Detailhandel zet 9,2 procent meer om in derde kwartaal

© Hollandse Hoogte / Robin Utrecht
De omzet van de detailhandel was in het derde kwartaal van 2020 9,2 procent hoger dan een jaar eerder. Dat is de sterkste toename sinds het begin van de publicatie van koopdaggecorrigeerde cijfers in 2005. Het volume nam met 7,3 procent toe. De internetverkopen stegen met bijna 40 procent vergeleken met een jaar eerder, minder sterk dan in het tweede kwartaal (55 procent). De ondernemers in de detailhandel zijn optimistisch over de ontwikkeling van de omzet in het vierde kwartaal. Dit meldt het CBS op basis van nieuwe kwartaalcijfers over de detailhandel.

Omzet detailhandel1) (koopdaggecorrigeerd)
JaarKwartaalOmzet (% verandering t.o.v. een jaar eerder)Volume (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
20131e kwartaal-3,7-5,0
20132e kwartaal-1,5-3,0
20133e kwartaal-2,3-3,5
20134e kwartaal-1,0-1,2
20141e kwartaal1,51,7
20142e kwartaal0,91,7
20143e kwartaal0,41,5
20144e kwartaal2,22,8
20151e kwartaal1,73,1
20152e kwartaal2,42,9
20153e kwartaal3,02,6
20154e kwartaal2,11,6
20161e kwartaal1,70,6
20162e kwartaal1,91,0
20163e kwartaal1,81,3
20164e kwartaal4,13,5
20171e kwartaal4,23,2
20172e kwartaal4,23,9
20173e kwartaal4,93,9
20174e kwartaal3,62,6
20181e kwartaal2,82,4
20182e kwartaal4,13,9
20183e kwartaal3,12,9
20184e kwartaal3,42,5
20191e kwartaal3,22,4
20192e kwartaal2,52,3
20193e kwartaal3,41,9
20194e kwartaal3,82,7
2020*1e kwartaal3,92,5
2020*2e kwartaal6,13,8
2020*3e kwartaal9,27,3
1)excl. apotheken en tankstations * voorlopige cijfers

Net als in het tweede kwartaal hebben de maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus in het derde kwartaal een uiteenlopend effect gehad op de detailhandel.
De horeca was in het derde kwartaal weer geopend, maar de omzet van de foodwinkels bleef toch relatief hoog. In de foodsector was de omzet in het derde kwartaal van 2020 6,4 procent hoger, in het tweede kwartaal was dat 7,5 procent. Bij de supermarkten nam de omzet met 6,0 procent toe. De omzet van speciaalzaken zoals slagerijen, groentezaken, kaaswinkels en slijterijen groeide ook sterk onder de corona-omstandigheden, in het derde kwartaal werd met 9,2 procent de grootste stijging bereikt sinds de start van de meting in 2005.

Woongerelateerde branches blijven het goed doen

Ook in de non-foodsector was er een uitzonderlijke omzettoename, van 8,0 procent. Alleen in het tweede kwartaal van 2006 was de groei hoger ten opzichte van een jaar eerder. Het volume, de omzet van de detailhandel na correctie voor prijsveranderingen, steeg met 6,6 procent.

De grootste omzetgroei werd in het derde kwartaal behaald door de winkels in doe-het-zelfartikelen, keukens en vloeren (+18,7 procent) en de winkels in meubels en woninginrichting (+17,2 procent). Bij de verkopers van recreatieartikelen (+13,8 procent) en consumentenelektronica en witgoed (+10,6 procent) werd de omzetgroei ook in dubbele cijfers gemeten.

De omzetten van de kledingwinkels (-3,4 procent) en de winkels in schoenen en lederwaren (-4,9 procent) krompen ten opzichte van een jaar eerder, maar lang niet zo sterk als in het tweede kwartaal van 2020.

Omzet detailhandel1) (koopdaggecorrigeerd), 3e kwartaal 2020*
OmschrijvingOmzet (% verandering t.o.v. een jaar eerder)Volume (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
Detailhandel9,27,3
Winkels in voeding en genotmiddelen6,43,9
Supermarkten 6,03,7
Voedingspeciaalzaken9,25,0
Winkels in non-foodartikelen8,06,6
Consumentenelektronica, witgoed10,67,6
Doe-het-zelfwinkels, keukens, vloeren18,716,9
Meubels en woninginrichting17,215,9
Recreatieartikelen13,812,4
Kledingwinkels-3,4-2,6
Winkels in schoenen en lederwaren-4,9-4,6
Drogisterijen1,3-1,3
1)excl. apotheken en tankstations * voorlopige cijfers

Internetverkopen 38 procent hoger

De internetomzet van de detailhandel was in het derde kwartaal 38,3 procent hoger dan een jaar eerder. Deze omzetstijging volgde op het record van het tweede kwartaal, toen er 54,9 procent meer online werd omgezet dan een jaar eerder. Bij de pure internetverkopers (postorderbedrijven en webwinkels) was de omzet in het derde kwartaal 31,6 procent hoger. De online-omzet van winkels waarvan de verkoop via het internet een nevenactiviteit is (multichannelers) nam met 48,3 procent toe.

In het derde kwartaal van 2020 zijn bijna 6,5 duizend webwinkels opgericht, in vergelijking met 2019 is dit een toename van het aantal oprichtingen van 47 procent.

Omzet internetverkopen detailhandel1)
JaarKwartaalDetailhandel (% verandering t.o.v. een jaar eerder)Multichannelers (% verandering t.o.v. een jaar eerder)Postorderbedrijven, webwinkels (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
20141e kwartaal9,516,85,6
20142e kwartaal13,621,99,1
20143e kwartaal8,816,44,8
20144e kwartaal15,017,713,3
20151e kwartaal17,822,914,8
20152e kwartaal19,520,618,8
20153e kwartaal24,923,026,0
20154e kwartaal25,121,527,4
20161e kwartaal24,016,728,6
20162e kwartaal21,216,923,9
20163e kwartaal16,011,118,9
20164e kwartaal19,820,319,5
20171e kwartaal16,117,515,3
20172e kwartaal20,625,617,7
20173e kwartaal21,124,219,5
20174e kwartaal21,321,621,1
20181e kwartaal21,125,618,4
20182e kwartaal18,025,413,4
20183e kwartaal17,728,711,7
20184e kwartaal15,625,89,6
20191e kwartaal16,623,612,3
20192e kwartaal18,423,314,9
20193e kwartaal17,621,814,9
20194e kwartaal15,717,714,3
2020*1e kwartaal20,222,318,8
2020*2e kwartaal54,968,045,2
2020*3e kwartaal38,348,331,6
1)excl. apotheken en tankstations * voorlopige cijfers

Ondernemers detailhandel optimistisch over omzet vierde kwartaal

Per saldo 18,5 procent van de ondernemers in de detailhandel verwachtte begin oktober dat de omzet het vierde kwartaal zal toenemen. Zo verwachtte het merendeel van de ondernemers dat de omzet gelijk blijft (51,6 procent) of zelfs toeneemt (33,5 procent).

Per saldo waren de detaillisten minder optimistisch over de personeelssterkte en het economisch klimaat. Zo verwachtte per saldo 0,8 procent dat de personeelssterkte afneemt. Daarnaast ging per saldo 5,5 procent uit van een verslechtering van het economisch klimaat in het vierde kwartaal.

Minder faillissementen

In het derde kwartaal van 2020 zijn er in de detailhandel 64 faillissementen uitgesproken. Daarvan betroffen 9 faillissementen een eenmanszaak. In vergelijking met dezelfde periode vorig jaar is het aantal faillissementen afgenomen, er werden toen 99 faillissementen uitgesproken. In 14 gevallen ging het om een eenmanszaak. In het tweede kwartaal van 2020 gingen 96 detaillisten failliet, 11 hiervan waren eenmanszaken.

Nederlandse detailhandel internationaal vergeleken

In het derde kwartaal is de detailhandelsomzet in veel Europese landen toegenomen. Al twee kwartalen op rij is Noorwegen het land met de hoogste omzetontwikkeling. In Noorwegen was de detailhandelsomzet in het derde kwartaal 15,8 procent hoger dan een jaar eerder. In Duitsland was de omzet van de detailhandel 6,6 procent hoger, in België 7,4 procent.

Ook in Litouwen (+9,6 procent), Luxemburg (+7,8 procent) en Polen (+7,7 procent) zette de detailhandel meer om. Van de grote landen zijn ook de cijfers van het Verenigd Koninkrijk (+4,1 procent), Frankrijk (+3,8 procent) en Spanje (-2,6 procent) bekend. De omzetontwikkeling in Italië en het Europees gemiddelde worden binnenkort door Eurostat gepubliceerd.

Omzet detailhandel, 3e kwartaal 2020
LandOmzet detailhandel (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
Noorwegen15,8
Litouwen9,6
Nederland9,2
Luxemburg7,8
Polen7,7
België7,4
Ierland6,7
Duitsland6,6
Denemarken5,9
Zweden5,1
Finland4,9
Letland4,5
Slovenië4,4
Verenigd Koninkrijk4,1
Frankrijk3,8
Zwitserland3,3
Portugal-2,3
Spanje-2,6
Bron: CBS, Eurostat

De cijfers in dit artikel zijn voorlopig en bijgewerkt tot en met 30 oktober 2020.