Jaarrapport Jeugdmonitor: ontwikkeling kernindicatoren 2015 tot en met 2019

Sinds de inwerkingtreding van de Jeugdwet vijf jaar geleden zijn gemeenten verantwoordelijk voor alle jeugdhulpverlening. Het Jaarrapport van de Jeugdmonitor beschrijft hoe het jeugdzorggebruik is verlopen in deze periode. Daarnaast brengen vijf kernindicatoren in beeld hoe het in bredere zin met de jeugd gaat, namelijk kinderen die leven in een gezin dat afhankelijk is van bijstand, derdeklas vmbo’ers, werkzame jongeren, jonge geregistreerde verdachten en alcoholgebruik.

In 2019 meer jongeren met jeugdzorg

In 2019 ontvingen 443 duizend jongeren jeugdzorg. Dat is 10 procent van alle jongeren tot 23 jaar. In 2015 was dit 8,5 procent. Het aantal jongeren met een vorm van jeugdzorg is sinds 2015 toegenomen, met name het aantal jongeren met jeugdhulp. Deze toename kwam vooral doordat jongeren langer jeugdhulp ontvingen. Uit de nieuwe, voorlopige cijfers over de eerste helft van 2020 blijkt overigens dat het aantal jongeren met jeugdzorg iets lijkt af te nemen.

Daling bijstandskinderen zette door in 2019

Eind 2019 waren er 204 duizend kinderen jonger dan 18 jaar die leefden in een bijstandsgezin, dat is 6,1 procent van alle kinderen in die leeftijd. In 2015 was dit 6,6 procent. Tot 2016 nam het aantal bijstandskinderen nog toe, met name door de nasleep van de vorige economische crisis en een grotere toestroom van vluchtelingen. In de afgelopen drie jaar is dit percentage gedaald.

Minder vmbo’ers in het derde leerjaar

In het schooljaar 2019/’20 zaten bijna 194 duizend leerlingen in het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs. Ruim 51 procent van deze leerlingen zat op het vmbo. In 2015/’16 was dat nog 54 procent. De daling in het aandeel vmbo-leerlingen is vooral te zien bij vmbo-basis. In de loop der jaren is het aandeel leerlingen in vmbo-basis gedaald en in havo en vwo gestegen.

Arbeidsdeelname van jongeren in 2019 toegenomen

In 2019 had 68 procent van de 15- tot 27-jarigen betaald werk, dat zijn ruim 1,7 miljoen jongeren. Vanaf 2014 nam het percentage werkzame jongeren gestaag toe. Jongeren die het onderwijs hebben verlaten, zijn vaker aan het werk dan jongeren die nog onderwijs volgen: in 2019 had 83 procent van de niet-onderwijsvolgende jongeren en 62 procent van de onderwijsvolgende jongeren werk. Na het uitbreken van de coronacrisis dit jaar daalde het percentage jongeren met betaald werk in het tweede kwartaal overigens aanzienlijk. In het derde kwartaal is er weer een licht herstel van de arbeidsdeelname zichtbaar onder onderwijsvolgende jongeren.

Drankgebruik tussen 2015 en 2019 onveranderd

Het aandeel jongeren van 12 tot 25 jaar dat wel eens alcohol heeft gedronken, is in de periode van 2015 tot en met 2019 niet significant veranderd. Dat geldt zowel voor de jongeren van 12 tot 18 jaar als voor de jongvolwassenen van 18 tot 25 jaar. In 2019 heeft 61 procent van de jongeren van 12 tot 25 jaar wel eens alcohol gedronken. Het gaat om 35 procent van de 12- tot 18-jarigen en 84 procent van de jongvolwassenen.

Dalende trend aandeel verdachten

Volgens voorlopige cijfers werden in 2019 bijna 55 duizend jongeren van 12 tot 25 jaar geregistreerd als verdachte van een misdrijf, 1,8 procent van alle jongeren van die leeftijd. Dit is een kleine toename ten opzichte van 2018, in de jaren daarvoor was een dalende trend te zien. In 2015 was 2,3 procent van de jongeren geregistreerd als verdachte.