Waarde van olie- en gasreserve met 95 procent afgenomen sinds 2013

Een belangrijke oorzaak van de daling van de waarde van de reserves is het kabinetsbeleid om vanaf 2014 de gaswinning steeds verder af te bouwen, waardoor de verwachte opbrengsten van toekomstige winning sterk naar beneden zijn bijgesteld. De sterke waardedaling van de Nederlandse aardolie- en aardgasreserves komt daarnaast ook doordat de aardgasprijs sinds 2013 met 37 procent is gedaald. De huidige aardgasprijs wordt gebruikt om toekomstige opbrengsten te schatten. 

Aardgaswinning Groninger veld sterk afgenomen

De aardgasbaten droegen flink bij aan de economische voorspoed. Er was ook een keerzijde: door de grootschalige gaswinning daalde de druk in de bodem en ontstonden bodemdalingen, met aardbevingen tot gevolg. Begin 2014 werd daarom besloten om de gaswinning in Groningen in dat jaar terug te schroeven tot 42,5 miljard kubieke meter. In 2013 werd er nog 53,9 miljard kubieke meter gas gewonnen. Door het productieplafond hoopte men de kans op aardbevingen in het winningsgebied te verkleinen. In de jaren hierna is het productieplafond voor Gronings gas diverse malen verlaagd. Recent is besloten dat in 2022 de structurele gaswinning in Groningen moet zijn beëindigd. 

Uit de aardgasreserves buiten Groningen (de zogenoemde kleine velden) wordt het overige Nederlandse gas gewonnen. Ook uit deze velden daalt de productie door met name de lage gasprijs, de afbouw van gasinfrastructuur en de weerstand tegen fossiele brandstoffen in de maatschappij en bij investeerders.

Gasverbruik in Nederland nauwelijks gedaald

Het aardgasverbruik in Nederland is slechts licht afgenomen van 44,2 miljard kubieke meter in 2013 naar 42,5 miljard kubieke meter in 2019. Deze daling had vooral te maken met het feit dat 2013 een relatief koud jaar was. Het aandeel van aardgas in de binnenlandse energievoorziening bleef in deze periode onveranderd 44 procent. Het geleidelijk dichtdraaien van de gaskraan heeft dus geen invloed gehad op het binnenlands gasverbruik.

Het leeuwendeel van het aardgas ging in 2019 naar de energiesector, gevolgd door de nijverheid en de woningen. Vooral elektriciteitsproducenten zijn sinds 2015 meer aardgas gaan verbruiken, omdat de kostprijs van elektriciteit uit aardgascentrales daalde ten opzichte van de kostprijs van elektriciteit uit kolencentrales. Ondanks de doelstelling om meer woningen aardgasvrij te bouwen is het aardgasverbruik voor woningen slechts licht afgenomen. 

Invoer aardgas compenseert voor verlaging productieplafond

De huidige gaswinning draagt voor ongeveer driekwart bij aan het totale binnenlandse aardgasverbruik. Om aan de resterende binnenlandse vraag naar aardgas te voldoen is Nederland steeds meer aardgas gaan importeren. In 2018 werd er voor het eerst meer aardgas ingevoerd dan uitgevoerd. Het meeste gas komt via pijpleidingen ons land binnen. De aanvoer van vloeibaar gas (LNG) per schip is nog relatief gering, maar wel in opkomst. Vloeibaar aardgas heeft als voordeel dat het ongeveer zeshonderd keer kleiner is dan het oorspronkelijke gas, waardoor het gemakkelijker is om te transporteren vanuit andere landen.

De daling van de invoer in 2019 kwam vooral doordat er minder gas dat is bestemd voor het buitenland via Nederland werd getransporteerd. De uitvoer daalde in 2019 nog harder dan de invoer, waardoor het handelssaldo (uitvoer min de invoer) van aardgas nog negatiever werd dan in 2018. Vóór 2018 kende Nederland decennialang een uitvoeroverschot van aardgas.