Een derde bbp wordt verdiend met de export

Nederland voerde in 2018 voor 653 miljard euro aan goederen en diensten uit. Ruim 262 miljard daarvan is toegevoegde waarde die is gecreëerd in Nederland, de exportverdiensten. De overige 390 miljard gaat naar toeleveranciers in het buitenland, als betaling voor ingevoerde grondstoffen, halffabricaten of diensten die nodig waren in de Nederlandse productie voor de export. In 2018 kwam daarmee ongeveer een derde (33,9 procent) van het Nederlandse bbp, de toegevoegde waarde van alle in Nederland geproduceerde goederen en diensten, tot stand door de uitvoer.

Van de bruto uitvoerwaarde van 653 miljard euro bestond bijna driekwart (487 miljard) uit export van goederen, inclusief wederuitvoer, en een kwart (166 miljard) export van diensten. Nederland houdt relatief meer over aan de export van diensten dan aan de goederenexport. Aan één euro dienstenuitvoer verdient Nederland gemiddeld 63 cent, aan één euro goederenexport van eigen makelij 51 cent en aan wederuitvoer 14 cent. De toegevoegde waarde van de export van goederen van eigen makelij (157 miljard) en de wederuitvoer (34 miljard) vormt daarmee 60 procent van de totale exportverdiensten (262 miljard), de export van diensten 40 procent. De uitvoer van diensten is daarmee goed voor 13,6 procent van het Nederlandse bbp, de uitvoer van goederen van eigen makelij 15,9 procent en de wederuitvoer 4,4 procent. 

Ten opzichte van 2015 zijn de totale Nederlandse exportverdiensten met iets meer dan 10 procent gegroeid, van 237 miljard naar 262 miljard in 2018. De totale verdiensten aan wederuitvoer groeide van 28 miljard naar 34 miljard; met 21 procent relatief de sterkste groei. De verdiensten aan de export van eigen makelij en diensten groeiden minder sterk.

Nederland verdient het meest aan de export naar Duitsland

Nederland hield in 2018 bijna 51 miljard euro over aan de export van goederen en diensten naar Duitsland, ongeveer 6,5 procent van bbp. Duitsland is daarmee niet alleen de belangrijkste exportpartner qua totale exportwaarde, maar ook qua exportverdiensten. De top 5 bestaat verder uit het Verenigd Koninkrijk (3,6 procent), België (3,0 procent), Frankrijk (2,3 procent) en de Verenigde Staten (2,2 procent). Binnen de verdiensten aan Duitsland speelt de wederuitvoer een relatief grote rol. Dit betreft bijvoorbeeld smartphones, speelgoed en kleding die vanuit China via ons land naar Duitsland gaan. Bij verder weggelegen exportbestemmingen zoals China en de Verenigde Staten, is de bijdrage van de wederuitvoer aan de Nederlandse exportverdiensten klein. 

In de top 10 van de meest lucratieve exportbestemmingen in 2018 staan ook Italië, Spanje, Zwitserland en Polen. Tezamen waren de exportverdiensten aan deze vier landen in 2018 vrijwel even groot als de nummer twee, het Verenigd Koninkrijk. De Nederlandse exportverdiensten aan Spanje zijn het sterkst gegroeid; van 5,4 miljard in 2015 naar 6,9 miljard in 2018. Aan de export naar Zwitserland verdiende Nederland in 2018 bijna een kwart minder dan in 2015. Dit hing samen met een daling van de dienstenexport.

Naar de meeste landen voert Nederland meer goederen dan diensten uit. Dat is ook terug te zien in de exportverdiensten; voor de meeste landen zijn die groter bij de export van goederen dan voor de dienstenexport. Dit geldt echter niet voor de export naar het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Zwitserland. Naar deze landen is de uitvoer van diensten van groter belang. Circa 56 procent van de exportverdiensten aan het Verenigd Koninkrijk (16 miljard) kwam voor rekening van de uitvoer van diensten, zoals zakelijke diensten of vervoersdiensten. Dat is tweemaal zoveel als aan de export van diensten naar de nummer drie, België, werd verdiend. Zwitserland spant de kroon; circa twee derde van de exportverdiensten komt dankzij export van diensten.

In de exportverdiensten naar Italië en Spanje speelt de wederuitvoer een grote rol; bijna een vijfde van onze exportverdiensten aan deze twee landen is te danken aan wederuitvoer naar die landen. Voor Zwitserland is de export van diensten het belangrijkst. Opvallend is de hoge notering van China; deze export is inmiddels lucratiever dan de export naar dichterbij gelegen landen als Polen, maar ook Zweden, Ierland of Denemarken.