Januari	127,59	130,57
Februari	128,89	129,91
Maart	129,99	128,54
April	130,69	127,12
Mei	130,63	126,43
Juni	132,32	125,91
Juli	137,73	122,96
Augustus	139,54	123,06
September	145,74	123,22
Oktober	161,18	123,39

Prijsindex gas
Maand	2021 (2015=100)	2020 (2015=100)
Januari	127,59	130,57
Februari	128,89	129,91
Maart	129,99	128,54
April	130,69	127,12
Mei	130,63	126,43
Juni	132,32	125,91
Juli	137,73	122,96
Augustus	139,54	123,06
September	145,74	123,22
Oktober	161,18	123,39

Ook motorbrandstoffen en kleding duurder

Ook de prijsontwikkeling van motorbrandstoffen had een opwaarts effect op de inflatie. Motorbrandstoffen waren in oktober 27,3 procent duurder ten opzichte van een jaar eerder. In september was de prijsstijging 20,4 procent. Consumenten betaalden in oktober 2021 gemiddeld voor benzine 1,94 euro, voor diesel 1,61 euro en voor lpg 0,89 euro. Verder droeg ook de prijsontwikkeling van kleding bij aan de hogere inflatie.

CPI; belangrijkste bijdragen aan de jaarmutatie
	Oktober (%-punt)	September (%-punt)
Totaal	3,4	2,7

Huisvesting, water en energie	1,40	0,97
Vervoer	1,12	0,91
Diverse goederen en diensten	0,24	0,26
Stoffering en huishoudelijke apparaten	0,22	0,19
Recreatie en cultuur	0,18	0,18
Horeca	0,13	0,19
Kleding en schoenen	0,11	0,01
Onderwijs	-0,30	-0,30

CPI; belangrijkste bijdragen aan de jaarmutatie
	Oktober (%-punt)	September (%-punt)
Totaal	3,4	2,7

Huisvesting, water en energie	1,40	0,97
Vervoer	1,12	0,91
Diverse goederen en diensten	0,24	0,26
Stoffering en huishoudelijke apparaten	0,22	0,19
Recreatie en cultuur	0,18	0,18
Horeca	0,13	0,19
Kleding en schoenen	0,11	0,01
Onderwijs	-0,30	-0,30

Inflatie eurozone naar 4,1 procent

Naast de consumentenprijsindex (CPI) berekent het CBS ook de Europees geharmoniseerde consumentenprijsindex (HICP). Consumentengoederen en –diensten in Nederland waren volgens de HICP in oktober 3,7 procent duurder dan een jaar eerder, in september was dat 3,0 procent. De inflatie in de eurozone nam toe van 3,4 naar 4,1 procent.

Geharmoniseerde consumentenprijsindex (HICP)
jaar	maand	Nederland (% verandering t.o.v. een jaar eerder)	Eurozone (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
2015	januari	-0,7	-0,6
2015	februari	-0,5	-0,3
2015	maart	-0,3	-0,1
2015	april	0	0,2
2015	mei	0,7	0,6
2015	juni	0,5	0,5
2015	juli	0,8	0,5
2015	augustus	0,4	0,4
2015	september	0,3	0,2
2015	oktober	0,4	0,4
2015	november	0,4	0,1
2015	december	0,5	0,3
2016	januari	0,2	0,3
2016	februari	0,3	-0,1
2016	maart	0,5	0
2016	april	-0,2	-0,3
2016	mei	-0,2	-0,1
2016	juni	-0,2	0
2016	juli	-0,6	0,2
2016	augustus	0,1	0,2
2016	september	-0,1	0,4
2016	oktober	0,3	0,5
2016	november	0,4	0,6
2016	december	0,7	1,1
2017	januari	1,6	1,7
2017	februari	1,7	2
2017	maart	0,6	1,5
2017	april	1,4	1,9
2017	mei	0,7	1,4
2017	juni	1	1,3
2017	juli	1,5	1,3
2017	augustus	1,5	1,5
2017	september	1,4	1,6
2017	oktober	1,3	1,4
2017	november	1,5	1,5
2017	december	1,2	1,3
2018	januari	1,5	1,3
2018	februari	1,3	1,1
2018	maart	1	1,4
2018	april	1	1,2
2018	mei	1,9	2
2018	juni	1,7	2
2018	juli	1,9	2,2
2018	augustus	1,9	2,1
2018	september	1,6	2,1
2018	oktober	1,9	2,3
2018	november	1,8	1,9
2018	december	1,8	1,5
2019	januari	2	1,4
2019	februari	2,6	1,5
2019	maart	2,9	1,4
2019	april	3	1,7
2019	mei	2,3	1,2
2019	juni	2,7	1,3
2019	juli	2,6	1
2019	augustus	3,1	1
2019	september	2,7	0,8
2019	oktober	2,8	0,7
2019	november	2,6	1
2019	december	2,8	1,3
2020	januari	1,7	1,4
2020	februari	1,3	1,2
2020	maart	1,1	0,7
2020	april	1	0,3
2020	mei	1,1	0,1
2020	juni	1,7	0,3
2020	juli	1,6	0,4
2020	augustus	0,3	-0,2
2020	september	1	-0,3
2020	oktober	1,2	-0,3
2020	november	0,7	-0,3
2020	december	0,9	-0,3
2021	januari	1,6	0,9
2021	februari	1,9	0,9
2021	maart	1,9	1,3
2021	april	1,7	1,6
2021	mei	2	2
2021	juni	1,7	1,9
2021	juli	1,4	2,2
2021	augustus	2,7	3
2021	september	3	3,4
2021	oktober	3,7	4,1

Geharmoniseerde consumentenprijsindex (HICP)
jaar	maand	Nederland (% verandering t.o.v. een jaar eerder)	Eurozone (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
2015	januari	-0,7	-0,6
2015	februari	-0,5	-0,3
2015	maart	-0,3	-0,1
2015	april	0	0,2
2015	mei	0,7	0,6
2015	juni	0,5	0,5
2015	juli	0,8	0,5
2015	augustus	0,4	0,4
2015	september	0,3	0,2
2015	oktober	0,4	0,4
2015	november	0,4	0,1
2015	december	0,5	0,3
2016	januari	0,2	0,3
2016	februari	0,3	-0,1
2016	maart	0,5	0
2016	april	-0,2	-0,3
2016	mei	-0,2	-0,1
2016	juni	-0,2	0
2016	juli	-0,6	0,2
2016	augustus	0,1	0,2
2016	september	-0,1	0,4
2016	oktober	0,3	0,5
2016	november	0,4	0,6
2016	december	0,7	1,1
2017	januari	1,6	1,7
2017	februari	1,7	2
2017	maart	0,6	1,5
2017	april	1,4	1,9
2017	mei	0,7	1,4
2017	juni	1	1,3
2017	juli	1,5	1,3
2017	augustus	1,5	1,5
2017	september	1,4	1,6
2017	oktober	1,3	1,4
2017	november	1,5	1,5
2017	december	1,2	1,3
2018	januari	1,5	1,3
2018	februari	1,3	1,1
2018	maart	1	1,4
2018	april	1	1,2
2018	mei	1,9	2
2018	juni	1,7	2
2018	juli	1,9	2,2
2018	augustus	1,9	2,1
2018	september	1,6	2,1
2018	oktober	1,9	2,3
2018	november	1,8	1,9
2018	december	1,8	1,5
2019	januari	2	1,4
2019	februari	2,6	1,5
2019	maart	2,9	1,4
2019	april	3	1,7
2019	mei	2,3	1,2
2019	juni	2,7	1,3
2019	juli	2,6	1
2019	augustus	3,1	1
2019	september	2,7	0,8
2019	oktober	2,8	0,7
2019	november	2,6	1
2019	december	2,8	1,3
2020	januari	1,7	1,4
2020	februari	1,3	1,2
2020	maart	1,1	0,7
2020	april	1	0,3
2020	mei	1,1	0,1
2020	juni	1,7	0,3
2020	juli	1,6	0,4
2020	augustus	0,3	-0,2
2020	september	1	-0,3
2020	oktober	1,2	-0,3
2020	november	0,7	-0,3
2020	december	0,9	-0,3
2021	januari	1,6	0,9
2021	februari	1,9	0,9
2021	maart	1,9	1,3
2021	april	1,7	1,6
2021	mei	2	2
2021	juni	1,7	1,9
2021	juli	1,4	2,2
2021	augustus	2,7	3
2021	september	3	3,4
2021	oktober	3,7	4,1

De HICP wordt volgens de Europees geharmoniseerde methode berekend zodat deze kan worden vergeleken met andere lidstaten van de Europese Unie. De prijsindexcijfers voor de eurozone en de Europese Unie als geheel worden berekend uit de HICP’s van de afzonderlijke lidstaten. De Europese Centrale Bank (ECB) gebruikt deze cijfers voor het monetaire beleid.

Het belangrijkste conceptuele verschil tussen de CPI en de HICP voor Nederland is dat de HICP in tegenstelling tot de CPI geen rekening houdt met de kosten van het wonen in de eigen woning. In de CPI worden deze kosten berekend aan de hand van de ontwikkeling van woninghuren.

Implicaties coronacrisis op de berekening van de inflatie

Door de overheidsmaatregelen in verband met de coronacrisis zijn sommige diensten na maart 2020 niet of beperkt beschikbaar geweest. In oktober 2021 betrof dit bijvoorbeeld intercontinentale vluchten. Hierdoor zijn voor een deel van deze diensten geen transacties geweest waarvan de prijzen gemeten konden worden. In aansluiting op de richtlijnen van Eurostat heeft het CBS per situatie gekozen voor de meest passende schattingsmethode. In een notitie worden alle keuzes toegelicht en in een maatwerktabel wordt aangegeven per artikelgroep of er een schatting is gemaakt.
Door de coronacrisis is het uitgavenpatroon van consumenten sterk gewijzigd. De wijziging van het consumptiepatroon heeft invloed op de inflatie in 2021. In een notitie wordt in detail uitgelegd op welke manier de wegingsveranderingen doorwerken op de inflatie.

Dashboard consumentenprijzen

Het dashboard consumentenprijzen toont de inflatie volgens de consumentenprijsindex (CPI) en voor een aantal groepen consumentengoederen en -diensten. Meer prijsindicatoren zijn te vinden in het prijzendashboard.

Bronnen

StatLine - Consumentenprijzen
StatLine - Consumentenprijsindex; vanaf 1963
StatLine - Pompprijzen motorbrandstoffen; brandstofsoort, per dag
Tabel - Consumentenprijsindex; Overzichten ingrepen vanaf april 2020

Relevante links

Longread - De gevolgen van de coronacrisis voor het samenstellen van de CPI
Longread- Het mandje van de consumentenprijsindex
Visualisatie - Dashboard consumentenprijzen
Achtergrond - CPI -Achtergrond jaarlijkse basisverlegging 2021
Dossier - Conjunctuur
Visualisatie - Prijzendashboard