Steeds meer hernieuwbare energie uit biomassa

30-9-2021 00:00

Het energieverbruik uit biomassa zoals biogas, biobenzine, het groene deel van huishoudelijk afval of houtproducten, nam in 2020 met 10 procent toe ten opzichte van een jaar eerder en steeg naar 119 PJ (petajoule). Deze stijging is grotendeels toe te schrijven aan het toegenomen gebruik van biomassa in kolencentrales. Energie uit biomassa draagt voor 6 procent bij aan het totale energieverbruik in Nederland. Dit blijkt uit nieuwe analyses van energiecijfers van het CBS.

Biomassa is met 54 procent de grootste bron van hernieuwbare energie in ons land, gevolgd door wind (23 procent) en zon (14 procent). Er zijn veel verschillende vormen van biomassa die ieder op een eigen manier worden benut.

Bruto eindverbruik biomassa naar bronnen
Periode	Vloeibare biotransportbrandstof (PJ)	Bij- en meestoken biomassa in centrales (PJ)	Afvalverbrandingsinstallaties (PJ)	Biomassa huishoudens (PJ)	Biomassaketels bedrijven (WKK) (PJ)	Biogas (PJ)	Biomassaketels bedrijven (warmte) (PJ)
1990	0	0	4,145	12,851	0,357	2,084	1,725
1991	0	0	4,351	12,776	0,347	2,557	1,725
1992	0	0	4,289	12,816	0,304	3,022	1,755
1993	0	0	4,467	12,944	0,237	3,354	1,786
1994	0	0	4,104	13,127	0,289	3,593	1,816
1995	0	0,016	4,3	13,347	0,378	3,733	1,946
1996	0	0,157	5,692	13,744	0,306	3,876	2,012
1997	0	0,15	8,227	13,851	0,326	3,765	2,077
1998	0	0,394	8,724	13,94	0,261	3,614	2,128
1999	0	0,608	9,09	13,999	0,415	3,773	2,196
2000	0	0,763	9,126	14,027	1,031	3,83	2,212
2001	0	2,186	9,01	13,938	1,145	3,92	2,268
2002	0	4,306	9,365	13,856	1,141	3,916	2,529
2003	0,134	2,942	9,272	14,186	1,055	3,835	2,836
2004	0,134	6,116	9,441	14,901	1,182	3,937	3,686
2005	0,101	13,109	9,798	15,664	1,378	3,752	4,106
2006	1,766	12,23	10,646	16,394	1,498	4,121	5,501
2007	13,031	7,359	10,988	16,377	1,63	4,658	6,145
2008	12,048	8,883	11,711	16,522	3,364	5,861	6,434
2009	15,606	10,353	13,135	16,763	4,332	7,047	6,512
2010	9,577	12,92	14,056	17,099	4,436	8,04	5,477
2011	13,438	12,377	16,393	17,414	3,853	8,184	5,222
2012	13,353	11,29	17,857	16,938	4,917	8,774	5,34
2013	12,924	6,948	18,526	17,012	5,34	9,601	5,474
2014	15,102	3,574	18,628	16,898	5,317	10,239	7,558
2015	13,315	1,884	20,711	16,743	6,459	10,903	8,692
2016	10,435	1,629	20,004	16,569	6,749	10,575	9,508
2017	13,483	2,335	19,941	16,432	9,461	10,554	9,823
2018	22,868	2,886	16,588	16,446	11,002	11,295	11,482
2019**	28,437	7,925	16,648	16,278	14,1	12,461	12,559
2020**	24,328	19,722	16,702	16,168	14,943	14,178	13,332
**nader voorlopige cijfers

Bruto eindverbruik biomassa naar bronnen
Periode	Vloeibare biotransportbrandstof (PJ)	Bij- en meestoken biomassa in centrales (PJ)	Afvalverbrandingsinstallaties (PJ)	Biomassa huishoudens (PJ)	Biomassaketels bedrijven (WKK) (PJ)	Biogas (PJ)	Biomassaketels bedrijven (warmte) (PJ)
1990	0	0	4,145	12,851	0,357	2,084	1,725
1991	0	0	4,351	12,776	0,347	2,557	1,725
1992	0	0	4,289	12,816	0,304	3,022	1,755
1993	0	0	4,467	12,944	0,237	3,354	1,786
1994	0	0	4,104	13,127	0,289	3,593	1,816
1995	0	0,016	4,3	13,347	0,378	3,733	1,946
1996	0	0,157	5,692	13,744	0,306	3,876	2,012
1997	0	0,15	8,227	13,851	0,326	3,765	2,077
1998	0	0,394	8,724	13,94	0,261	3,614	2,128
1999	0	0,608	9,09	13,999	0,415	3,773	2,196
2000	0	0,763	9,126	14,027	1,031	3,83	2,212
2001	0	2,186	9,01	13,938	1,145	3,92	2,268
2002	0	4,306	9,365	13,856	1,141	3,916	2,529
2003	0,134	2,942	9,272	14,186	1,055	3,835	2,836
2004	0,134	6,116	9,441	14,901	1,182	3,937	3,686
2005	0,101	13,109	9,798	15,664	1,378	3,752	4,106
2006	1,766	12,23	10,646	16,394	1,498	4,121	5,501
2007	13,031	7,359	10,988	16,377	1,63	4,658	6,145
2008	12,048	8,883	11,711	16,522	3,364	5,861	6,434
2009	15,606	10,353	13,135	16,763	4,332	7,047	6,512
2010	9,577	12,92	14,056	17,099	4,436	8,04	5,477
2011	13,438	12,377	16,393	17,414	3,853	8,184	5,222
2012	13,353	11,29	17,857	16,938	4,917	8,774	5,34
2013	12,924	6,948	18,526	17,012	5,34	9,601	5,474
2014	15,102	3,574	18,628	16,898	5,317	10,239	7,558
2015	13,315	1,884	20,711	16,743	6,459	10,903	8,692
2016	10,435	1,629	20,004	16,569	6,749	10,575	9,508
2017	13,483	2,335	19,941	16,432	9,461	10,554	9,823
2018	22,868	2,886	16,588	16,446	11,002	11,295	11,482
2019**	28,437	7,925	16,648	16,278	14,1	12,461	12,559
2020**	24,328	19,722	16,702	16,168	14,943	14,178	13,332
**nader voorlopige cijfers

Vloeibare biobrandstoffen (biobenzine en biodiesel) leveren de grootste bijdrage aan het totale bruto eindverbruik van biomassa: ruim 20 procent in 2020 (24 PJ). Dit verbruik is wel gedaald met 14 procent ten opzichte van een jaar eerder.
Het bij- en meestoken van biomassa in kolencentrales nam vorig jaar met bijna 150 procent toe en is goed voor bijna 17 procent van het verbruik van biomassa (20 PJ). Een andere belangrijke bijdrage wordt geleverd door de afvalverbrandingsinstallaties, goed voor bijna 17 PJ (14 procent). Het verbruik van biomassa is vanaf 2016 sterk toegenomen als gevolg van subsidieregelingen en internationale verplichtingen.

Herkomst houtige biomassa

In 2020 is 39 procent van de in totaal 3,9 miljoen ton houtige biomassa, gebruikt voor energieopwekking, afkomstig uit Nederland [1]. Dit betreft verbruik in installaties met een vermogen groter dan 1 megawatt (MW) en is exclusief gasvormige of vloeibare biobrandstoffen, of andere vaste biomassa. Ruim 25 procent van de houtige biomassa komt uit Noord-Amerika, 28 procent wordt geïmporteerd vanuit de Baltische Staten, Portugal, Spanje en Rusland. Onze buurlanden Duitsland en België zijn verantwoordelijk voor de aanvoer van 7 procent. Vrijwel alle gebruikte houtige biomassa bestaat uit rest- en afvalstromen.

Biomassa vooral omgezet in warmte

Ruim de helft van de biomassa, ongeveer 63 PJ van de in totaal 119 PJ, wordt gebruikt voor de productie van warmte. Het grootste aandeel hierin vormt de biomassa die door huishoudens wordt gestookt (bijna 26 procent), vooral in houtkachels. Ook biomassaketels bij bedrijven uitsluitend bedoeld voor warmteproductie dragen hier voor een belangrijk deel aan bij (21 procent).

Bruto eindverbruik biomassa naar toepassing
Energietoepassingen	Periode	Afvalverbrandingsinstallaties (PJ)	Bij- en meestoken biomassa in centrales (PJ)	Biomassa huishoudens (PJ)	Biomassaketels bedrijven (WKK) (PJ)	Biomassaketels bedrijven (warmte) (PJ)	Biogas (PJ)	Vloeibare biotransportbrandstof (PJ)
Elektriciteit	2019**	7,494	6,715	0	3,5	0	3,928	0
Elektriciteit	2020**	7,748	17,158	0	3,674	0	4,017	0
Warmte	2019**	9,154	1,21	16,278	10,6	12,559	7,752	2,64
Warmte	2020**	8,953	2,564	16,168	11,268	13,332	8,71	2,231
Vervoer	2019**	0	0	0	0	0	0,781	25,797
Vervoer	2020**	0	0	0	0	0	1,45	22,096
**nader voorlopige cijfers

Bruto eindverbruik biomassa naar toepassing
Energietoepassingen	Periode	Afvalverbrandingsinstallaties (PJ)	Bij- en meestoken biomassa in centrales (PJ)	Biomassa huishoudens (PJ)	Biomassaketels bedrijven (WKK) (PJ)	Biomassaketels bedrijven (warmte) (PJ)	Biogas (PJ)	Vloeibare biotransportbrandstof (PJ)
Elektriciteit	2019**	7,494	6,715	0	3,5	0	3,928	0
Elektriciteit	2020**	7,748	17,158	0	3,674	0	4,017	0
Warmte	2019**	9,154	1,21	16,278	10,6	12,559	7,752	2,64
Warmte	2020**	8,953	2,564	16,168	11,268	13,332	8,71	2,231
Vervoer	2019**	0	0	0	0	0	0,781	25,797
Vervoer	2020**	0	0	0	0	0	1,45	22,096
**nader voorlopige cijfers

Meer biomassa meegestookt voor elektriciteitsproductie

Biomassa wordt omgezet in elektriciteit, warmte en biobrandstoffen voor vervoer. De elektriciteitsproductie uit biomassa is in 2020 met 51 procent toegenomen, met name door het meestoken van biomassa in kolencentrales. Het aandeel biomassa in kolencentrales groeide van 10 procent in 2019 (goed voor bijna 7 PJ elektriciteit) naar 39 procent in 2020 (17 PJ elektriciteit). De inzet van biomassa in afvalverbrandingsinstallaties, biomassaketels bij bedrijven en biogas voor elektriciteitsproductie is ongeveer gelijk gebleven.

Daling verbruik biobrandstof voor vervoer

Het overgrote deel van het verbruik van biomassa voor vervoer bestaat uit bio(transport)brandstoffen (94 procent). Het overige deel is biogas dat opgewaardeerd is tot groen gas. Het verbruik van biobrandstoffen voor vervoer nam af van bijna 27 PJ in 2019 naar ruim 23 PJ in 2020, ondanks een verhoging van het verplichte percentage hernieuwbare energie voor vervoer voor leveranciers van motorbrandstoffen.

Bronnen

StatLine - Hernieuwbare energie en verbruik
StatLine – Biomassa
StatLine - Totale energiebalans

Relevante links

Publicatie - Hernieuwbare Energie in Nederland 2020
[1] PBE Jaarrapportage 2020 – Gebruik biomassa in Nederland
Nieuwsbericht - 11 procent energieverbruik in 2020 afkomstig uit hernieuwbare bronnen
Nieuwsbericht - Eerste resultaten hernieuwbare energie voor vervoer 2020
Nieuwsbericht - Energieverbruik met 3 procent gedaald in 2020