Ondernemersvertrouwen hoger aan begin derde kwartaal
Jaar | Kwartaal | Ondernemersvertrouwen |
---|---|---|
2008 | 4e kwartaal | -7,0 |
2009 | 1e kwartaal | -24,3 |
2009 | 2e kwartaal | -29,7 |
2009 | 3e kwartaal | -23,5 |
2009 | 4e kwartaal | -13,5 |
2010 | 1e kwartaal | -7,1 |
2010 | 2e kwartaal | 0,5 |
2010 | 3e kwartaal | 3,4 |
2010 | 4e kwartaal | 6,1 |
2011 | 1e kwartaal | 7,2 |
2011 | 2e kwartaal | 10,1 |
2011 | 3e kwartaal | 3,2 |
2011 | 4e kwartaal | -4,4 |
2012 | 1e kwartaal | -6,3 |
2012 | 2e kwartaal | -6,8 |
2012 | 3e kwartaal | -8,6 |
2012 | 4e kwartaal | -9,2 |
2013 | 1e kwartaal | -10,7 |
2013 | 2e kwartaal | -11,7 |
2013 | 3e kwartaal | -8,7 |
2013 | 4e kwartaal | -2,7 |
2014 | 1e kwartaal | 1,6 |
2014 | 2e kwartaal | 4,7 |
2014 | 3e kwartaal | 2,9 |
2014 | 4e kwartaal | 4,9 |
2015 | 1e kwartaal | 5,6 |
2015 | 2e kwartaal | 5,4 |
2015 | 3e kwartaal | 8,7 |
2015 | 4e kwartaal | 7,4 |
2016 | 1e kwartaal | 9,3 |
2016 | 2e kwartaal | 8,8 |
2016 | 3e kwartaal | 7,9 |
2016 | 4e kwartaal | 9,2 |
2017 | 1e kwartaal | 14,7 |
2017 | 2e kwartaal | 15,5 |
2017 | 3e kwartaal | 15,9 |
2017 | 4e kwartaal | 13,4 |
2018 | 1e kwartaal | 18,1 |
2018 | 2e kwartaal | 14,2 |
2018 | 3e kwartaal | 15,0 |
2018 | 4e kwartaal | 13,4 |
2019 | 1e kwartaal | 10,6 |
2019 | 2e kwartaal | 12,0 |
2019 | 3e kwartaal | 10,6 |
2019 | 4e kwartaal | 6,6 |
2020 | 1e kwartaal | 6,4 |
2020 | 2e kwartaal | -37,2 |
2020 | 3e kwartaal | -19,3 |
2020 | 4e kwartaal | -4,0 |
2021 | 1e kwartaal | -6,0 |
2021 | 2e kwartaal | 2,3 |
2021 | 3e kwartaal | 18,4 |
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW |
Vertrouwen nam binnen horeca het meest toe
Binnen vrijwel alle bedrijfstakken nam het ondernemersvertrouwen toe en waren ondernemers positief gestemd. Het pessimisme onder de horecaondernemers sloeg om en de horeca was aan het begin van het derde kwartaal van 2021 zelfs de meest optimistische bedrijfstak. De afgelopen vijf kwartalen waren horecaondernemers juist nog het somberst gestemd. Begin juli was de omzetverwachting binnen de horeca positiever. Ook gaven horecaondernemers aan dat de gerealiseerde omzet en het economisch klimaat in de afgelopen drie maanden verbeterden. Begin april was de horeca nog gesloten.
Ondernemers binnen de bouwnijverheid waren net als voorgaand kwartaal positief gestemd, maar het ondernemersvertrouwen nam wel iets af. Binnen de verhuur en handel van onroerend goed hielden de positieve en negatieve ondernemers elkaar in balans.
Bedrijfstak | 3e kwartaal 2021 | 2e kwartaal 2021 |
---|---|---|
Niet-financieel bedrijfsleven | 18,4 | 2,3 |
Horeca | 39,8 | -32,6 |
Groothandel en handelsbemiddeling | 25,9 | 12,3 |
Vervoer en opslag | 23,0 | -3,9 |
Zakelijke dienstverlening | 16,2 | 6,5 |
Autohandel en - reparatie | 16,1 | -6,2 |
Informatie en communicatie | 15,7 | 4,9 |
Delfstoffenwinning | 15,2 | -4,8 |
Bouwnijverheid | 13,2 | 14,3 |
Industrie | 12,3 | 6,5 |
Detailhandel (niet in auto's) | 5,7 | -1,6 |
Verhuur en handel van onroerend goed | 0,0 | -0,1 |
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW |
Meer ondernemers ervaren personeelstekort
In de Conjunctuurenquête wordt elk kwartaal gevraagd welke belemmeringen ondernemers ervaren bij de productie en bij zakelijke activiteiten. Bijna 32 procent van de ondernemers ervaarde aan het begin van het derde kwartaal 2021 helemaal geen belemmeringen bij de bedrijfsactiviteiten. De belemmering waarmee ondernemers aan het begin van het derde kwartaal het meest mee werden geconfronteerd was personeelstekort, ongeveer 23 procent gaf dit aan. Dit is meer dan het dubbele van het gemiddelde voor dezelfde periode in de jaren 2012–2020.
Het percentage ondernemers dat met een personeelstekort kampte lag begin juli 2021 binnen alle bedrijfstakken hoger dan het langjarig gemiddelde. Binnen de zakelijke dienstverlening, waaronder bijvoorbeeld uitzendbureaus en autoverhuurbedrijven vallen, was het aantal ondernemers dat personeelstekort als belangrijkste belemmering ervaarde relatief het grootst, namelijk ruim 35 procent. Het aantal horecaondernemers dat een personeelstekort ervaarde lag meer dan driemaal zo hoog als het langjarig gemiddelde. Ook nam het aantal ondernemers dat personeelstekorten meldde relatief veel toe in de detailhandel en in de cultuursector.
Bedrijfstak | 3e kwartaal 2021 (% bedrijven) | 3e kwartaal 2012-2020 (gemiddeld) (% bedrijven) |
---|---|---|
Niet-financieel bedrijfsleven | 23,1 | 10,6 |
Zakelijke dienstverlening | 35,4 | 16,1 |
Horeca | 30,8 | 10,1 |
Informatie en communicatie | 25,5 | 16,7 |
Vervoer en opslag | 25,1 | 12,8 |
Industrie | 22,0 | 9,5 |
Autohandel en -reparatie | 21,3 | 8,4 |
Landbouw, bosbouw en visserij | 19,6 | 6,8 |
Bouwnijverheid | 19,5 | 11,4 |
Groothandel en handelsbemiddeling | 16,2 | 7,6 |
Detailhandel (niet in auto's) | 15,5 | 4,4 |
Cultuur, sport en recreatie | 14,3 | 4,3 |
Overige dienstverlening | 13,9 | 8,0 |
Delfstoffenwinning | 12,5 | 7,0 |
Verhuur en handel van onroerend goed | 10,1 | 5,7 |
Bron: CBS, EIB, KVK, MKB-Nederland, VNO-NCW |
Dit is een gezamenlijke publicatie van:
Bronnen
- StatLine – Ondernemersvertrouwen; bedrijfstakken
- StatLine – Conjunctuurenquête Nederland; kwartaal; bedrijfstakken
Relevante links
- Website - Staat van het MKB
- Website - Ondernemersplein
- Nieuwsbericht - Ondernemers positiever, maar nog niet alle bedrijfstakken optimistisch