Minder steenkool en meer aardgas verbruikt in 2019

Gasmeter in een oud huis
© Hollandse Hoogte / Richard Brocken
Het energieverbruik in Nederland in 2019 was 3 080 petajoule, ongeveer gelijk aan het verbruik van een jaar eerder. Het steenkoolverbruik daalde met ruim 22 procent, de grootste afname sinds 2000. Het verbruik van aardgas daarentegen nam toe tot 1 360 petajoule. Ondertussen maakt Nederland steeds meer gebruik van buitenlands gas. Het handelstekort voor aardgas liep in 2019 op tot ruim 340 petajoule, een jaar eerder was dit nog 190 petajoule. Dat meldt het CBS op basis van de laatste cijfers van de energiebalans.

De energiebalans bestaat uit het aanbod, de omzetting en het verbruik van energie. Energie komt onder andere vrij bij de verbranding van aardgas, aardolie, steenkool en biobrandstoffen, of wordt omgezet uit windkracht of zonne-energie (energiedragers).

Gasverbruik in de lift

Het aandeel aardgas in het Nederlandse energieverbruik is in 2019 toegenomen, nadat dit een aantal jaren nagenoeg gelijk bleef. In 2019 was aardgas goed voor 44 procent van het energieverbruik (41 procent in 2018). Aardolie blijft tweede, het aandeel in het totale verbruik nam licht af van 38 naar 36 procent. De bijdrage van steenkool daalt vanaf 2016, en is in 2019 verder afgenomen naar 9 procent van het energieverbruik. De drie fossiele energiedragers waren gezamenlijk, net als in 2018, goed voor ongeveer 90 procent van het totale energieverbruik. De overige energiebronnen zijn hernieuwbare energie, kernenergie, afval en netto invoer van elektriciteit. Dit aandeel neemt licht toe sinds 2010 (toen ruim 6 procent).

Steenkoolverbruik daalt verder

Voor het vierde opeenvolgende jaar daalde het verbruik van steenkool voor de productie van elektriciteit, naar 270 petajoule in 2019 (340 petajoule in 2018). In 2014 en 2015 steeg het kolenverbruik nog hard door ingebruikname van nieuwe kolencentrales. Het huidige kolenverbruik ligt nu op het laagste niveau sinds het begin van dit millennium. Van 2016 tot 2018 daalde het kolenverbruik door sluiting van oude kolencentrales. In 2019 was de prijs van aardgas laag en voor CO2-emissierechten hoog, waardoor de CO2-intensieve kolencentrales veel concurrentie hadden van de gascentrales.

Weer minder aardgas uit eigen bodem en meer invoer

In 2019 daalde de winning van aardgas in ons land met ruim 150 petajoule naar 1 010 petajoule, een afname van 13 procent. Dit was het zesde opeenvolgende jaar met een daling. Dat de laatste jaren minder aardgas wordt gewonnen is het gevolg van de productiebeperkingen na aardbevingen in Groningen. In 2019 was de aardgaswinning nog maar 40 procent van de gewonnen hoeveelheid in 2013.
De dalende gaswinning wordt ruimschoots gecompenseerd door aardgas te kopen in het buitenland. Vanaf 2012 stijgt de import van aardgas ieder jaar, en in 2018 werd voor het eerst meer gas ingevoerd dan uitgevoerd. In 2019 is het invoersaldo van aardgas verder toegenomen tot 340 petajoule. Deze toename valt vrijwel geheel toe te schrijven aan een stijgende invoer van aardgas in vloeibare vorm (LNG) met schepen: deze is toegenomen van 100 petajoule in 2018, naar ruim 280 petajoule in 2019. Het invoersaldo van aardgas in gasvorm (via pijpleidingen) was de laatste drie jaar ongeveer constant.

Olieverbruik in de chemie gedaald

Het chemische verbruik van olieproducten voor het vervaardigen van kunststoffen is in 2019 met bijna 11 procent gedaald ten opzichte van een jaar eerder. Dit is voornamelijk te wijten aan het tijdelijk stilleggen van enkele grote petrochemische fabrieken.
Het totaal verbruik van aardolie daalde in 2019 met 4 procent ten opzichte van 2018, tot ongeveer 1 120 petajoule. Het verbruik van kerosine door de internationale luchtvaart daalde met 2 procent na 10 jaar groei. De levering van motorbrandstoffen voor het wegverkeer zoals benzine en diesel bleef nagenoeg gelijk.

Bronnen

Relevante links