Bijna de helft van de Nederlanders in Donorregister

© Hollandse Hoogte / Frank Muller / Zorginbeeld
Op 2 januari 2020 stond 49 procent van de bevolking van 18 jaar of ouder geregistreerd in het Donorregister. Dat zijn 6,9 miljoen mensen, 556 duizend meer dan op 2 januari 2019. De toename van het aantal toestemmingen met of zonder donatiebeperking is meer dan de jaren daarvoor. Het aantal mensen dat expliciet geen toestemming voor orgaandonatie geeft, nam ook meer toe dan de jaren daarvoor. Dat blijkt uit cijfers van het CBS en het Donorregister.

[video: https://www.cbs.nl/nl-nl/video/650f380fd7ac43f884216d6a2ecbdf59]

Op 1 juli 2020 wordt de nieuwe donorwet ingevoerd. Deze wet regelt dat alle inwoners van Nederland van 18 jaar of ouder, wanneer zij geen andere keuze vastleggen, in het Donorregister worden opgenomen met de vermelding ‘geen bezwaar tegen orgaandonatie’. 51 procent van de Nederlanders van 18 jaar of ouder was begin 2020 nog niet geregistreerd in het Donorregister.

Geregistreerd in Donorregister
JaarGeregistreerd (mln personen van 18 jaar of ouder)
20145,8
20155,8
20165,9
20176,0
20186,3
20196,4
20206,9

Toestemming met of zonder donatiebeperking

Op 2 januari 2020 stonden ruim 6,91 miljoen mensen van 18 jaar of ouder geregistreerd, een jaar eerder (2 januari 2019) waren dat bijna 6,36 miljoen. Het aantal mensen van 18 jaar of ouder dat toestemming geeft voor donatie met of zonder donatiebeperking neemt jaarlijks toe. De toename is in 2020 groter dan de jaren daarvoor. Begin 2020 waren er 130 duizend meer toestemmingen geregistreerd dan begin 2019. Het aantal mensen dat expliciet geen toestemming voor orgaandonatie geeft, neemt sinds 2016 toe, van bijna 1,6 miljoen in 2016 tot 1,9 miljoen personen in 2019 en 2,3 miljoen in 2020.

Begin 2020 gaf 55 procent van de geregistreerde mensen van 18 jaar of ouder aan donor te willen zijn, 34 procent gaf geen toestemming en 11 procent wenste de keuze hierover aan een nabestaande of een aangewezen persoon te laten.

Keuze van geregistreerden
JaarGeen toestemming (%)Aangewezen persoon beslist (%)Nabestaanden beslissen (%)Toestemming met donatiebeperkingen (%)Toestemming zonder donatiebeperkingen (%)
202033,51,59,812,243,0
201930,61,69,812,345,8
201830,11,69,812,346,2
201728,21,710,112,447,7
201626,61,710,312,548,9
201527,11,810,412,148,6
201427,51,810,411,948,4

Mensen kunnen hun keuzes in het Donorregister elk moment veranderen of verwijderen. Begin 2020 hebben 38 duizend mensen hun keuze veranderd van ‘toestemming’ naar ‘geen toestemming’ en 20 duizend mensen pasten hun keuze in de omgekeerde richting aan van ‘geen toestemming’ naar ‘toestemming’. Vooral 50- tot 70-jarigen hebben hun keuze aangepast.

Vooral 18- tot 20-jarigen nog niet geregistreerd

Bijna drie kwart van de 18- tot 20-jarigen had zich begin 2020 nog niet geregistreerd in het Donorregister. Van de 20- tot 30-jarigen en 80-plussers was dat ruim de helft.
Mensen in de leeftijdsgroep 20 tot 70 jaar gaven bijna twee keer zo vaak toestemming met of zonder donatiebeperking dan geen toestemming. Bij zowel de 18- tot 20-jarigen als 70-plussers was het aandeel met en zonder toestemming nagenoeg gelijk verdeeld.

Registratie in donorregister, 2020
leeftijdGeen toestemming (%)Nabestaanden of aangewezen persoon beslist (%)Toestemming met of zonder donatiebeperking (%)Niet geregistreerd (%)
Totaal1662751
18 tot 20 jaar1031374
20 tot 30 jaar1342559
30 tot 40 jaar1662851
40 tot 50 jaar1573048
50 tot 60 jaar1673147
60 tot 70 jaar1973044
70 tot 80 jaar2052551
80 jaar of ouder2341955

Vrouwen stonden vaker dan mannen geregistreerd in het Donorregister (53 procent tegen 45 procent), en ze gaven ook vaker toestemming voor orgaandonatie.

Mensen met een niet-westerse migratieachtergrond waren vaker niet in het Donorregister (72 procent) geregistreerd dan mensen met een westerse migratieachtergrond (64 procent) of mensen met een Nederlandse achtergrond (45 procent). Ruim drie kwart van de eerste generatie mensen met een migratieachtergrond (77 procent) was niet geregistreerd in het Donorregister, tegen ruim de helft van de tweede generatie (54 procent).

Mensen met een niet-westerse migratieachtergrond gaven minder vaak toestemming voor orgaandonatie (5 procent) dan mensen met een westerste migratieachtergrond (18 procent) of mensen met een Nederlandse achtergrond (32 procent).

Regionale verschillen

In 15 gemeenten stond meer dan 55 procent van de bevolking van 18 jaar of ouder nog niet geregistreerd. De top drie bestond uit Urk (67 procent), Staphorst (65 procent) en Vaals (62 procent).

De gemeenten met de hoogste aandeel geregistreerde donoren (met of zonder beperking) zijn Goirle en Oost Gelre (beide 37 procent) en Eersel, Sint-Michielsgestel, Hilvarenbeek, Uitgeest (36 procent).

Niet geregistreerd in Donorregister, 20201)
Gemeentenaamniet-geregistreerde personen (%)
Aa en Hunze46
Aalsmeer52
Aalten47
Achtkarspelen56
Alblasserdam53
Albrandswaard52
Alkmaar47
Almelo53
Almere54
Alphen aan den Rijn48
Alphen-Chaam46
Altena51
Ameland56
Amersfoort46
Amstelveen57
Amsterdam60
Apeldoorn50
Appingedam50
Arnhem51
Assen48
Asten46
Baarle-Nassau49
Baarn48
Barendrecht51
Barneveld55
Beek (L.)46
Beekdaelen47
Beemster49
Beesel46
Berg en Dal47
Bergeijk47
Bergen (L.)48
Bergen (NH.)49
Bergen op Zoom48
Berkelland47
Bernheze47
Best44
Beuningen46
Beverwijk53
Bladel45
Blaricum49
Bloemendaal48
Bodegraven-Reeuwijk50
Boekel49
Borger-Odoorn49
Borne46
Borsele50
Boxmeer45
Boxtel46
Breda47
Brielle49
Bronckhorst49
Brummen50
Brunssum48
Bunnik45
Bunschoten54
Buren50
Capelle aan den IJssel55
Castricum45
Coevorden50
Cranendonck49
Cuijk47
Culemborg48
Dalfsen52
Dantumadiel57
De Bilt46
De Fryske Marren50
De Ronde Venen49
De Wolden50
Delft54
Delfzijl53
Den Helder49
Deurne47
Deventer48
Diemen60
Dinkelland53
Doesburg50
Doetinchem48
Dongen44
Dordrecht52
Drechterland47
Drimmelen47
Dronten49
Druten48
Duiven46
Echt-Susteren50
Edam-Volendam51
Ede51
Eemnes48
Eersel44
Eijsden-Margraten47
Eindhoven53
Elburg54
Emmen51
Enkhuizen47
Enschede52
Epe51
Ermelo51
Etten-Leur46
Geertruidenberg45
Geldrop-Mierlo44
Gemert-Bakel47
Gennep48
Gilze en Rijen45
Goeree-Overflakkee51
Goes47
Goirle42
Gooise Meren48
Gorinchem46
Gouda49
Grave46
Groningen (gemeente)52
Gulpen-Wittem49
Haaksbergen49
Haaren45
Haarlem50
Haarlemmermeer52
Halderberge48
Hardenberg53
Harderwijk50
Hardinxveld-Giessendam53
Harlingen51
Hattem50
Heemskerk50
Heemstede47
Heerde53
Heerenveen50
Heerhugowaard46
Heerlen51
Heeze-Leende44
Heiloo45
Hellendoorn47
Hellevoetsluis48
Helmond49
Hendrik-Ido-Ambacht49
Hengelo (O.)49
Het Hogeland50
Heumen45
Heusden46
Hillegom48
Hilvarenbeek45
Hilversum50
Hoeksche Waard49
Hof van Twente51
Hollands Kroon49
Hoogeveen52
Hoorn48
Horst aan de Maas44
Houten45
Huizen48
Hulst52
IJsselstein47
Kaag en Braassem48
Kampen53
Kapelle48
Katwijk55
Kerkrade52
Koggenland46
Krimpen aan den IJssel53
Krimpenerwaard51
Laarbeek45
Landerd46
Landgraaf49
Landsmeer51
Langedijk44
Lansingerland49
Laren (NH.)52
Leeuwarden51
Leiden51
Leiderdorp46
Leidschendam-Voorburg50
Lelystad51
Leudal48
Leusden46
Lingewaard45
Lisse47
Lochem46
Loon op Zand47
Lopik53
Loppersum50
Losser51
Maasdriel51
Maasgouw48
Maassluis51
Maastricht55
Medemblik48
Meerssen47
Meierijstad46
Meppel48
Middelburg (Z.)50
Midden-Delfland47
Midden-Drenthe51
Midden-Groningen53
Mill en Sint Hubert46
Moerdijk47
Molenlanden55
Montferland50
Montfoort48
Mook en Middelaar45
Neder-Betuwe56
Nederweert48
Nieuwegein49
Nieuwkoop49
Nijkerk50
Nijmegen47
Nissewaard51
Noardeast-Frysl?n52
Noord-Beveland49
Noordenveld48
Noordoostpolder51
Noordwijk51
Nuenen, Gerwen en Nederwetten43
Nunspeet54
Oegstgeest47
Oirschot44
Oisterwijk45
Oldambt52
Oldebroek59
Oldenzaal49
Olst-Wijhe48
Ommen53
Oost Gelre44
Oosterhout46
Ooststellingwerf51
Oostzaan50
Opmeer47
Opsterland49
Oss50
Oude IJsselstreek48
Ouder-Amstel51
Oudewater50
Overbetuwe45
Papendrecht48
Peel en Maas46
Pekela53
Pijnacker-Nootdorp49
Purmerend51
Putten53
Raalte47
Reimerswaal55
Renkum44
Renswoude55
Reusel-De Mierden46
Rheden48
Rhenen51
Ridderkerk51
Rijssen-Holten53
Rijswijk (ZH.)51
Roerdalen49
Roermond50
Roosendaal48
Rotterdam59
Rozendaal44
Rucphen50
Schagen47
Scherpenzeel52
Schiedam59
Schiermonnikoog52
Schouwen-Duiveland49
's-Gravenhage (gemeente)61
's-Hertogenbosch47
Simpelveld49
Sint Anthonis46
Sint-Michielsgestel43
Sittard-Geleen48
Sliedrecht53
Sluis52
Smallingerland50
Soest46
Someren46
Son en Breugel44
Stadskanaal54
Staphorst65
Stede Broec46
Steenbergen48
Steenwijkerland51
Stein (L.)46
Stichtse Vecht50
S?dwest-Frysl?n48
Terneuzen52
Terschelling54
Texel50
Teylingen46
Tholen51
Tiel52
Tilburg50
Tubbergen52
Twenterand55
Tynaarlo47
Tytsjerksteradiel53
Uden47
Uitgeest45
Uithoorn51
Urk67
Utrecht (gemeente)49
Utrechtse Heuvelrug47
Vaals62
Valkenburg aan de Geul49
Valkenswaard45
Veendam51
Veenendaal51
Veere50
Veldhoven45
Velsen51
Venlo49
Venray44
Vijfheerenlanden52
Vlaardingen53
Vlieland55
Vlissingen50
Voerendaal46
Voorschoten48
Voorst49
Vught45
Waadhoeke49
Waalre44
Waalwijk51
Waddinxveen50
Wageningen49
Wassenaar54
Waterland50
Weert49
Weesp49
West Betuwe51
West Maas en Waal47
Westerkwartier51
Westerveld50
Westervoort46
Westerwolde54
Westland51
Weststellingwerf50
Westvoorne50
Wierden53
Wijchen45
Wijdemeren49
Wijk bij Duurstede46
Winterswijk49
Woensdrecht50
Woerden48
Wormerland48
Woudenberg51
Zaanstad53
Zaltbommel52
Zandvoort54
Zeewolde48
Zeist47
Zevenaar47
Zoetermeer49
Zoeterwoude49
Zuidplas51
Zundert50
Zutphen46
Zwartewaterland57
Zwijndrecht50
Zwolle46
1)Deze data zijn op basis van de gemeentelijke indeling 2019.