Steeds meer hernieuwbare energie uit biomassa

Bossen wilgentakken naast koolzaad in bloei
© Hollandse Hoogte / Branko de Lang
Het energieverbruik uit biomassa zoals biogas, biobenzine, het groene deel van huishoudelijk afval of houtproducten, nam in 2020 met 10 procent toe ten opzichte van een jaar eerder en steeg naar 119 PJ (petajoule). Deze stijging is grotendeels toe te schrijven aan het toegenomen gebruik van biomassa in kolencentrales. Energie uit biomassa draagt voor 6 procent bij aan het totale energieverbruik in Nederland. Dit blijkt uit nieuwe analyses van energiecijfers van het CBS.

Biomassa is met 54 procent de grootste bron van hernieuwbare energie in ons land, gevolgd door wind (23 procent) en zon (14 procent). Er zijn veel verschillende vormen van biomassa die ieder op een eigen manier worden benut.

Bruto eindverbruik biomassa naar bronnen
PeriodeVloeibare biotransportbrandstof (PJ)Bij- en meestoken biomassa in centrales (PJ)Afvalverbrandingsinstallaties (PJ)Biomassa huishoudens (PJ)Biomassaketels bedrijven (WKK) (PJ)Biogas (PJ)Biomassaketels bedrijven (warmte) (PJ)
1990004,14512,8510,3572,0841,725
1991004,35112,7760,3472,5571,725
1992004,28912,8160,3043,0221,755
1993004,46712,9440,2373,3541,786
1994004,10413,1270,2893,5931,816
199500,0164,313,3470,3783,7331,946
199600,1575,69213,7440,3063,8762,012
199700,158,22713,8510,3263,7652,077
199800,3948,72413,940,2613,6142,128
199900,6089,0913,9990,4153,7732,196
200000,7639,12614,0271,0313,832,212
200102,1869,0113,9381,1453,922,268
200204,3069,36513,8561,1413,9162,529
20030,1342,9429,27214,1861,0553,8352,836
20040,1346,1169,44114,9011,1823,9373,686
20050,10113,1099,79815,6641,3783,7524,106
20061,76612,2310,64616,3941,4984,1215,501
200713,0317,35910,98816,3771,634,6586,145
200812,0488,88311,71116,5223,3645,8616,434
200915,60610,35313,13516,7634,3327,0476,512
20109,57712,9214,05617,0994,4368,045,477
201113,43812,37716,39317,4143,8538,1845,222
201213,35311,2917,85716,9384,9178,7745,34
201312,9246,94818,52617,0125,349,6015,474
201415,1023,57418,62816,8985,31710,2397,558
201513,3151,88420,71116,7436,45910,9038,692
201610,4351,62920,00416,5696,74910,5759,508
201713,4832,33519,94116,4329,46110,5549,823
201822,8682,88616,58816,44611,00211,29511,482
2019**28,4377,92516,64816,27814,112,46112,559
2020**24,32819,72216,70216,16814,94314,17813,332
**nader voorlopige cijfers

Vloeibare biobrandstoffen (biobenzine en biodiesel) leveren de grootste bijdrage aan het totale bruto eindverbruik van biomassa: ruim 20 procent in 2020 (24 PJ). Dit verbruik is wel gedaald met 14 procent ten opzichte van een jaar eerder.
Het bij- en meestoken van biomassa in kolencentrales nam vorig jaar met bijna 150 procent toe en is goed voor bijna 17 procent van het verbruik van biomassa (20 PJ). Een andere belangrijke bijdrage wordt geleverd door de afvalverbrandingsinstallaties, goed voor bijna 17 PJ (14 procent). Het verbruik van biomassa is vanaf 2016 sterk toegenomen als gevolg van subsidieregelingen en internationale verplichtingen.

Herkomst houtige biomassa

In 2020 is 39 procent van de in totaal 3,9 miljoen ton houtige biomassa, gebruikt voor energieopwekking, afkomstig uit Nederland [1]. Dit betreft verbruik in installaties met een vermogen groter dan 1 megawatt (MW) en is exclusief gasvormige of vloeibare biobrandstoffen, of andere vaste biomassa.  Ruim 25 procent van de houtige biomassa komt uit Noord-Amerika, 28 procent wordt geïmporteerd vanuit de Baltische Staten, Portugal, Spanje en Rusland. Onze buurlanden Duitsland en België zijn verantwoordelijk voor de aanvoer van 7 procent. Vrijwel alle gebruikte houtige biomassa bestaat uit rest- en afvalstromen.

Biomassa vooral omgezet in warmte

Ruim de helft van de biomassa, ongeveer 63 PJ van de in totaal 119 PJ, wordt gebruikt voor de productie van warmte. Het grootste aandeel hierin vormt de biomassa die door huishoudens wordt gestookt (bijna 26 procent), vooral in houtkachels. Ook biomassaketels bij bedrijven uitsluitend bedoeld voor warmteproductie dragen hier voor een belangrijk deel aan bij (21 procent).

Bruto eindverbruik biomassa naar toepassing
EnergietoepassingenPeriodeAfvalverbrandingsinstallaties (PJ)Bij- en meestoken biomassa in centrales (PJ)Biomassa huishoudens (PJ)Biomassaketels bedrijven (WKK) (PJ)Biomassaketels bedrijven (warmte) (PJ)Biogas (PJ)Vloeibare biotransportbrandstof (PJ)
Elektriciteit2019**7,4946,71503,503,9280
Elektriciteit2020**7,74817,15803,67404,0170
Warmte2019**9,1541,2116,27810,612,5597,7522,64
Warmte2020**8,9532,56416,16811,26813,3328,712,231
Vervoer2019**000000,78125,797
Vervoer2020**000001,4522,096
**nader voorlopige cijfers

Meer biomassa meegestookt voor elektriciteitsproductie

Biomassa wordt omgezet in elektriciteit, warmte en biobrandstoffen voor vervoer. De elektriciteitsproductie uit biomassa is in 2020 met 51 procent toegenomen, met name door het meestoken van biomassa in kolencentrales. Het aandeel biomassa in kolencentrales groeide van 10 procent in 2019 (goed voor bijna 7 PJ elektriciteit) naar 39 procent in 2020 (17 PJ elektriciteit). De inzet van biomassa in afvalverbrandingsinstallaties, biomassaketels bij bedrijven en biogas voor elektriciteitsproductie is ongeveer gelijk gebleven.

Daling verbruik biobrandstof voor vervoer

Het overgrote deel van het verbruik van biomassa voor vervoer bestaat uit bio(transport)brandstoffen (94 procent). Het overige deel is biogas dat opgewaardeerd is tot groen gas. Het verbruik van biobrandstoffen voor vervoer nam af van bijna 27 PJ in 2019 naar ruim 23 PJ in 2020, ondanks een verhoging van het verplichte percentage hernieuwbare energie voor vervoer voor leveranciers van motorbrandstoffen.

Bronnen

Relevante links