Meer vermogen nagelaten in 2018

Het doorsnee nagelaten vermogen van alle overledenen kwam in 2018 uit op 24,8 duizend euro. Dat wil zeggen dat de helft van de nalatenschappen meer waard was en de andere helft minder. Dit bedrag was 900 euro hoger dan in 2017, maar nog steeds 600 euro lager dan in 2011, het jaar waarin het nagelaten bedrag in doorsnee het hoogst was (25,4 duizend euro). 

De doorlooptijd van het invullen en definitief vaststellen van de aangifte successie is lang. Dat is de reden dat de meest recente cijfers betrekking hebben op nalatenschappen over 2018 en cijfers over 2017 en 2018 voorlopig zijn.

Eigenwoningbezit onder overledenen gestegen

De stijging van het doorsnee nagelaten vermogen werd voornamelijk veroorzaakt door de stijging van de waarde van de nagelaten eigen woning. De woning is jaarlijks het grootste bestanddeel van het totale bedrag aan nagelaten vermogen. Vanaf 2016 steeg de doorsnee waarde van de nagelaten woning tot 151 duizend euro in 2018. In 2015 was de doorsnee waarde van de nagelaten woning nog 135 duizend euro, het laagste niveau sinds 2007 (start van de reeks waarneming van nalatenschappen). De daling begon na 2010 en hing samen met de dalende waarde van woningen in die periode.

Behalve de doorsnee waarde van de woning steeg ook het aandeel van de overledenen dat een eigen woning naliet. Onder invloed van het groeiende eigenwoningbezit onder ouderen steeg het aandeel overledenen dat een eigen woning naliet met 10 procentpunt van 18 procent in 2007 tot 28 procent in 2018. 

Kinderen ontvangen het vaakst, partners het meest

Nalatenschappen moeten na het overlijden bij de Belastingdienst worden aangegeven door de ontvanger als één van de ontvangers een bedrag ontvangt waarover belasting verschuldigd is. Dat is jaarlijks voor zo’n 30 procent van alle overledenen en ruim 60 procent van het nagelaten bedrag het geval. In 2018 is voor 193 duizend ontvangers aangifte van een erfenis gedaan met een totale waarde van 11,5 miljard euro. Hierover werd 1,3 miljard euro erfbelasting afgedragen.

De helft van het aantal erfenissen gaat van ouder naar kind. Daarnaast gaat een groot deel van de erfenissen naar overige ontvangers (31 procent), de partner (9 procent) of de kleinkinderen (9 procent). Het kleinste deel (1 procent) gaat naar maatschappelijke organisaties.

Na de partner (netto 85,5 duizend euro) ontvingen kinderen van overledenen in doorsnee het hoogste bedrag. In 2018 was dat netto 31,5 duizend euro. Overige ontvangers kregen in doorsnee 7,4 duizend euro na afdracht van erfbelasting. De gemiddelde belastingdruk is aanzienlijk hoger voor overige ontvangers dan voor partners of kinderen, omdat zij een veel lagere vrijstelling kennen en een hoger belastingtarief.