8 duizend zorgwerknemers in grenspendel met Duitsland en België

Mevrouw op de fiets die de grens tussen België en Nederland oversteekt.
© Hollandse Hoogte / Dolph Cantrijn
In 2017 werkten 40 duizend mensen in Nederland die in Duitsland woonden en 39 duizend die in België woonden. Van hen werkten 8 duizend in de gezondheidszorg. Dat blijkt uit cijfers van het CBS en de statistiekbureaus uit Noordrijn-Westfalen, Nedersaksen en België die te vinden zijn op het open data portaal Grensdata.eu. In de Internationaliseringsmonitor 2020 die vandaag verschijnt staan de recente ontwikkelingen over de grenspendel met Duitsland.

België sloot onlangs haar grenzen met Nederland voor niet-essentiële reizen. Duitsland heeft de grenzen met Oostenrijk, Zwitserland, Frankrijk, Luxemburg en Denemarken gesloten. Reizen naar Nederland kan nog wel, al worden reizen tussen Nederland en Duitsland die niet strikt noodzakelijk zijn afgeraden.

Kwart grenspendelaars werkzaam in zakelijke dienstverlening

Bijna 80 duizend mensen die in 2017 in Duitsland of België woonden, werkten als werknemer in Nederland. Deze grenspendelaars zijn werkzaam in diverse bedrijfssectoren. Ruim 20 duizend pendelaars werkten in de zakelijke dienstverlening. Voor een groot deel gaat het om mensen die werken via uitzendbureaus. Ook in de industrie en de groot- en detailhandel werkten meer dan 10 duizend mensen. In de gezondheidszorg werken 8 duizend mensen.

Grenspendelaars uit Duitsland en België, bedrijfssector, 2017
BedrijfssectorWoonland België (x 1 000)Woonland Duitsland (x 1 000)
Zakelijke dienstverlening 7,713,5
Industrie7,66,5
Groot- en detailhandel; reparatie van auto’s 5,95,6
Vervoer en opslag 23,6
Gezondheids- en welzijnszorg5,62,5
Openbaar bestuur en overheidsdiensten1,61,7
Onderwijs2,31,7
Overig1,81,6
Bouwnijverheid1,21,1
Informatie en communicatie1,20,7
Logies-, maaltijd- en drankverstrekking 10,6
Financiële dienstverlening10,4

Grenspendel naar Nederland veel hoger dan andersom

Vanuit België staken in 2017 bijna 39 duizend werknemers de grens over voor hun werk in Nederland, 22 duizend hadden de Nederlandse nationaliteit. Dit zijn voornamelijk Nederlanders die in België zijn gaan wonen, maar hun baan in Nederland hebben. Andersom gingen 13 duizend mensen vanuit Nederland naar België om te werken. 
Vanuit Duitsland kwamen 40 duizend mensen werken in Nederland. Bijna 17 duizend hadden de Nederlandse nationaliteit, 9 duizend werknemers hadden een andere nationaliteit, voornamelijk de Poolse nationaliteit. Vanuit Nederland werkten bijna 10 duizend werknemers in de aangrenzende deelstaten Nedersaksen of Noordrijn-Westfalen. Van de grenspendelaars naar Noordrijn-Westfalen hebben 3 duizend de Duitse nationaliteit.

Grenspendelaars uit Duitsland1) en België, nationaliteit, 2017
   Nederlands (x 1 000)Belgisch (x 1 000)Duits (x 1 000)Overig (x 1 000)
Werkt in NederlandWoont in België21,315,30,22,1
Werkt in NederlandWoont in Duitsland16,60,114,08,9
Werkt in BelgiëWoont in Nederland6,65,10,11,0
Werkt in DuitslandWoont in Nederland6,20,02,90,4
1) Alleen grensregio's Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen.

Noord- Limburg heeft hoogste aandeel werknemers uit Duitsland

De omvang van de grenspendel verschilt sterk per regio. Noord-Limburg heeft het hoogste aandeel werknemers dat in Duitsland woont, maar in Nederland werkt. In Noord-Limburg was in 2017 bijna 4 procent van alle werknemers uit Duitsland afkomstig. In Twente, de Achterhoek, Arnhem/Nijmegen en Midden- en Zuid-Limburg was dit aandeel 1 tot 2 procent. In de regio’s aan de andere kant van de grens zijn deze aandelen lager. Daar waren het de regio’s Städte Region Aachen, Kleve in Noordrijn-Westfalen en Grafschaft Bentheim in Nedersaksen de regio’s met een aandeel pendelende werknemers van meer dan 1 procent.

Grenspendelaars tussen Nederland en Duitsland, 2017Grenspendelaars tussen Nederland en Duitsland, 2017 Aandeel grenspendelaars Onder 0,1% 0,1–1% 1–3% 3% en hoger Bron: Portal GrensdataGrenspendelaars tussen Nederland en Duitsland, 2017Onder 0,1%0,1–1%1–3%3% en hogerAandeel grenspendelaarsBron: Portal Grensdata