Sterfte ook bij Wlz-zorggebruikers bijna op normaal niveau

Het aantal overledenen met langdurige zorg is gebaseerd op het aantal overlijdensberichten dat het CBS tot en met 18 mei 2020 ontvangen heeft in combinatie met door het CAK beheerde gegevens over mensen die zorg ontvangen op basis van de Wet Langdurige zorg. In Nederland deden op peildatum eind 2018 ongeveer 299 duizend mensen een beroep op deze wet, daarvan verbleven 123 duizend mensen in een verpleeg- of verzorgingshuis.

In de eerste negen weken van de corona-epidemie (week 11 tot en met week 19) overleden in totaal ruim 15 duizend mensen die langdurige zorg kregen in het kader van de Wlz. Dat zijn naar schatting 5,2 duizend mensen meer dan je in deze periode zou verwachten als er geen epidemie geweest zou zijn. De oversterfte voor de groep mensen met Wlz-zorg komt daarmee op 53 procent. In de overige bevolking—meer dan 17 miljoen mensen—overleden van week 11 tot en met week 19 20,6 duizend mensen. Dat zijn zo’n 3,4 duizend mensen meer dan je in deze periode zou verwachten. De oversterfte voor de overige bevolking komt daarmee op 20 procent. Het verwachte aantal overledenen en de oversterfte is geschat op basis van het aantal overledenen in de voorafgaande weken, gecorrigeerd voor seizoensgebonden factoren.

In de eerste tien weken van dit jaar (tot en met 8 maart) overleden gemiddeld ongeveer 1 160 mensen per week die een vorm van Wlz-zorg ontvingen. In week 15 was dat aantal met ongeveer 2 400 overledenen meer dan dubbel zo hoog. Met zo’n 1 170 overledenen in week 19 is de sterfte onder deze groep ongeveer hetzelfde als in de eerste tien weken.

Bij mensen die geen Wlz-zorg ontvingen, de overige bevolking, steeg het aantal overledenen van gemiddeld 1 972 per week in de eerste tien weken van 2020 naar 2 867 in week 14. Daarna zette een daling in naar iets meer dan 2 200 in week 16. De sterfte in week 19 is inmiddels lager dan wat je voor de tijd van het jaar zou mogen verwachten. Het is bekend dat na een periode van hogere sterfte vaak een periode van lagere sterfte—ook wel ondersterfte genoemd—volgt.

Sterfte onder mensen die zorg ontvangen in alle leeftijdsgroepen enigszins gedaald

Vanaf week 13 nam de sterfte onder mensen die Wlz-zorg ontvingen sterk toe. In week 15 was de sterfte onder 65- tot 80-jarigen ongeveer 2,3 keer zo hoog en onder 80-plussers ruim 2 keer zo hoog in vergelijking met een gemiddelde week in de eerste tien weken van 2020. In week 16 zette bij alle leeftijdsgroepen een daling in. In week 17 en 18 zet deze daling vertraagd door. In week 19 was de sterfte onder 65- tot 80-jarigen met Wlz-zorg nog bijna 15 procent verhoogd. Onder 80-plussers met Wlz-zorg lag de sterfte nog 6 procent hoger dan normaal voor de tijd van het jaar.

Het aantal overledenen onder mensen die geen Wlz-zorg ontvingen, de overige bevolking, daalt sinds week 14 in alle leeftijdsgroepen. Inmiddels is de sterfte in week 19 in alle leeftijdsgroepen lager dan het gemiddelde per week in de eerste tien weken van 2020 en gelijk aan wat gebruikelijk is voor de tijd van het jaar. Onder 80-plussers was de sterfte in week 19 zelfs lager dan gebruikelijk.

Sterfte in Gooi en Vechtstreek nog 50 procent hoger dan normaal

In week 19 daalt de sterfte onder Wlz-zorggebruikers verder naar waarden die gebruikelijk zijn voor de tijd van het jaar. In de GGD-regio Gooi en Vechtstreek is de sterfte nog wel 50 procent hoger. In de GGD-regio’s Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ, Hart voor Brabant en Rotterdam-Rijnmond is de sterfte nog zo’n 25 procent hoger. In enkele GGD-regio’s was de sterfte in week 19 hoger dan in week 18. Het aantal overledenen in GGD-regio’s kan fluctueren en hoeft niet het gevolg te zijn van de corona-epidemie.

De sterfte onder de overige bevolking is in alle GGD-regio’s teruggekeerd naar een niveau dat normaal is voor de tijd van het jaar.