Economisch beeld minder negatief half november

13-11-2020 09:30

Over dit onderwerp zijn nieuwere cijfers beschikbaar. Bekijk de laatste cijfers.

Het conjunctuurbeeld volgens de Conjunctuurklok van het CBS is in november minder negatief, meldt het CBS. De economie ligt nog wel diep in een fase van laagconjunctuur. In de Conjunctuurklok van half november presteren 11 van de 13 indicatoren slechter dan hun langjarige trend. De maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus hebben voor veel indicatoren in de klok vanaf verslagmaand maart grote invloed.

De Conjunctuurklok is een hulpmiddel voor het bepalen van de stand en het verloop van de Nederlandse conjunctuur. In de Conjunctuurklok komt vrijwel alle belangrijke economische informatie samen die het CBS tijdens de afgelopen maand c.q. het afgelopen kwartaal heeft gepubliceerd. Het conjunctuurbeeld volgens de Conjunctuurklok betreft een macro-economisch beeld en het gaat niet in gelijke mate op voor alle huishoudens, bedrijven of regio’s.

Conjunctuurklokindicator (ongewogen gemiddelde van de indicatoren in de Conjunctuurklok)
jaar	maand	cyclus (afwijking van de langetermijntrend (=0))
2013	januari	-0,93
2013	februari	-1,04
2013	maart	-1,12
2013	april	-1,17
2013	mei	-1,24
2013	juni	-1,27
2013	juli	-1,27
2013	augustus	-1,27
2013	september	-1,21
2013	oktober	-1,13
2013	november	-1,06
2013	december	-0,98
2014	januari	-0,92
2014	februari	-0,87
2014	maart	-0,84
2014	april	-0,83
2014	mei	-0,81
2014	juni	-0,8
2014	juli	-0,78
2014	augustus	-0,77
2014	september	-0,76
2014	oktober	-0,74
2014	november	-0,71
2014	december	-0,67
2015	januari	-0,62
2015	februari	-0,57
2015	maart	-0,52
2015	april	-0,48
2015	mei	-0,42
2015	juni	-0,37
2015	juli	-0,33
2015	augustus	-0,29
2015	september	-0,26
2015	oktober	-0,25
2015	november	-0,23
2015	december	-0,22
2016	januari	-0,22
2016	februari	-0,21
2016	maart	-0,2
2016	april	-0,18
2016	mei	-0,14
2016	juni	-0,11
2016	juli	-0,07
2016	augustus	-0,02
2016	september	0,02
2016	oktober	0,06
2016	november	0,12
2016	december	0,16
2017	januari	0,19
2017	februari	0,26
2017	maart	0,31
2017	april	0,35
2017	mei	0,42
2017	juni	0,45
2017	juli	0,48
2017	augustus	0,55
2017	september	0,58
2017	oktober	0,62
2017	november	0,69
2017	december	0,74
2018	januari	0,78
2018	februari	0,85
2018	maart	0,89
2018	april	0,9
2018	mei	0,94
2018	juni	0,93
2018	juli	0,95
2018	augustus	0,95
2018	september	0,95
2018	oktober	0,92
2018	november	0,93
2018	december	0,89
2019	januari	0,84
2019	februari	0,83
2019	maart	0,79
2019	april	0,77
2019	mei	0,75
2019	juni	0,71
2019	juli	0,74
2019	augustus	0,71
2019	september	0,68
2019	oktober	0,64
2019	november	0,63
2019	december	0,64
2020	januari	0,63
2020	februari	0,64
2020	maart	0,6
2020	april	0,6
2020	mei	-1,04
2020	juni	-2,06
2020	juli	-1,62
2020	augustus	-1,54
2020	september	-1,2
2020	oktober	-0,98
2020	november	-0,73

Conjunctuurklokindicator (ongewogen gemiddelde van de indicatoren in de Conjunctuurklok)
jaar	maand	cyclus (afwijking van de langetermijntrend (=0))
2013	januari	-0,93
2013	februari	-1,04
2013	maart	-1,12
2013	april	-1,17
2013	mei	-1,24
2013	juni	-1,27
2013	juli	-1,27
2013	augustus	-1,27
2013	september	-1,21
2013	oktober	-1,13
2013	november	-1,06
2013	december	-0,98
2014	januari	-0,92
2014	februari	-0,87
2014	maart	-0,84
2014	april	-0,83
2014	mei	-0,81
2014	juni	-0,8
2014	juli	-0,78
2014	augustus	-0,77
2014	september	-0,76
2014	oktober	-0,74
2014	november	-0,71
2014	december	-0,67
2015	januari	-0,62
2015	februari	-0,57
2015	maart	-0,52
2015	april	-0,48
2015	mei	-0,42
2015	juni	-0,37
2015	juli	-0,33
2015	augustus	-0,29
2015	september	-0,26
2015	oktober	-0,25
2015	november	-0,23
2015	december	-0,22
2016	januari	-0,22
2016	februari	-0,21
2016	maart	-0,2
2016	april	-0,18
2016	mei	-0,14
2016	juni	-0,11
2016	juli	-0,07
2016	augustus	-0,02
2016	september	0,02
2016	oktober	0,06
2016	november	0,12
2016	december	0,16
2017	januari	0,19
2017	februari	0,26
2017	maart	0,31
2017	april	0,35
2017	mei	0,42
2017	juni	0,45
2017	juli	0,48
2017	augustus	0,55
2017	september	0,58
2017	oktober	0,62
2017	november	0,69
2017	december	0,74
2018	januari	0,78
2018	februari	0,85
2018	maart	0,89
2018	april	0,9
2018	mei	0,94
2018	juni	0,93
2018	juli	0,95
2018	augustus	0,95
2018	september	0,95
2018	oktober	0,92
2018	november	0,93
2018	december	0,89
2019	januari	0,84
2019	februari	0,83
2019	maart	0,79
2019	april	0,77
2019	mei	0,75
2019	juni	0,71
2019	juli	0,74
2019	augustus	0,71
2019	september	0,68
2019	oktober	0,64
2019	november	0,63
2019	december	0,64
2020	januari	0,63
2020	februari	0,64
2020	maart	0,6
2020	april	0,6
2020	mei	-1,04
2020	juni	-2,06
2020	juli	-1,62
2020	augustus	-1,54
2020	september	-1,2
2020	oktober	-0,98
2020	november	-0,73

Consumenten- en producentenvertrouwen negatiever

Het consumenten- en producentenvertrouwen daalden in oktober. Het vertrouwen van producenten en consumenten ligt onder het langjarige gemiddelde.

Consumenten- en producentenvertrouwen (seizoengecorrigeerd)
jaar	maand	Consumentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen)	Producentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen)
2016	januari	11	3,2
2016	februari	7	3,1
2016	maart	2	3,9
2016	april	6	4,7
2016	mei	7	4,4
2016	juni	11	5,4
2016	juli	9	5,1
2016	augustus	9	1,2
2016	september	12	3,4
2016	oktober	17	4,3
2016	november	21	3,4
2016	december	21	4,7
2017	januari	21	6
2017	februari	22	7
2017	maart	24	7,8
2017	april	26	8,3
2017	mei	23	6,1
2017	juni	23	7,2
2017	juli	25	6,6
2017	augustus	26	5,4
2017	september	23	8,5
2017	oktober	23	8,2
2017	november	22	9,1
2017	december	25	8,9
2018	januari	24	10,3
2018	februari	23	10,9
2018	maart	24	9,5
2018	april	25	8,2
2018	mei	23	9,8
2018	juni	23	7,7
2018	juli	23	6,3
2018	augustus	21	5,9
2018	september	19	5,7
2018	oktober	15	5,9
2018	november	13	7,2
2018	december	9	7,5
2019	januari	0	5,8
2019	februari	-2	6,3
2019	maart	-4	6,1
2019	april	-3	6,7
2019	mei	-3	4,7
2019	juni	0	3,3
2019	juli	2	3,9
2019	augustus	0	3,9
2019	september	-2	3,3
2019	oktober	-1	3,6
2019	november	-2	2,8
2019	december	-2	2,9
2020	januari	-3	2,5
2020	februari	-2	3,7
2020	maart	-2	0,2
2020	april	-22	-28,7
2020	mei	-31	-25,1
2020	juni	-27	-15,1
2020	juli	-26	-8,7
2020	augustus	-29	-5,4
2020	september	-28	-4,8
2020	oktober	-30	-5,6

Consumenten- en producentenvertrouwen (seizoengecorrigeerd)
jaar	maand	Consumentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen)	Producentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen)
2016	januari	11	3,2
2016	februari	7	3,1
2016	maart	2	3,9
2016	april	6	4,7
2016	mei	7	4,4
2016	juni	11	5,4
2016	juli	9	5,1
2016	augustus	9	1,2
2016	september	12	3,4
2016	oktober	17	4,3
2016	november	21	3,4
2016	december	21	4,7
2017	januari	21	6
2017	februari	22	7
2017	maart	24	7,8
2017	april	26	8,3
2017	mei	23	6,1
2017	juni	23	7,2
2017	juli	25	6,6
2017	augustus	26	5,4
2017	september	23	8,5
2017	oktober	23	8,2
2017	november	22	9,1
2017	december	25	8,9
2018	januari	24	10,3
2018	februari	23	10,9
2018	maart	24	9,5
2018	april	25	8,2
2018	mei	23	9,8
2018	juni	23	7,7
2018	juli	23	6,3
2018	augustus	21	5,9
2018	september	19	5,7
2018	oktober	15	5,9
2018	november	13	7,2
2018	december	9	7,5
2019	januari	0	5,8
2019	februari	-2	6,3
2019	maart	-4	6,1
2019	april	-3	6,7
2019	mei	-3	4,7
2019	juni	0	3,3
2019	juli	2	3,9
2019	augustus	0	3,9
2019	september	-2	3,3
2019	oktober	-1	3,6
2019	november	-2	2,8
2019	december	-2	2,9
2020	januari	-3	2,5
2020	februari	-2	3,7
2020	maart	-2	0,2
2020	april	-22	-28,7
2020	mei	-31	-25,1
2020	juni	-27	-15,1
2020	juli	-26	-8,7
2020	augustus	-29	-5,4
2020	september	-28	-4,8
2020	oktober	-30	-5,6

Consumptie huishoudens, investeringen en export lager

Consumenten hebben in het derde kwartaal 4,8 procent minder besteed dan in het derde kwartaal van 2019. De krimp is een stuk kleiner dan in het tweede kwartaal. Consumenten gaven in het derde kwartaal vooral veel minder uit aan horeca, recreatie en cultuur, en vervoer en communicatie. Aan goederen, vooral voedingsmiddelen, woninginrichting en elektrische apparaten, hebben ze echter meer besteed dan een jaar eerder.

De investeringen in vaste activa waren in het derde kwartaal 4,2 procent lager dan een jaar eerder. In bijna alle activatypen is minder geïnvesteerd. Vooral de investeringen in woningen, bedrijfsgebouwen, infrastructuur en in vervoermiddelen zoals personenauto’s, vrachtwagens, opleggers, e.d. waren lager. In computers is echter meer geïnvesteerd.

In het derde kwartaal van 2020 is er 3,9 procent minder aan goederen en diensten uitgevoerd dan een jaar eerder. Vooral de uitvoer van diensten (onder meer de uitgaven van buitenlandse bezoekers in Nederland) en de uitvoer van aardolieproducten waren fors lager dan een jaar eerder. De export van elektrotechnische machines en apparaten groeide daarentegen het hardst. De export van Nederlands fabricaat kromp met 3,1 procent, maar de wederuitvoer (de uitvoer van eerder ingevoerde producten) groeide met 0,9 procent iets.

Productie industrie bijna 7 procent lager in september

De gemiddelde dagproductie van de Nederlandse industrie was in september 6,8 procent lager dan in september 2019. Na drie maanden waarin de krimp steeds kleiner werd, was is er in september weer een grotere daling van de productie.

Aantal faillissementen daalt in oktober

Het aantal failliet verklaarde bedrijven, voor zittingsdagen gecorrigeerd, is gedaald. Er zijn in oktober 12 bedrijven minder failliet verklaard dan in september. Het aantal uitgesproken faillissementen blijft opvallend laag.

Koopwoningen bijna 9 procent duurder in september

Bestaande koopwoningen waren in september 8,6 procent duurder dan in september 2019. Dat is de grootste prijsstijging na januari 2019.

Veel meer uren gewerkt

Het aantal gewerkte uren in het derde kwartaal lag, gecorrigeerd voor seizoensinvloeden, 4,7 procent hoger dan in het tweede kwartaal. In het tweede kwartaal was het aantal gewerkte uren met 5,7 procent fors afgenomen. In totaal werkten werknemers en zelfstandigen in het derde kwartaal bijna 3,4 miljard uur.

Eind september was het aantal openstaande vacatures weer opgelopen tot 216 duizend, 16 duizend meer dan een kwartaal eerder. Eind 2019 was nog een recordstand bereikt van 286 duizend openstaande vacatures. Door de coronacrisis was het aantal vacatures in de eerste helft van het jaar teruggelopen met 86 duizend, een daling met 30 procent.

In het derde kwartaal van 2020 waren gemiddeld 419 duizend mensen werkloos (ILO-definitie), 70 duizend meer dan een kwartaal eerder. Het werkloosheidspercentage kwam in het derde kwartaal uit op 4,5 procent.

De omzet van uitzendbureaus en arbeidsbemiddeling daalde in het tweede kwartaal 2020 met 15,2 procent. Ten opzichte van een jaar eerder was de afname van de omzet 16,6 procent.

Bruto binnenlandse product (volume), seizoengecorrigeerd
Jaar	Kwartaal	Index (2010=100)
2013	1e kwartaal	100,1
2013	2e kwartaal	99,9
2013	3e kwartaal	100,5
2013	4e kwartaal	101,1
2014	1e kwartaal	101,0
2014	2e kwartaal	101,6
2014	3e kwartaal	101,9
2014	4e kwartaal	102,8
2015	1e kwartaal	103,4
2015	2e kwartaal	103,7
2015	3e kwartaal	104,1
2015	4e kwartaal	104,1
2016	1e kwartaal	105,1
2016	2e kwartaal	105,3
2016	3e kwartaal	106,5
2016	4e kwartaal	107,4
2017	1e kwartaal	107,9
2017	2e kwartaal	108,9
2017	3e kwartaal	109,7
2017	4e kwartaal	110,5
2018	1e kwartaal	111,1
2018	2e kwartaal	111,7
2018	3e kwartaal	112,0
2018	4e kwartaal	112,4
2019	1e kwartaal	113,0
2019	2e kwartaal	113,4
2019	3e kwartaal	113,8
2019	4e kwartaal	114,3
2020	1e kwartaal	112,6
2020	2e kwartaal	103,0
2020	3e kwartaal	110,9

Bruto binnenlandse product (volume), seizoengecorrigeerd
Jaar	Kwartaal	Index (2010=100)
2013	1e kwartaal	100,1
2013	2e kwartaal	99,9
2013	3e kwartaal	100,5
2013	4e kwartaal	101,1
2014	1e kwartaal	101,0
2014	2e kwartaal	101,6
2014	3e kwartaal	101,9
2014	4e kwartaal	102,8
2015	1e kwartaal	103,4
2015	2e kwartaal	103,7
2015	3e kwartaal	104,1
2015	4e kwartaal	104,1
2016	1e kwartaal	105,1
2016	2e kwartaal	105,3
2016	3e kwartaal	106,5
2016	4e kwartaal	107,4
2017	1e kwartaal	107,9
2017	2e kwartaal	108,9
2017	3e kwartaal	109,7
2017	4e kwartaal	110,5
2018	1e kwartaal	111,1
2018	2e kwartaal	111,7
2018	3e kwartaal	112,0
2018	4e kwartaal	112,4
2019	1e kwartaal	113,0
2019	2e kwartaal	113,4
2019	3e kwartaal	113,8
2019	4e kwartaal	114,3
2020	1e kwartaal	112,6
2020	2e kwartaal	103,0
2020	3e kwartaal	110,9

Bbp stijgt met 7,7 procent in derde kwartaal 2020

Volgens de eerste berekening van het CBS is het bruto binnenlands product (bbp) in het derde kwartaal van 2020 met 7,7 procent gestegen ten opzichte van een kwartaal eerder. Dat is vooral toe te schrijven aan de consumptie, de investeringen en het handelssaldo. Ten opzichte van het derde kwartaal 2019 was de omvang van het bbp 2,5 procent kleiner.

Donderdag 24 december 2020 komt het CBS met de tweede berekening van het bbp en het aantal banen in het derde kwartaal van 2020.

Relevante links

Dossier - Conjunctuur