Niet-financiële bedrijven boeken minder winst

De brutowinst voor belastingen is gelijk aan de som van de operationele winst, de winsten van buitenlandse dochters en de overige winst. De overige winst bestaat uit renteontvangsten en binnenlandse dividendopbrengsten, minus de betaalde rente en enkele betalingen aan de overheid, onder meer in verband met de aardgaswinning en erfpacht. De afname van de brutowinst voor belasting is geheel toe te schrijven aan de winsten van buitenlandse dochters, die 7,1 miljard euro lager waren dan in het eerste kwartaal van 2019. De operationele winst was 0,3 miljard euro hoger dan een jaar eerder. Dit komt onder meer doordat bedrijven 0,8 miljard euro aan coronagerelateerde subsidies hebben ontvangen. De overige winst nam met 2,0 miljard euro toe. Dat komt vooral doordat de rentebetalingen sterker afnamen dan de renteontvangsten en doordat de binnenlandse dividendopbrengsten hoger waren dan in het eerste kwartaal van 2019.

Minder belasting betaald en minder dividend uitgekeerd

Over de winst betalen bedrijven belastingen, zoals de vennootschapsbelasting. In het eerste kwartaal van 2020 betaalden de niet-financiële bedrijven 1,4 miljard euro minder belasting over hun winst dan in het eerste kwartaal van 2019.

De winst na betaling van de belastingen kunnen de bedrijven aanwenden voor investeringen en besparingen, of dividenduitkeringen aan aandeelhouders. De niet-financiële bedrijven hebben 3,1 miljard euro minder dividend uitgekeerd. De investeringen in vaste activa waren 1,6 miljard euro hoger dan een jaar eerder. 

Beurswaarde niet-financiële bedrijven 87 miljard euro lager dan eind 2019

Door koersdalingen is de beurswaarde van de niet-financiële bedrijven in het eerste kwartaal bijna een zesde lager geworden. De waarde van beursgenoteerde aandelen in de Nederlandse niet-financiële bedrijven bedroeg eind maart 2020 ruim 460 miljard euro. Dit is 87 miljard euro minder dan eind 2019. In 2019 nam de beurswaarde nog met 129 miljard euro toe.

Deze cijfers zijn voor de eerste keer voor de volledige populatie van niet-financiële vennootschappen tot stand gekomen op basis van een nieuwe gecombineerde vragenlijst: CBS-DNB Financiën van ondernemingen en betalingsbalans (www.cbs.nl/betalingsbalans). 

Deze nieuwe vragenlijst is een belangrijke bron voor de nationale rekeningen. Sinds 2017 werken het CBS en DNB nauwer samen aan eenduidige cijfers voor de statistieken over de Nederlandse economie en de betalingsbalans. Vanaf het verslagjaar 2020 worden ook voor een tweede groep ondernemingen één gecombineerde vragenlijst uitgevraagd, in plaats van de Directe RApportages betalingsbalans (DRA). Eerdere ervaring met nieuwe vragenlijsten leert dat de kwaliteit van de ramingen in het eerste jaar in het algemeen lager is en dat dit kan leiden tot meer en grotere bijstellingen door herrapportages. Bekend is dat de respons voor de nieuwe groep ondernemingen, mogelijk door corona, lager is dan verwacht. Ook speelt dit kwartaal mee dat sommige bedrijven anders getypeerd zijn.

Doordat de coronacrisis pas medio maart toesloeg, is er in de cijfers over het eerste kwartaal van 2020 slechts een beperkt corona-effect zichtbaar.