Na recordjaar 2019 keldert toegevoegde waarde toerisme in eerste helft 2020

© Hollandse Hoogte / ANP
In het eerste halfjaar van 2020 lag de toegevoegde waarde van de belangrijkste bedrijfstakken in de toerismesector volgens voorlopige cijfers ongeveer 45 procent lager dan in het eerste halfjaar van 2019. Het aantal banen daalde ook, maar minder sterk. In 2019 had de toeristische sector nog een recordjaar en was goed voor een toegevoegde waarde van bijna 32 miljard euro en 813 duizend banen. Dit blijkt uit jaarlijks onderzoek van het CBS op verzoek van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, aangevuld met voorlopige cijfers over 2020 uit andere bronnen van het CBS.

De jaarlijkse toerismerekeningen bieden inzicht in de economische betekenis van de toerismesector, in dit geval in 2019. Dat complete beeld is voor de eerste helft van 2020 nog niet beschikbaar. Wel is in verband met de coronacrisis gekeken hoe de toegevoegde waarde en de werkgelegenheid zich in de eerste helft van dit jaar hebben ontwikkeld voor enkele bedrijfstakken die bijna geheel toeristisch zijn. Het betreft de luchtvaart, horeca, reisbureaus, en cultuur, recreatie, sport, samen goed voor ruim 70 procent van het toeristisch bbp van 32 miljard euro in 2019.

De toegevoegde waarde van deze toeristische bedrijfstakken daalde in het eerste halfjaar van 2020 volgens een voorlopige berekening met ongeveer 45 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Het totaal van de luchtvaart, reisbemiddeling en reisorganisatie daalde het sterkst met ruim 55 procent, de horeca met bijna 45 procent. Het aantal gasten in toeristische accommodaties was in het eerste halfjaar van 2020 ruim 50 procent lager dan in dezelfde periode van 2019. De toegevoegde waarde van het totaal van cultuur, recreatie, sport nam met ruim 35 procent af.

Toegevoegde waarde toeristische bedrijfstakken, 1e halfjaar 2020*
BedrijfstakToegevoegde waarde (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
Luchtvaart,
reisbemiddeling
-56
Horeca-43
Cultuur, recreatie,
overige diensten
-37
* voorlopige schatting

Op het aantal werkzame personen en banen was de impact van de crisis in het eerste halfjaar van 2020 niet zo groot als op de toegevoegde waarde. Door de Tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkgelegenheid (NOW) konden werknemers worden doorbetaald bij omzetverlies. Hierdoor werd het banenverlies beperkt. Desalniettemin behoorden de belangrijkste toeristische bedrijfstakken tot die waar de meeste banen verloren gingen.

Toegevoegde waarde toerismesector in 2019 met 5 procent gestegen

In 2019 nam de toegevoegde waarde van de toeristische sector nog toe ten opzichte van 2018. De toegevoegde waarde van de toeristische sector in 2019 bedroeg 31,8 miljard euro, 5,0 procent meer dan in 2018. Gecorrigeerd voor prijsveranderingen was dit 2,9 procent. De totale Nederlandse economie groeide in 2019 met 1,7 procent. Het aandeel van de toerismesector in de Nederlandse economie was in 2019 4,4 procent. 

Toegevoegde waarde toerisme naar bedrijfstak, 2019*
BedrijfstakToegevoegde waarde toerisme
Horeca12,54
Luchtvaart, Reisbureaus- en bemiddeling7,61
Kunst en cultuur en hobbyclubs1,70
Sport, recreatie en gokwezen2,81
Overige bedrijfstakken7,13
*voorlopige cijfers

Buitenlands toerisme groeide harder dan binnenlands toerisme

De toeristische bestedingen in Nederland bedroegen in 2019 91,2 miljard euro, 5,4 procent meer dan in 2018. Gecorrigeerd voor prijsveranderingen was dit 2,9 procent. De groei in toeristische bestedingen in 2019 was te danken aan bestedingen van zowel buitenlandse als binnenlandse toeristen. De bestedingen van buitenlandse toeristen bedroegen in totaal 34,7 miljard euro. Voor binnenlandse toeristen was dit 53,2 miljard euro.

Nederlanders gaven in 2019 4,0 procent meer uit aan vakanties en dagjes uit in eigen land. In totaal was dit 46,6 miljard euro in 2019. Er werd meer geld uitgegeven aan eten en drinken in de horeca, maar ook aan brandstof, sport en ontspanning. Daarnaast besteedden Nederlanders die op vakantie gingen naar het buitenland ruim 6,6 miljard euro aan accommodaties en vervoer bij Nederlandse bedrijven.

De bestedingen van buitenlandse toeristen namen met 7,8 procent sterker toe dan die van Nederlandse toeristen. Deze toename werd deels veroorzaakt door het stijgende aantal overnachtingen van buitenlandse gasten in logiesaccommodaties. Ook hebben weer meer buitenlandse toeristen een accommodatie en/of (vlieg)ticket geboekt bij een Nederlands bedrijf, deels voor bestemmingen buiten Nederland..

Toeristische bestedingen
Toeristische bestedingenBestedingen buitenlands toerisme (mld euro)Binnenlands toerisme, bestemming binnenland (mld euro)Binnenlands toerisme, bestemming buitenland (mld euro)Overige bestedingen (mld euro)
201014,90037,0944,7232,799
201115,56938,7265,1432,799
201217,23939,1835,4752,795
201318,98638,7725,5122,768
201421,12139,9305,5912,799
201523,95740,9215,7702,864
201626,56841,5125,8622,901
201730,04042,9616,1922,994
201832,22944,7176,4563,051
2019*34,74046,6186,6193,180
*voorlopige cijfers

813 duizend banen in toerismesector in 2019

In 2019 groeide het aantal banen in de toerismesector met 3,3 procent naar 813 duizend, 7,5 procent van het totaal aantal banen in Nederland. Omgerekend naar voltijdbanen (arbeidsjaren) waren dit 498 duizend banen, 6,4 procent van de arbeidsjaren in de Nederlandse economie. Bijna de helft van de arbeidsjaren in de toeristische sector zat in de horeca, ruim een kwart in de luchtvaart en reisbemiddeling.

Werkgelegenheid toeristische sector
JaarBanen (x 1 000)Voltijdbanen (x 1 000)
2010641384
2011663392
2012671395
2013677400
2014703413
2015718423
2016737438
2017765459
2018*788474
2019*813498
*voorlopige cijfers