Minder geschonken onder verruimde vrijstelling voor de eigen woning

© Hollandse Hoogte / David Rozing
In 2017 is de mogelijkheid om een ton belastingvrij te schenken ten behoeve van de eigen woning opnieuw geïntroduceerd. Er werd in 2017 en 2018 ongeveer 35 duizend keer gebruik van gemaakt, aanzienlijk minder dan in de eerste periode. In 2017 bedroeg de gemiddelde waarde van een schenking onder deze vrijstellingsregeling 63,2 duizend euro. De helft van deze woonschenkingen had een waarde van 50 duizend euro of minder. Dat meldt het CBS op basis van nieuwe cijfers.

In 2013 en 2014 werd de extra verruimde vrijstelling van een ton voor een woonschenking voor het eerst geïntroduceerd. Van deze vrijstellingsregeling, die in die jaren nog een tijdelijk karakter had,  werd destijds ruim 150 duizend keer gebruik van gemaakt. Sinds deze regeling vanaf 2017 opnieuw en blijvend van kracht is wordt er minder vaak een beroep op gedaan. In 2017 werd bijna 24 duizend keer gebruik gemaakt van de regeling en in 2018 ruim 10 duizend keer. Het gemiddelde geschonken bedrag was 63,2 duizend euro in 2017 en 61,5 duizend euro in 2018. Een woonschenking van ouder op kind is gemiddeld over beide jaren 10 duizend euro hoger dan een woonschenking tussen overige relaties.

Naast schenkingen voor een woning werden in 2017 bijna 42 duizend andere schenkingen gedaan en in 2018 bijna 39 duizend, vergelijkbaar met het aantal schenkingen in de periode 2010-2016. In 2010 is de wetgeving rondom schenkingen gewijzigd. Het belastingstelsel werd vereenvoudigd, de belastingtarieven werden opgeschroefd maar er kon een hoger bedrag belastingvrij geschonken worden als de schenking voor een studie of de eigen woning werd gebruikt. Het aantal geregistreerde reguliere schenkingen halveerde bijna. 

Het gaat in dit bericht uitsluitend over schenkingen waarvoor aangifte bij de Belastingdienst is gedaan. Dit betreft jaarlijkse schenkingen die boven het vrijgestelde bedrag (in 2018 € 5 363 voor schenkingen aan kinderen en € 2 147 voor schenkingen aan anderen) uitkomen én schenkingen ten behoeve van de studie of eigen woning, ook als deze onder het vrijgestelde bedrag blijven. Omdat de fiscale afwikkeling van de schenkingen drie jaar kan duren, gelden de cijfers over 2017 en 2018 als voorlopig. Mogelijk is het aantal schenkingen in 2018 nog wat hoger.

Bijna 1,5 miljard euro geschonken ten behoeve van de eigen woning in 2017

In 2017 werd in totaal voor ruim 4,4 miljard euro bruto geschonken. Hiervan werd ruim 2,8 miljard euro geschonken onder de reguliere vrijstelling. Het grootste deel van dit bedrag kwam terecht bij de 45- tot 50-jarigen. Woonschenkingen onder de verruimde vrijstelling van een ton hadden een bruto waarde van bijna 1,5 miljard euro. Hiervan ging bijna 0,5 miljard naar de 25- tot 30-jarigen. Voor dit type schenking geldt sinds 2017 dat de ontvanger (of diens wettelijke partner) maximaal 40 jaar oud mag zijn. In 2013 en 2014 werd er geen leeftijdsbeperking aan deze vrijstellingsregeling gesteld. De ontvanger van deze woonschenking was in die jaren meestal een 40-plusser.

Verruimde vrijstelling van ton bij woonschenkingen meestal niet maximaal benut

Geschonken wordt er doorgaans in afgeronde bedragen zoals 10 duizend, 25 duizend en 50 duizend euro of een ton. In 2017 lag het geschonken bedrag van de reguliere ouder-kind schenkingen opvallend vaak rond het grensbedrag voor toepassen van het hogere belastingtarief (€ 122 269 in 2017). Van de woonschenkingen onder de verruimde vrijstelling van een ton heeft bijna 30 procent precies de waarde van een ton. De helft had een waarde van 50 duizend euro of minder. 

Het is sinds 2017 mogelijk om deze vrijstelling over drie opeenvolgende jaren te gebruiken. Vooralsnog ontving minder dan 2 procent van de ontvangers van een woonschenking in 2017 ook in 2018 een dergelijke schenking. Werd er al eerder een woonschenking onder een verruimde vrijstelling gedaan, dan mag er afhankelijk van het jaar van de schenking een aanvullende schenking worden gedaan. Er gelden hiervoor overgangsregelingen. 

In 2017 meer woonschenking naar overige relaties

De meeste schenkingen gaan van ouder op kind. Van schenkingen onder de reguliere vrijstelling gaat sinds 2010 jaarlijks ongeveer 87 procent ouder op kind. Bij woonschenkingen onder de verruimde vrijstelling van een ton is het aandeel schenkingen dat niet van ouder op kind gestegen. In 2014 ging 11,4 procent van de woonschenkingen naar overige relaties, in 2017 was dat 16,2 procent.

Bronnen

Relevante links