Minder faillissementen na corona dan in veel EU-landen

18-6-2021 00:00

Het aantal faillissementen ligt in Nederland op een historisch laag niveau. Sinds de coronacrisis nam dit aantal kwartaal op kwartaal af, maar binnen de Europese Unie (EU) is een tegengestelde ontwikkeling gaande. In het tweede kwartaal van 2020 daalde het aantal faillissementen daar nog, om vervolgens meerdere kwartalen op rij te stijgen. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers van Eurostat over de faillissementen in de Europese Unie vanaf 2015.

Het aantal faillissementen binnen de EU was in 2020 net als in Nederland lager dan in 2015. Vanaf het derde kwartaal 2017 tot halverwege 2019 lieten de Nederlandse faillissementen een licht stijgende trend zien, rond 60 procent van het aantal in 2015. Het aantal faillissementen binnen de EU was vanaf eind 2016 enkele jaren stabiel op ongeveer 80 procent van het niveau van 2015. Hierop volgde begin 2020 een daling die doorzette tot in het tweede kwartaal. Daarna steeg het aantal faillissementen binnen de EU, terwijl het aantal in Nederland fors daalde. Dit kan niet los worden gezien van de overheidssteun in verband met corona voor Nederlandse bedrijven. Niet binnen alle EU-landen werd in dezelfde mate steun verleend en ook het palet aan ingezette steunmaatregelen verschilde per land.

Faillissementen (seizoengecorrigeerd)¹⁾
Jaar	Kwartaal	Europese Unie (2015 = 100)	Nederland (2015 = 100)
2015	1e kwartaal	105,8	116,1
2015	2e kwartaal	100,6	98,6
2015	3e kwartaal	100,1	90,0
2015	4e kwartaal	93,6	94,4
2016	1e kwartaal	89,8	92,7
2016	2e kwartaal	89,9	84,8
2016	3e kwartaal	85,4	76,7
2016	4e kwartaal	81,8	79,0
2017	1e kwartaal	81,8	72,3
2017	2e kwartaal	80,7	66,7
2017	3e kwartaal	79,7	61,4
2017	4e kwartaal	81,9	58,2
2018	1e kwartaal	79,9	60,0
2018	2e kwartaal	82,3	60,3
2018	3e kwartaal	78,7	61,2
2018	4e kwartaal	80,7	60,7
2019	1e kwartaal	81,2	60,3
2019	2e kwartaal	78,9	63,5
2019	3e kwartaal	80,9	65,6
2019	4e kwartaal	81,6	64,2
2020	1e kwartaal	68,4	61,6
2020	2e kwartaal	52,7	65,4
2020	3e kwartaal	65,1	46,0
2020	4e kwartaal	67,0	39,3
2021	1e kwartaal	70,9	31,4
Bron: CBS, Eurostat
¹⁾ Niet van alle landen is de data beschikbaar, voor het EU-totaal heeft Eurostat een schatting gemaakt voor de ontbrekende landen.

Faillissementen (seizoengecorrigeerd)¹⁾
Jaar	Kwartaal	Europese Unie (2015 = 100)	Nederland (2015 = 100)
2015	1e kwartaal	105,8	116,1
2015	2e kwartaal	100,6	98,6
2015	3e kwartaal	100,1	90,0
2015	4e kwartaal	93,6	94,4
2016	1e kwartaal	89,8	92,7
2016	2e kwartaal	89,9	84,8
2016	3e kwartaal	85,4	76,7
2016	4e kwartaal	81,8	79,0
2017	1e kwartaal	81,8	72,3
2017	2e kwartaal	80,7	66,7
2017	3e kwartaal	79,7	61,4
2017	4e kwartaal	81,9	58,2
2018	1e kwartaal	79,9	60,0
2018	2e kwartaal	82,3	60,3
2018	3e kwartaal	78,7	61,2
2018	4e kwartaal	80,7	60,7
2019	1e kwartaal	81,2	60,3
2019	2e kwartaal	78,9	63,5
2019	3e kwartaal	80,9	65,6
2019	4e kwartaal	81,6	64,2
2020	1e kwartaal	68,4	61,6
2020	2e kwartaal	52,7	65,4
2020	3e kwartaal	65,1	46,0
2020	4e kwartaal	67,0	39,3
2021	1e kwartaal	70,9	31,4
Bron: CBS, Eurostat
¹⁾ Niet van alle landen is de data beschikbaar, voor het EU-totaal heeft Eurostat een schatting gemaakt voor de ontbrekende landen.

Bij slechts drie EU-landen die data leverden was het aantal faillissementen in het eerste kwartaal van 2021 hoger dan in dezelfde periode een jaar eerder. In Roemenië was de toename met 150 procent het sterkst en ook in Spanje is het aantal faillissementen meer dan verdubbeld. In België, Frankrijk en Duitsland was het aantal faillissementen in het eerste kwartaal van 2021 juist lager dan in het eerste kwartaal 2020. De daling van het aantal faillissementen in ons land was relatief sterker.

Kwartaal op kwartaal grote schommelingen

In de kwartalen voorafgaand aan de corona-uitbraak schommelde het aantal faillissementen in België, Frankrijk en Duitsland, al was de trend dalend. Het aantal faillissementen steeg in Nederland in deze periode licht en daalde vanaf het derde kwartaal 2020. In België en Frankrijk nam het aantal faillissementen in het tweede kwartaal juist sterk af. Het daaropvolgende kwartaal nam het aantal faillissementen in de twee landen weer toe, maar bereikte niet meer het niveau van vóór de coronacrisis. In Duitsland daalde het aantal faillissementen in het derde kwartaal van 2020, maar die was niet zo sterk als de afname in Nederland.

Faillissementen
Jaar	Kwartaal	Nederland (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)	België (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)	Duitsland (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)	Frankrijk (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)
2020	1e kwartaal	-4,0	-0,6	3,9	-25,3
2020	2e kwartaal	6,2	-52,4	-8,2	-38,0
2020	3e kwartaal	-29,7	55,4	-20,4	38,8
2020	4e kwartaal	-14,6	-19,4	1,0	-7,2
2021	1e kwartaal	-20,1	-7,3	7,2	-13,2
Bron: CBS, Eurostat

Faillissementen
Jaar	Kwartaal	Nederland (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)	België (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)	Duitsland (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)	Frankrijk (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)
2020	1e kwartaal	-4,0	-0,6	3,9	-25,3
2020	2e kwartaal	6,2	-52,4	-8,2	-38,0
2020	3e kwartaal	-29,7	55,4	-20,4	38,8
2020	4e kwartaal	-14,6	-19,4	1,0	-7,2
2021	1e kwartaal	-20,1	-7,3	7,2	-13,2
Bron: CBS, Eurostat

In België, Frankrijk en Duitsland werd naast steunmaatregelen zoals in Nederland ook ingezet op een specifieke maatregel ter voorkoming van faillissementen. Zo werd in België een moratorium op faillissementen ingesteld tot halverwege juni 2020. Hierdoor kon de faillissementsprocedure niet worden gestart voor ondernemingen die tot 18 maart nog in goede gezondheid verkeerden. In Frankrijk en Duitsland werden soortgelijke wijzigingen in faillissementsprocedures doorgevoerd.

Recordaantal Spaanse horecafaillissementen

In het eerste kwartaal van 2020 daalde weliswaar het aantal faillissementen in Nederland, maar gingen wel bijna 30 procent meer horecabedrijven failliet. In het tweede kwartaal van 2020 was de toename 25 procent. In Spanje, Italië en onze buurlanden daalde het aantal faillissementen binnen de horeca in dat kwartaal juist, in Italië zelfs met bijna 60 procent. In het derde kwartaal daalde het aantal faillissementen in de horeca in Nederland met bijna 47 procent, terwijl dit in Spanje en Italië fors steeg, ook in het vierde kwartaal. In het eerste kwartaal van 2021 was het aantal horecafaillissementen in Spanje meer dan drie keer zo hoog als in 2019.

Faillissementen binnen de horeca
Jaar	Kwartaal	Nederland (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)	België (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)	Duitsland (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)	Frankrijk (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)	Italië (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)	Spanje (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)
2020	1e kwartaal	28,4	6,3	1,0	-26,8	-21,9	-26,3
2020	2e kwartaal	25,1	-47,8	-3,4	-32,8	-59,2	-17,8
2020	3e kwartaal	-46,8	31,2	-16,2	40,4	135,8	179,5
2020	4e kwartaal	0,7	-23,4	-2,8	-17,5	28,2	22,3
2021	1e kwartaal	-32,7	-15,2	2,3	-36,6	-0,3	40,5
Bron: CBS, Eurostat

Faillissementen binnen de horeca
Jaar	Kwartaal	Nederland (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)	België (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)	Duitsland (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)	Frankrijk (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)	Italië (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)	Spanje (% verandering t.o.v. voorgaand kwartaal)
2020	1e kwartaal	28,4	6,3	1,0	-26,8	-21,9	-26,3
2020	2e kwartaal	25,1	-47,8	-3,4	-32,8	-59,2	-17,8
2020	3e kwartaal	-46,8	31,2	-16,2	40,4	135,8	179,5
2020	4e kwartaal	0,7	-23,4	-2,8	-17,5	28,2	22,3
2021	1e kwartaal	-32,7	-15,2	2,3	-36,6	-0,3	40,5
Bron: CBS, Eurostat

Bronnen

Eurostat - Business registration and bankruptcy index

Relevante links

Privacy - Privacyregels CBS