Op consumenten gerichte branches veel negatiever over economisch klimaat

De laatste keer dat de detailhandel, de horeca en de reisbranche alle drie negatief waren over het economisch klimaat was in december 2014. De verwachtingen van ondernemers in de horeca en de reisbranche zijn in vergelijking met eerdere enquêtes in maart de meest negatieve sinds 2012.

In de Conjunctuurenquête Nederland wordt elke maand aan ondernemers gevraagd een inschatting te geven over ontwikkelingen en verwachtingen rond hun bedrijf. Ongeveer 90 procent van de respondenten aan de conjunctuurenquête onder bedrijven voor maart had al gereageerd voordat op 12 maart ingrijpende maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus van kracht werden. Daardoor komt het effect van deze maatregelen waarschijnlijk nog niet volledig tot uiting in de gemeten verwachtingen van ondernemers. In de enquêtedagen na 12 maart oordeelden ondernemers negatiever. 

Bijna 80 procent ondernemers in reisbranche negatief over economisch klimaat

In de reisbranche is het aantal ondernemers dat een verslechtering van het economisch klimaat verwacht het snelst gestegen. In voorgaande jaren waren er nagenoeg elke maand meer ondernemers die per saldo een verbetering van het economisch klimaat voorzagen. In februari sloeg de balans om naar per saldo 20 procent die een verslechtering verwacht, in maart dit jaar was dit gestegen naar 79 procent. Er waren in de reisbranche nauwelijks ondernemers te vinden (0,2 procent) die een verbetering verwachtten. 

De omzetverwachting was in maart nog wel positief: meer ondernemers in de reisbranche verwachtten in maart een hogere omzet voor de komende drie maanden dan er een daling verwachtten. Het saldo van 13 procent meer optimistische dan pessimistische bedrijven is wel het laagste sinds maart 2014, toen per saldo 6 procent een omzetstijging voorzag. Bijna 6 procent van de ondernemers in de reisbranche verwachtte in maart per saldo een toename van de werkgelegenheid, ook het laagste niveau sinds maart 2014 (2 procent).

Ook horeca voorziet verslechtering economisch klimaat

Per saldo 29 procent van ondernemers in de horeca voorzag in maart een verslechtering van het economisch klimaat in de komende drie maanden. De verwachtingen van hotels en cafés en restaurants ontliepen elkaar weinig. Over de verwachting van de omzetontwikkeling waren horecaondernemers in maart per saldo nog wel positief (+13 procent). Hotels waren hierbij per saldo positiever (+32 procent) dan cafés en restaurants (+6 procent). In vergelijking met eerdere waarnemingen in maart zijn de omzetverwachtingen voor de horeca wel de laagste sinds maart 2013. Per saldo waren de verwachtingen van de horeca voor de werkgelegenheid (+1) in maart dit jaar ook de laagste sinds maart 2013 (-1 procent). 

In de detailhandel verwachtte in maart per saldo 11 procent van de ondernemers een verslechtering van het economisch klimaat. Sinds de start van de waarneming van het economisch klimaat waren detailhandelsondernemers alleen in maart 2013 negatiever. Ook in de detailhandel waren de omzetverwachtingen in maart 2020 per saldo positief, 8 procent verwachtte een hogere omzet. Dit is wel het laagste niveau sinds maart 2013. De voorziene ontwikkeling van de personeelssterkte was in maart positief met per saldo 4 procent van de detailhandelaren, net zo laag als in maart 2016.