Vooral meisjes kregen in schooljaar 2019/’20 een lager eindadvies

Een leeg lokaal
© Hollandse Hoogte / Kees van de Veen
Basisschoolleerlingen in groep 8 van het schooljaar 2019/’20 kregen te maken met een definitief schooladvies dat lager uitviel dan in voorgaande jaren. Door het vervallen van de eindtoets vanwege de coronacrisis kon het schooladvies niet naar boven bijgesteld worden. Vooral meisjes en leerlingen uit lagere sociaaleconomische klassen kregen te maken met een lager eindadvies. Dit blijkt uit onderzoek van het CBS.

Definitief schooladvies groep 81
Categorieën2019/'203 (%)2018/'19 (%)2017/'18 (%)
Vso/pro/vmbo-b ²7,66,56,9
Vmbo-b/k4,13,73,5
Vmbo-k10,19,29,2
Vmbo-k/gt4,94,53,6
Vmbo-gt18,217,717,8
Vmbo-gt/havo9,79,88,8
Havo17,117,618,7
Havo/vwo10,210,810,1
Vwo18,120,321,3
1) Alle leerlingen in groep 8 die een advies kregen, inclusief de leerlingen die geen eindtoets maakten. 2) Bij het advies vso/pro/vmbo-b zijn de adviezen vso, pro en vmbo-b samengenomen. 3) In 2019/'20 was het eerste advies ook het definitieve advies, omdat de eindtoets niet werd afgenomen.

Basisschoolleerlingen krijgen in groep 8 een schooladvies voor het vervolgonderwijs. Dit advies kan nog naar boven worden bijgesteld als zij op basis van de eindtoets een hoger advies halen. In schooljaar 2018/’19 kreeg 23 procent van de leerlingen met een hogere score op de eindtoets ook een bijstelling van het schooladvies.

Omdat in het schooljaar 2019/’20 de eindtoets verviel, was het eerste schooladvies ook meteen het definitieve advies. Dat viel gemiddeld lager uit dan in voorgaande jaren. Zo werd er met 44,8 procent vaker een advies gegeven op vmbo-gt-niveau of lager. Dat was een jaar daarvoor nog 41,5 procent.

Het aandeel leerlingen met een definitief advies voor vmbo-gt/havo of hoger kwam vorig jaar op 55,2 procent, een jaar eerder was dat 58,5 procent.

Meisjes hadden vaker lager advies

De daling van het definitieve advies in 2019/’20 is sterker te zien bij meisjes dan bij jongens. In 2019/’20 lag het aandeel meisjes met een definitief advies voor vmbo-gt/havo of hoger 6,9 procent lager dan een jaar eerder. Onder jongens bedroeg de afname 4,4 procent.

Meisjes behaalden in het verleden vaker dan jongens een hogere score op de eindtoets en kregen daarna ook vaker dan jongens een bijstelling van het schooladvies. Zo kreeg in het schooljaar 2018/’19 22,5 procent van de jongens die hoger scoorde op de eindtoets een bijstelling van het advies naar boven, van de meisjes 23,7 procent.

Hoe lager het inkomen, hoe lager het gemiddelde advies

Niet alleen meisjes kregen in schooljaar 2019/’20 te maken met een lager definitief advies door het vervallen van de eindtoets, dit geldt ook voor leerlingen uit de lagere sociaaleconomische groepen.

Zo kreeg 37,5 procent van de leerlingen in het eerste inkomenskwintiel in 2019/’20 een definitief advies voor vmbo-gt/havo of hoger. Een jaar eerder was dat hoger, 41,8 procent.

Definitief advies vmbo-gt/havo of hoger naar inkomen huishouden1
JaartalPercentage (%)
Totaal
2019/'2055,2
2018/'1958,5
1e 20% groep
2019/'2037,5
2018/'1941,8
2e 20% groep
2019/'2044,4
2018/'1947,7
3e 20% groep
2019/'2051,4
2018/'1954,6
4e 20% groep
2019/'2061,9
2018/'1964,8
5e 20% groep
2019/'2074,3
2018/'1977,8
1) In 2019/'20 was het eerste advies ook het definitieve advies, omdat de eindtoets niet werd afgenomen.

Leerlingen met een naar boven bijgesteld advies functioneren later vaak op lager niveau

Als leerlingen een naar boven bijgesteld advies krijgen, betekent dit niet altijd dat ze dat niveau ook kunnen vasthouden in het voortgezet onderwijs. Van de achtstegroepers uit 2015/’16 die een bijgesteld advies hebben gekregen, zat 18,4 procent drie jaar later op een lager niveau dan het definitieve advies.

Van de kinderen die wel in aanmerking kwamen voor een bijstelling, maar wiens schooladvies niet werd verhoogd, is het aandeel dat naar een lager niveau stroomde met 6,8 procent lager. Deze leerlingen volgden na drie jaar ook vaker onderwijs op een hoger niveau dan leerlingen van wie het definitieve advies door een hogere toetsscore wel werd bijgesteld.

Van de achtstegroepers uit 2015/’16 die geen bijgesteld advies kregen en daar ook niet voor in aanmerking kwamen, zat 13 procent van de onvertraagden drie jaar later op een lager niveau dan het schooladvies.

Volgt in leerjaar 3, onvertraagd, onderwijs op lager niveau dan definitief advies, 2018/’191)
CategorieHogere eindtoets, geen bijgesteld advies (%)Hogere eindtoets, bijgesteld advies (%)Geen reden tot bijstelling (%)
Vmbo-k6,413,614,4
Vmbo-k/gt2,55,56,6
Vmbo-gt7,521,416,1
Vmbo-gt/havo2,55,94,9
Havo12,331,824,7
Havo/vwo3,611,89,1
Vwo ²22,010,8
1)Leerlingen met een definitief advies vmbo-b of vmbo-b/k kunnen per definitie niet afzakken naar een lager schoolniveau. 2)Leerlingen met een definitief advies vwo kunnen per definitie niet opstromen naar een hoger schoolniveau.