Economisch beeld minder gunstig
De Conjunctuurklok is een hulpmiddel voor het bepalen van de stand en het verloop van de Nederlandse conjunctuur. In de Conjunctuurklok komt vrijwel alle belangrijke economische informatie samen die het CBS tijdens de afgelopen maand c.q. het afgelopen kwartaal heeft gepubliceerd. Het conjunctuurbeeld volgens de Conjunctuurklok betreft een macro-economisch beeld en het gaat niet in gelijke mate op voor alle huishoudens, bedrijven of regio’s.
jaar | maand | cyclus (afwijking van de langetermijntrend (=0)) |
---|---|---|
2012 | januari | -0,04 |
2012 | februari | -0,09 |
2012 | maart | -0,12 |
2012 | april | -0,15 |
2012 | mei | -0,23 |
2012 | juni | -0,29 |
2012 | juli | -0,35 |
2012 | augustus | -0,46 |
2012 | september | -0,54 |
2012 | oktober | -0,62 |
2012 | november | -0,74 |
2012 | december | -0,85 |
2013 | januari | -0,93 |
2013 | februari | -1,06 |
2013 | maart | -1,14 |
2013 | april | -1,2 |
2013 | mei | -1,27 |
2013 | juni | -1,29 |
2013 | juli | -1,29 |
2013 | augustus | -1,29 |
2013 | september | -1,23 |
2013 | oktober | -1,15 |
2013 | november | -1,07 |
2013 | december | -0,99 |
2014 | januari | -0,92 |
2014 | februari | -0,87 |
2014 | maart | -0,84 |
2014 | april | -0,83 |
2014 | mei | -0,82 |
2014 | juni | -0,81 |
2014 | juli | -0,8 |
2014 | augustus | -0,79 |
2014 | september | -0,78 |
2014 | oktober | -0,77 |
2014 | november | -0,74 |
2014 | december | -0,7 |
2015 | januari | -0,65 |
2015 | februari | -0,6 |
2015 | maart | -0,54 |
2015 | april | -0,48 |
2015 | mei | -0,42 |
2015 | juni | -0,37 |
2015 | juli | -0,33 |
2015 | augustus | -0,29 |
2015 | september | -0,26 |
2015 | oktober | -0,26 |
2015 | november | -0,24 |
2015 | december | -0,22 |
2016 | januari | -0,23 |
2016 | februari | -0,21 |
2016 | maart | -0,2 |
2016 | april | -0,2 |
2016 | mei | -0,16 |
2016 | juni | -0,13 |
2016 | juli | -0,11 |
2016 | augustus | -0,05 |
2016 | september | -0,01 |
2016 | oktober | 0,03 |
2016 | november | 0,09 |
2016 | december | 0,13 |
2017 | januari | 0,17 |
2017 | februari | 0,23 |
2017 | maart | 0,28 |
2017 | april | 0,31 |
2017 | mei | 0,37 |
2017 | juni | 0,4 |
2017 | juli | 0,43 |
2017 | augustus | 0,48 |
2017 | september | 0,52 |
2017 | oktober | 0,55 |
2017 | november | 0,61 |
2017 | december | 0,64 |
2018 | januari | 0,68 |
2018 | februari | 0,74 |
2018 | maart | 0,78 |
2018 | april | 0,8 |
2018 | mei | 0,82 |
2018 | juni | 0,83 |
2018 | juli | 0,82 |
2018 | augustus | 0,82 |
2018 | september | 0,81 |
2018 | oktober | 0,77 |
2018 | november | 0,76 |
2018 | december | 0,72 |
2019 | januari | 0,66 |
2019 | februari | 0,62 |
2019 | maart | 0,57 |
2019 | april | 0,54 |
2019 | mei | 0,51 |
2019 | juni | 0,49 |
2019 | juli | 0,46 |
2019 | augustus | 0,42 |
2019 | september | 0,38 |
2019 | oktober | 0,34 |
2019 | november | 0,3 |
Consumenten- en producentenvertrouwen nauwelijks veranderd
Zowel het consumenten- als het producentenvertrouwen zijn nauwelijks veranderd in oktober. Het vertrouwen van producenten en consumenten ligt boven het langjarige gemiddelde.
jaar | maand | Consumentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen) | Producentenvertrouwen (gemiddelde van de deelvragen) |
---|---|---|---|
2014 | januari | -6 | 0,7 |
2014 | februari | -2 | -0,1 |
2014 | maart | 1 | 1,1 |
2014 | april | 4 | 0,3 |
2014 | mei | 6 | 0,7 |
2014 | juni | 6 | 0,7 |
2014 | juli | 6 | 1,2 |
2014 | augustus | 2 | 0 |
2014 | september | -2 | -0,2 |
2014 | oktober | 1 | 2 |
2014 | november | -2 | 2,4 |
2014 | december | -4 | 3,4 |
2015 | januari | -2 | 2,8 |
2015 | februari | -1 | 2 |
2015 | maart | 7 | 1,4 |
2015 | april | 10 | 3,3 |
2015 | mei | 11 | 4,1 |
2015 | juni | 14 | 4,6 |
2015 | juli | 13 | 3,7 |
2015 | augustus | 13 | 3,5 |
2015 | september | 11 | 3,8 |
2015 | oktober | 12 | 2,4 |
2015 | november | 14 | 4 |
2015 | december | 13 | 3 |
2016 | januari | 11 | 3,2 |
2016 | februari | 7 | 3,1 |
2016 | maart | 2 | 3,9 |
2016 | april | 6 | 4,7 |
2016 | mei | 7 | 4,4 |
2016 | juni | 11 | 5,4 |
2016 | juli | 9 | 5,1 |
2016 | augustus | 9 | 1,2 |
2016 | september | 12 | 3,4 |
2016 | oktober | 17 | 4,3 |
2016 | november | 21 | 3,4 |
2016 | december | 21 | 4,7 |
2017 | januari | 21 | 6 |
2017 | februari | 22 | 7 |
2017 | maart | 24 | 7,8 |
2017 | april | 26 | 8,3 |
2017 | mei | 23 | 6,1 |
2017 | juni | 23 | 7,2 |
2017 | juli | 25 | 6,6 |
2017 | augustus | 26 | 5,4 |
2017 | september | 23 | 8,5 |
2017 | oktober | 23 | 8,2 |
2017 | november | 22 | 9,1 |
2017 | december | 25 | 8,9 |
2018 | januari | 24 | 10,3 |
2018 | februari | 23 | 10,9 |
2018 | maart | 24 | 9,5 |
2018 | april | 25 | 8,2 |
2018 | mei | 23 | 9,8 |
2018 | juni | 23 | 7,7 |
2018 | juli | 23 | 6,3 |
2018 | augustus | 21 | 5,9 |
2018 | september | 19 | 5,7 |
2018 | oktober | 15 | 5,9 |
2018 | november | 13 | 7,2 |
2018 | december | 9 | 7,5 |
2019 | januari | 1 | 5,8 |
2019 | februari | -2 | 6,3 |
2019 | maart | -4 | 6,1 |
2019 | april | -3 | 6,7 |
2019 | mei | -3 | 4,7 |
2019 | juni | 0 | 3,3 |
2019 | juli | 2 | 3,9 |
2019 | augustus | 0 | 3,9 |
2019 | september | -2 | 3,3 |
2019 | oktober | -1 | 3,6 |
Investeringen, export en consumptie huishoudens groeien
De investeringen in vaste activa lagen 7,4 procent hoger dan een jaar eerder. In het derde kwartaal van 2019 zijn vooral de investeringen in bedrijfsgebouwen, vervoermiddelen (vooral personenauto’s) en machines gegroeid.
De uitvoer van goederen en diensten groeide in het derde kwartaal van 2019 met 2,2 procent. De groei is lager dan in het tweede kwartaal. Nederlandse bedrijven hebben in het derde kwartaal vooral meer chemische producten, machines en apparaten uitgevoerd. De wederuitvoer (de uitvoer van eerder ingevoerde producten) groeide, terwijl de export van Nederlands product kromp.
Consumenten hebben in het derde kwartaal 1,6 procent meer besteed dan in het derde kwartaal van 2018. De groei is ongeveer hetzelfde als een kwartaal eerder, toen consumenten 1,8 procent meer besteedden. In het derde kwartaal gaven ze vooral meer uit aan diensten (zoals horeca, vervoer en communicatie), elektrische apparaten, woninginrichting, dranken en tabak. Aan auto’s hebben consumenten echter opnieuw minder besteed.
Productie industrie ruim 1 procent hoger in september
De gemiddelde dagproductie van de Nederlandse industrie was in september 1,2 procent hoger dan in september 2018. Voor het eerst na februari groeide de productie jaar op jaar.
Aantal faillissementen nagenoeg onveranderd
Het aantal failliet verklaarde bedrijven is nauwelijks veranderd. Er zijn in oktober 5 bedrijven minder failliet verklaard dan in september. De trend is de lopen jaren redelijk vlak.
Aantal banen blijft stijgen
Het totale aantal banen van werknemers en zelfstandigen nam in het derde kwartaal met 21 duizend toe tot 10 686 duizend. De groei van het aantal banen ten opzichte van het voorgaande kwartaal komt daarmee op 0,2 procent. In een jaar tijd kwamen er 128 duizend banen bij, een stijging van 1,2 procent.
Het aantal banen groeit al ruim vijf jaar achter elkaar. Vanaf het tweede kwartaal van 2014 zijn er 958 duizend banen bijgekomen. De groei piekte in het derde kwartaal van 2017 met ruim 74 duizend.
Werknemers en zelfstandigen werkten in het derde kwartaal van 2019 in totaal 3,4 miljard uur. Dat is, gecorrigeerd voor seizoeninvloeden, 0,4 procent minder dan een kwartaal eerder.
Eind september was het aantal openstaande vacatures opgelopen tot 288 duizend. Dat is een toename van 4 duizend vergeleken met een kwartaal eerder. Er zijn nu ruim driemaal zo veel vacatures als op het dieptepunt in 2013.
Het aantal werklozen (ILO-definitie) is in het derde kwartaal met 14 duizend toegenomen tot 319 duizend. Voor het eerst in 5,5 jaar nam het aantal werklozen kwartaal op kwartaal toe.
Door de toename van de werkloosheid is de spanning op de arbeidsmarkt iets afgenomen naar gemiddeld 90 vacatures per 100 werklozen. In het tweede kwartaal waren dat nog 93 vacatures per 100 werklozen.
Jaar | Kwartaal | Index (2010=100) |
---|---|---|
2012 | 1e kwartaal | 100,8 |
2012 | 2e kwartaal | 100,9 |
2012 | 3e kwartaal | 100,5 |
2012 | 4e kwartaal | 99,8 |
2013 | 1e kwartaal | 100,1 |
2013 | 2e kwartaal | 99,9 |
2013 | 3e kwartaal | 100,5 |
2013 | 4e kwartaal | 101,1 |
2014 | 1e kwartaal | 101 |
2014 | 2e kwartaal | 101,6 |
2014 | 3e kwartaal | 101,9 |
2014 | 4e kwartaal | 102,8 |
2015 | 1e kwartaal | 103,4 |
2015 | 2e kwartaal | 103,7 |
2015 | 3e kwartaal | 104,1 |
2015 | 4e kwartaal | 104,1 |
2016 | 1e kwartaal | 105,1 |
2016 | 2e kwartaal | 105,3 |
2016 | 3e kwartaal | 106,5 |
2016 | 4e kwartaal | 107,4 |
2017 | 1e kwartaal | 107,9 |
2017 | 2e kwartaal | 108,9 |
2017 | 3e kwartaal | 109,7 |
2017 | 4e kwartaal | 110,5 |
2018 | 1e kwartaal | 111,2 |
2018 | 2e kwartaal | 111,9 |
2018 | 3e kwartaal | 112,2 |
2018 | 4e kwartaal | 112,8 |
2019 | 1e kwartaal | 113,3 |
2019 | 2e kwartaal | 113,7 |
2019 | 3e kwartaal | 114,2 |
Bbp groeit met 0,4 procent in derde kwartaal 2019
Volgens de eerste berekening van het CBS is het bruto binnenlands product (bbp) in het derde kwartaal van 2019 met 0,4 procent gegroeid ten opzichte van een kwartaal eerder. De groei is vooral te danken aan de consumptie. Ten opzichte van het derde kwartaal 2018 was de omvang van het bbp 1,9 procent groter.
Dinsdag 24 december 2019 komt het CBS met de tweede berekening van het bbp en het aantal banen in het derde kwartaal van 2019.
Relevante links
- Dossier - Conjunctuur