Luchtvaart stoot helft broeikasgas transportsector uit

In 2018 stootte de Nederlandse transportsector 26 miljard kilogram CO2-equivalenten aan broeikasgassen uit. Dat is 12 procent van de totale broeikasgasuitstoot door de Nederlandse economie. Binnen de transportsector veroorzaakt de luchtvaart bijna de helft van broeikasgasemissies (49 procent), gevolgd door vervoer over water (zeevaart en binnenvaart) (26 procent) en vervoer over de weg (21 procent). Twee derde van de transportemissies valt buiten de scope van de klimaatdoelen voor Nederland, namelijk die van internationale lucht- en zeevaart.
Sinds 2010 zijn de broeikasgasemissies van de transportsector gestegen met 3 procent, terwijl de totale emissies van de Nederlandse economie in deze periode daalden met 8 procent. De emissies stegen met name in de luchtvaartsector, namelijk met 13 procent. Bij vervoer over water en over de weg daalde de uitstoot met respectievelijk 2 procent en 8 procent.

Berekening broeikasgasemissies Nederlandse economie

De broeikasgasemissies van de transportsector en de Nederlandse economie worden berekend volgens de richtlijnen van het System of Environmental Economic Accounts (SEEA), de zogenoemde milieurekeningen. De broeikasgasemissies door de Nederlandse economie bestaan uit de emissies die worden veroorzaakt door Nederlandse economische activiteiten en worden bepaald volgens de afbakening van de Nationale rekeningen, zodat ze direct consistent zijn met macro-economische gegevens, zoals het bruto binnenlands product. De broeikasgasemissies door de Nederlandse economie wijken af van de nationale broeikasgasemissies berekend volgens de richtlijnen van de International Panel on Climate Change (IPCC). Wel meegeteld bij beide totalen, maar geen onderdeel van de Nederlands transportsector, is de broeikasgasuitstoot door eigen vervoersbewegingen van huishoudens en transport dat wordt uitgevoerd door bedrijven die buiten de transportsector vallen.

Transportsector stoot veel broeikasgassen uit buiten Nederland

Een groot deel van de Nederlandse transportactiviteiten vindt plaats buiten Nederland. Hierdoor wordt 75 procent van de broeikasgassen uitgestoten in het buitenland. Voor vervoer over de weg is dat 30 procent, bij de binnenvaart 38 procent. Bij de zeevaart is 93 procent van de uitstoot buiten de Nederlandse territoriale wateren. De uitstoot door de luchtvaart is voor 95 procent buiten de Nederlandse landsgrenzen.

Emissie-intensiteit daalt in luchtvaart en vervoer over water

De transportsector is een emissie-intensieve bedrijfstak. Dit komt omdat bij transport veel motorbrandstoffen (benzine, diesel, lpg, stookolie, kerosine) worden gebuikt, waardoor CO2 vrijkomt. Met name de luchtvaart en het vervoer over water veroorzaken veel meer broeikasgassen per euro toegevoegde waarde dan gemiddeld in de economie.
De emissie-intensiteit van de transportsector daalde tussen 2010 en 2018 met 8 procent. Ter vergelijking, de emissie-intensiteit van de Nederlandse economie als geheel daalde in deze periode met 18 procent. In de luchtvaart is de emissie-intensiteit het meest gedaald, met 20 procent. De economische activiteiten van de luchtvaart gaan gepaard met steeds minder uitstoot, door onder andere een kleinere gemiddelde vliegafstand, verbetering van de brandstofefficiëntie en een hogere bezettingsgraad van vliegtuigen. De gemiddelde vliegafstand is verkort doordat het vervoer naar Europese bestemmingen sterker is toegenomen dan het intercontinentale vervoer. Ook in de zeevaart en binnenvaart is de emissie-intensiteit sinds 2010 gedaald, namelijk met 14 procent. Belangrijke oorzaken van deze daling zijn efficiëntere motoren en de inzet van steeds grotere schepen. Bij transport over de weg daalde de emissie-intensiteit met 17 procent.