Ruim 100 duizend minder mensen lid van de vakbond
Eind maart 2019 waren 1,6 miljoen mensen aangesloten bij een vakbond, 101 duizend minder dan twee jaar eerder. Het ledental is sinds 1988 niet zo laag geweest. Vanaf 2009 is sprake van een dalende trend. De afname van 2019 is de op drie na grootste sinds 1901. Alleen in 1924, 1984 en 1985 was er, vergeleken met twee jaar eerder, een sterkere daling te zien, respectievelijk 122, 141 en 105 duizend.
Het aantal mannelijke vakbondsleden is dit jaar met 65 duizend, iets meer dan 6 procent, gedaald naar minder dan een miljoen (984 duizend). Liet het aantal vrouwelijke leden de afgelopen jaren nog een stijging zien, in 2019 daalde het aantal vakbondsleden onder de vrouwen, tot 618 duizend. Dat is bijna 6 procent minder dan in 2017.
| Jaren | Mannen (x mln) | Vrouwen (x mln) |
|---|---|---|
| 2009 | 1,26 | 0,62 |
| 2011 | 1,23 | 0,65 |
| 2013 | 1,16 | 0,63 |
| 2015 | 1,09 | 0,64 |
| 2017 | 1,05 | 0,65 |
| 2019 | 0,98 | 0,62 |
Afname ledental vooral zichtbaar onder jongeren
In 2019 nam het aantal vakbondsleden in alle leeftijdsgroepen af. De daling was het sterkst te zien onder jongeren in de leeftijdscategorie tot en met 25 jaar (-29 procent). Ook onder 25- tot 45-jarigen was er een daling, iets meer dan 6 procent. In de leeftijdsgroep van 45 jaar tot AOW-leeftijd was de afname het kleinst (-2 procent), waarbij de daling onder mannen iets groter was dan onder vrouwen.
De daling onder vakbondsleden die de AOW-leeftijd hebben bereikt of ouder zijn (ongeveer 11 procent), hangt vooral samen met de toegenomen AOW-leeftijd.
| Leeftijdscategorie | Totaal (% verandering t.o.v. 2017) | Mannen (% verandering t.o.v. 2017) | Vrouwen (% verandering t.o.v. 2017) |
|---|---|---|---|
| Totaal | -5,94 | -6,20 | -5,52 |
| Jonger dan 25 jaar | -29,10 | -22,88 | -36,71 |
| 25 tot 45 jaar | -6,46 | -6,82 | -6,08 |
| 45 tot AOW-leeftijd | -1,96 | -2,23 | -1,54 |
| AOW-leeftijd en ouder | -11,52 | -11,67 | -10,94 |
Helft niet-vakbondsleden heeft lidmaatschap nooit serieus overwogen
De helft van alle werknemers die geen lid zijn van een vakbond heeft nooit serieus nagedacht over het lidmaatschap, blijkt uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) 2018 van het CBS en TNO. Van de werknemers was 13 procent van mening dat vakbonden geen invloed hebben op hun arbeidsvoorwaarden, voor 8 procent was het lidmaatschap te duur en eenzelfde percentage vond dat vakbonden niet goed opkomen voor hun belangen.
Vooral jongeren geven aan nooit serieus nagedacht te hebben over het vakbondslidmaatschap, 64 procent van de 15- tot 25-jarigen en 62 procent van de 25- tot 35-jarige werknemers. Oudere werknemers die geen lid zijn vinden daarnaast vaker dan jongeren dat vakbonden niet goed opkomen voor de belangen van werknemers of dat vakbonden geen invloed (meer) hebben op hun arbeidsvoorwaarden. Ook vinden ze het lidmaatschap vaker dan jongeren te duur.
| Categorie | Ik heb er nooit serieus over nagedacht om lid te worden (%) | Anders (%) | Vakbonden hebben geen invloed (meer) op mijn arbeidsvoorwaarden (%) | Ik vind het lidmaatschap te duur (%) | Vakbonden komen niet goed op voor mijn belangen (%) |
|---|---|---|---|---|---|
| Totaal | 51,3 | 19,2 | 13,0 | 8,5 | 8,0 |
| 15 tot 25 jaar | 63,5 | 26,7 | 4,4 | 3,3 | 2,1 |
| 25 tot 35 jaar | 62,5 | 13,5 | 11,2 | 7,7 | 5,1 |
| 35 tot 45 jaar | 50,6 | 16,7 | 14,7 | 9,4 | 8,5 |
| 45 tot 55 jaar | 42,4 | 19,6 | 16,0 | 10,5 | 11,4 |
| 55 tot 65 jaar | 37,3 | 20,0 | 17,2 | 11,8 | 13,7 |
| 65 tot 75 jaar | 23,5 | 29,5 | 28,4 | 7,8 | 10,8 |
| Bron: CBS, TNO | |||||
Bronnen
- StatLine - Leden van vakverenigingen; geslacht en leeftijd
- StatLine - Historie leden vakverenigingen
Relevante links
- Korte onderzoeksbeschrijving – Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden
- Nieuwsbericht – Meer vrouwen minder mannen vakbondslid
- Nieuwsbericht – Bijna een op de vijf werknemers lid van een vakbond