Immigratie gedaald na uitbreken coronapandemie

Lege ruimte bij paspoortcontrole op Schiphol.
© ANP
Het aantal immigranten is in de weken na de invoering van de coronamaatregelen meer dan gehalveerd. Vooral migranten van buiten de EU schreven zich minder vaak in bij een Nederlandse gemeente. Juist meer mensen met een Nederlandse achtergrond kwamen terug naar Nederland. Dat blijkt uit voorlopige cijfers van het CBS.

Op 16 maart, het begin van week 12, sloot de Europese Unie de grenzen voor reizigers van buiten haar grenzen. Nederland deed ditzelfde op 19 maart. Ook diverse andere landen besloten diezelfde week alleen nog mensen met een geldige reden toe te laten. Bovendien kwam het internationale vliegverkeer grotendeels stil te liggen, wat de mogelijkheden om vanuit en naar Nederland te reizen beperkte.

Immigratie naar migratieachtergrond, gemiddeld per week
HerkomstJaarweek 3-11 (x 1 000)week 13-16 (x 1 000)
Totaal2019*5,14,3
Totaal2020*5,22,2
Nederland2019*0,40,4
Nederland2020*0,40,5
EU (incl. VK)2019*2,21,9
EU (incl. VK)2020*2,31,0
Overig2019*2,42,0
Overig2020*2,50,7
* voorlopige cijfers

Vooral minder immigranten van buiten de EU

In de weken na de invoering van corona-beperkende maatregelen (week 13 tot en met 16) kwamen er minder immigranten naar Nederland dan in de periode daarvoor. Gemiddeld vestigden zich per week 2,2 duizend mensen. In de periode voor de coronamaatregelen (week 3 tot en met 11) waren dat er nog gemiddeld 5,2 duizend. In dezelfde periode in 2019 was de afname kleiner en daalde het aantal immigranten van 5,1 naar 4,3 duizend per week.

Het aantal immigranten van buiten de EU daalde na de coronamaatregelen het sterkst: van gemiddeld 2,5 duizend per week, naar ruim 700. Het aantal immigranten van binnen de EU nam minder sterk af, maar ook deze groep werd meer dan de helft kleiner. Gemiddeld schreven zich duizend EU-burgers per week in, voor de coronamaatregelen waren dat er 2,3 duizend, een afname van 57 procent. In 2019 waren de verschillen tussen beide periodes kleiner en daalde het aantal immigranten met ruim 15 procent.

Mensen met een Nederlandse achtergrond vestigden zich in de weken na de invoering van de reisbeperkingen juist vaker in Nederland. Per week schreven zich gemiddeld ruim 100 Nederlanders meer in. In 2019 was het aantal Nederlandse immigranten in beide periodes vrijwel gelijk.

Nauwelijks nog Syrische vluchtelingen ingeschreven

Van de drie grootste herkomstgroepen daalde de immigratie van Syriërs het sterkst. Zij vormen de grootste vluchtelingengroep. Per week kwamen er gemiddeld ruim 10 migranten met een Syrische achtergrond naar Nederland. Voordat de coronamaatregelen werden ingevoerd, vestigden zich gemiddeld bijna 120 Syriërs per week. Ook Eritrese immigranten, de tweede vluchtelingengroep, schreven zich nauwelijks nog in. In de andere grote vluchtelingengroepen, Iraniërs, Irakezen en Afghanen, was de daling minder sterk. 

Door coronamaatregelen zijn asielprocedures tijdelijk stil komen te liggen. Ook was het voor nareizigers en asielzoekers moeilijker om naar Nederland te komen, bijvoorbeeld omdat veel consulaire diensten van ambassades door coronamaatregelen zijn gesloten.

Immigratie 3 grootste migrantengroepen, gemiddeld per week
HerkomstJaarweek 3-11week 13-16
Polen2019*590570
Polen2020*590290
India2019*220220
India2020*22040
Syrië2019*120120
Syrië2020*12010
* voorlopige cijfers
 

Ook de daling van immigranten met een Indiase achtergrond, de tweede migrantengroep, was groot. Dit zijn voornamelijk kenniswerkers en hun gezinsleden. Hun aantal ging van gemiddeld ruim 220 naar ruim 40 per week.

Poolse migranten vormen de grootste groep. Voor de coronamaatregelen schreven zich gemiddeld bijna 600 Polen per week in, na de maatregelen kwamen zij de helft minder vaak naar Nederland. Dit geldt ook voor mensen uit andere Midden- en Oost-Europese landen in de EU, zoals Bulgarije en Roemenië. 

Emigratie ook gedaald

Behalve het aantal immigranten nam ook het aantal emigranten af, maar minder snel. In week 13 tot en met 16 van 2020 vertrokken gemiddeld 1,5 duizend mensen per week, in week 3 tot en met 11 waren dat er 2,8 duizend per week. In 2019 daalde de emigratie in deze periode van 2,9 naar 2,7 duizend. De daling van de emigratie in 2020 zal in de definitieve cijfers kleiner zijn. Op dit moment ontbreekt namelijk nog informatie over mensen die wel al geëmigreerd zijn, maar dat (nog) niet hebben doorgegeven. Over de meest recente weken ontbreekt meer informatie dan over eerdere weken.

Emigratie1) naar migratieachtergrond, gemiddeld per week
HerkomstJaarweek 3-11 (x 1 000)week 13-16 (x 1 000)
Totaal2019*2,92,7
Totaal2020*2,81,5
Nederland2019*0,40,4
Nederland2020*0,40,1
EU (incl. VK)2019*1,31,2
EU (incl. VK)2020*1,40,9
Overig2019*1,21,1
Overig2020*1,10,5
* voorlopige cijfers 1) inclusief administratieve correcties

Het aantal emigranten met een Nederlandse achtergrond daalde naar verhouding het sterkst, van  gemiddeld 375 per week naar gemiddeld 120 per week. In 2019 bleef dit aantal in beide periodes gelijk. In absolute cijfers vertrokken er vooral minder mensen met een achtergrond van buiten de EU, hun aantal daalde met gemiddeld bijna 600 per week.

Per saldo minder inwoners erbij door buitenlandse migratie

Door deze ontwikkelingen groeide de bevolking minder snel door buitenlandse migratie dan voor de invoering van de coronamaatregelen. Vanaf week 13 waren er gemiddeld bijna 700 meer immigranten dan emigranten, in de periode daarvoor gemiddeld 2,3 duizend per week. Het aantal migranten met een Europese achtergrond daalde met 90 procent naar bijna 65 gemiddeld per week, dat van migranten met een andere achtergrond daalde met 80 procent naar gemiddeld bijna 260 per week. 

Daardoor bestond het migratiesaldo voor meer dan de helft uit Nederlanders. In de weken 13 tot en met 16 vorig jaar hielden inkomende en vertrekkende Nederlanders elkaar ongeveer in evenwicht. Nu vestigden zich per saldo gemiddeld bijna 400 per week meer.

Migratiesaldo1) naar migratieachtergrond, gemiddeld per week
HerkomstJaarweek 3-11 (x 1 000)week 13-16 (x 1 000)
Totaal2019*2,21,6
Totaal2020*2,30,7
Nederland2019*00
Nederland2020*00,4
EU (incl. VK)2019*0,90,6
EU (incl. VK)2020*0,90,1
Overig2019*1,30,9
Overig2020*1,50,3
* voorlopige cijfers 1) inclusief administratieve correcties

Registratie migratiestromen

De cijfers in dit bericht zijn gebaseerd op informatie uit de Basisregistratie Personen (BRP) die vóór 27 april bij het CBS is binnengekomen. Mensen die langer dan vier maanden in Nederland wonen moeten zich inschrijven als inwoner. Mensen moeten zich laten uitschrijven als ze in een jaar tijd langer dan acht maanden in het buitenland verblijven. Asielzoekers kunnen zich inschrijven bij een Nederlandse gemeente als zij een verblijfsvergunning krijgen, uiterlijk na zes maanden. Gewoonlijk zit er enige tijd tussen de vertrek- of vestigingsdatum en het moment waarop deze informatie het CBS bereikt. 

Week 1 en 2 zijn (analoog aan de publicaties over sterfte) uitgesloten. Week 12 (16 tot en met 22 maart) is in dit nieuwsbericht buiten beschouwing gelaten, omdat deze week de overgang betrof met coronamaatregelen. Zodoende kon deze en niet worden aangewezen als “pre-corona”, maar ook niet als “tijdens-corona”.

Bronnen

Relevante links